კიტრი (ლათ.
Cucumis sativus) — ერთწლოვანი ბალახოვანი მცენარე გოგრისებრთა ოჯახისა. ფესვთა სისტემა შედგება მთავარი ღერძისა (1 მ-მდე სიგრძის) და გვერდითი ფესვებისაგან, ესენი ძირითადად ნიადაგის სახნავ (10-30 სმ) ფენაში ვრცელდება. ღერო მხოხავი ან ხვიარაა. სიგრძე 1,5—2 მ აღწევს. გვხვდება ნახევარბუჩქისებრი ფორმებიც. ფოთოლი დიდყუნწიანია, ოდნავ ფრთისებრი, ხუთლუთხიანი. ცალსქესიანი, ერთსახლიანი მცენარეა. გვხვდება ორსახლიანიც. ნაყოფი 5-100 სმ-მდე სიდიდისაა. ცილინდრული ფორმა აქვს. კიტრი სითბოს, სინათლისა და ტენის მოყვარული მცენარეა. მისი სამშობლოა ინდოეთი.
კიტრი | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||
მეცნიერული კლასიფიკაცია | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
ლათინური სახელი | ||||||||||||||
Cucumis sativus | ||||||||||||||
|
კიტრი მოჰყავთ ღია და დახურულ გრუნტში. იყენებენ როგორც ნედლად, ისე მწნილის სახით. ქორფა, 3—4 დღიანი ნაყოფისაგან პიკულსა და კორნიშონს ამზადებენ. ნაყოფის ქიმიური შედგენილობა ასეთია (%-ობით): წყალი 95-96, მშრალი ნივთიერება 4-5, მ. შ. შაქრები 2-2,5, ცილოვანი ნივთიერება 1,0, ცხიმი 0,1, უჯრედისი 0,7, ნაცარი 0,4 შეიცავს C, B1, B2 ვიტამინს, A პროვიტამინს, ორგანულ მჟავებს.
1973 წლიდან საქართველოში ღია გრუნტისათვის დარაიონებულია მუხრანული ადგილობრივი, ნეჟინური 12, ნოვოჩერკასკის 385, რუსტემი 96-1, ნეროსიმი 40; დახურული გრუნტისათვის „მნოგოპლოდნი 3263“, ჰიბრიდი „ტეპლიჩნი 40“. კიტრისთვის საუკეთესოა ნოყიერი, მსუბუქი მექანიკური შედგენილობის, ქარისაგან დაცული ნიადაგი. თესლი ითესება მწკრივად და ბედობრივად. გრძელბარდიანი ჯიშები (მუხრანული) ითესება კვადრატულ-ბუდობრივად 100×100 სმ, ხოლო მოკლებარდიანი — 70×70 სმ-ზე. ბუდნაში ტოვებენ 3-4 მცენარეს. კიტრის უმრავლესობა მავნებელია აბლაბუდიანი ტკიპა, ბუგრი; დაავადებანი — ნაცარი, ბაქტერიოზი, თეთრი სიდამპლე, ანთრაკნოზი.
This article uses material from the Wikipedia ქართული article კიტრი, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). შინაარსი წარმოდგენილია შემდეგი ლიცენზიით (თუ სხვა არ არის მითითებული): CC BY-SA 4.0. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ქართული (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.