კილიკია

ძვ. წ. II ათასწლეულში კილიკიის ტერიტორიაზე ცხოვრობდნენ ლუვიელები, ხეთები და ხურიტები. ძვ. წ. I ათასწლეულიდან კილიკიის მოსახლეობა გახდა მეტწილად სემიტურ-არამეული და ინდოევროპული. ძვ. წ. XIX საუკუნიდან ასურეთის შემადგენლობაში შედიოდა. ზოგი მკვლევარი კილიკიის სახელწოდებას უკავშირეს ასურული წყაროების „ხილაქუს“. ანტიკურ ხანაში კილიკია იყოფოდა „კილიკია ტრაქეად“ და „კილიკია პედიადად“. ძვ. წ. I ათასწლეულის შუა ხანებიდან კილიკია შევიდა აქემენიდების იმპერიის შემადგენლობაში, სომხეთის სატრაპიაში. ძვ. წ. 333 წელს დაიპყრო ალექსანდრე მაკედონელმა. ძვ. წ. 297 წლიდან შედიოდა სელევკიდების სახელმწიფოში. ძვ. წ. 103 წლიდან მოექცა რომის რესპუბლიკაში.

მას შემდეგ, რაც მე-4 საუკუნეში ქრისტიანობა რომის იმპერიის ოფიციალური რელიგია გახდა, კილიკია მოექცა ანტიოქიის საპატრიარქოს შემადგენლობაში. კილიკია დაიყო ორ ეპარქიად, რომელთა მღვდელმთავრები ესწრებოდნენ ნიკეის პირველ საკლესიო კრებას 325 წელს ისევე. რომის იმპერიის დაყოფის შემდეგ, კილიკია გახდა ბიზანტიის იმპერიის ნაწილი.

• კილიკიის სომეხთა სამეფო
• კილიკიის სამინიატიურო სკოლა

• გიორგაძე გ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 5, თბ., 1980. — გვ. 515.
• ხაზარაძე ნ., „თაბალის ქვეყნის ადგილმდებარეობისთვის“, კრებული ძველი ისტორიის საკითხები, თბილისი, 1970
• Ramsay, William Mitchell (1908) The Cities of St. Paul Their Influence on His Life and Thought: The cities of Eastern Asia Minor A.C. Armstrong, New York, page 112, OCLC 353134
• Baly, Denis and Tushingham, A. D. (1971) Atlas of the Biblical world World Publishing Company, New York, page 148, OCLC 189385
• Edwards, I. E. S. (editor) (2006) The Cambridge Ancient History, Volume 2, Part 2, History of the Middle East and the Aegean Region c. 1380–1000 B.C. (3rd edition) Cambridge University Press, Cambridge, England, page 422, ISBN 0-521-08691-4