ელბა

სხვა მნიშვნელობებისთვის იხილეთ ელბა (მრავალმნიშვნელოვანი).

Labe; გერმ. Elbe) — მდინარე ჩეხეთსა და გერმანიაში. დასავლეთ ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი მდინარე. სიგრძე 1165 კმ, აუზის ფართობი 148 ათ. კვ.კმ.

ელბა Elbe
მდინარე ელბა (ლაბა) ჩეხეთში
ქვეყანა	ჩეხეთი,  გერმანია
ქალაქები	ჰამბურგი, დრეზდენი, მაგდებურგი, უსტი
სათავე	კრკონოშეს მთები 50°46′32″ ჩ. გ. 15°32′10″ ა. გ. / 50.77556° ჩ. გ. 15.53611° ა. გ. / 50.77556; 15.53611
შესართავი	ჩრდილოეთის ზღვა 53°55′20″ ჩ. გ. 8°43′20″ ა. გ. / 53.92222° ჩ. გ. 8.72222° ა. გ. / 53.92222; 8.72222
შესართავის მდებარეობა	გერმანია
შესართავის სიმაღლე	0 მ
სიგრძე	1165 კმ
აუზის ფართობი	148 268 კმ²
ელბას აუზი
— სათავე, — შესართავი
ელბა ვიკისაწყობში

სათავე აქვს ჩეხეთში, კრკონოშეს მთების სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილში, 1400 მ სიმაღლეზე. ქალაქ პარდუბიცემდე მიედინება ჭორომიან კალაპოტში, აჩენს 70 მ-მდე სიმაღლის ელბის ჩანჩქერს.

ქვემოთ ხეობა განიერდება, ქალაქ მელნიკთან უერთდება მდინარე ვლტავა, შემდეგ კი მდინარე ოგრჟე. ჩეხეთის რესპუბლიკაში მდინარე 405 კმ მანძილზე მიედინება და აქ მას ლაბას ეძახიან. ქალაქ მაისენს ქვემოთ ელბა ჩრდილოეთ გერმანიის დაბლობზე გადის. მაგდებურგის რაიონში მისი სიგანეა 250 მ, ჰამბურგთან — 500 მ.

ელბა ერთვის ჩრდილოეთის ზღვას, სადაც 2,5 კმ-იდან 15 კმ-მდე სიგანის ესტუარს ქმნის. მთავარი შენაკადებია: მარჯვ. — იიზერა, შვარცე-ელსტერი, ჰაფელი, ელდე; მარცხ. — ორლიცე, ვლტავა, ოგრჟე, მულდე, ზაალე, ალანდი.

გაზაფხულზე იცის წყალდიდობა (1-3 თვე, მაქსიმუმი აპრილში), ზაფხულში - წყალმცირობა. საშუალო წლიური ხარჯი ქვემოთში ქალაქ გეესტჰახტთან 700 მ³/წმ, უდიდესი 4070 მ³/წმ, უმცირესი 145 მ³/წმ. მთიან ნაწილში იყინება 1,5-2 თვით, ქვემოთში 2-3 კვირით. თბილ ზამთარში არ იყინება. ზღვის მოქცევის გავლენა ელბაზე 160 კმ-ზე ვრცელდება.

ელბა მნიშვნელოვანი სატრანსპორტო მაგისტრალია. სანაოსნოა შესართავიდან ქალაქ კოლინამდე (ჩეხეთი), 947 კმ. ელბა არხებით არის შეერთებული მდინარეების ვეზერის, ემსის, რაინისა და ოდერის აუზებთან. ქალაქ მაგდებურგს ქვემოთ ელბამდე მიყვანილია სანაოსნო არხები.

ელბის ნაპირებზეა გაშენებული დიდი ქალაქები და ნავსადგურები: ჰამბურგი, დრეზდენი, მაგდებურგი (გერმანია), უსტი (ჩეხეთი).

მეორე მსოფლიო ომის დროს 1945 წლის აპრილის დასასრულსა და მაისის დასაწყისში ელბის ორივე ნაპირზე მოხდა ფაშისტური გერმანიის შეიარაღებული ძალების ძირითადი დაჯგუფებების ნარჩენების ლიკვიდაცია და კაპიტულაცია.

ელბაზე შეხვდნენ ეთმანეთს საბჭოთა და მოკავშირეთა (აშშ და ინგლისი) ჯარები.

• გერმანიის მდინარეების სია

• Ancient library Albis river in Germania Magna
• Source of Albis river in Asciburgis (Riesengebirge Giants mountains
• information and pictures of the spring of Labe in Giant Mountains (Krkonoše, Riesengebirge)

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 4, თბ., 1979. — გვ. 84-85.