ამიერკავკასიის დემოკრატიული ფედერაციული რესპუბლიკა

1918 წლის 10 თებერვალს, ოფიციალურად ჯერ კიდევ რუსეთის შემადგენლობაში, ამიერკავკასიის კომისარიატმა მოიწვია ამიერკავკასიის სეიმი, რომელიც რუსეთის დამფუძნებელი კრებისათვის არჩეული ქართველი დეპუტატებისაგან შედგებოდა. სეიმის თავმჯდომარედ არჩეული იქნა ნიკოლოზ (კარლო) ჩხეიძე. ამიერკავკასიის კომისარიატმა სეიმის მოწვევით ხაზი გაუსვა ამ რეგიონის რუსეთიდან გამოყოფას, თუმცა ოფიციალურად დამოუკიდებლობა არ გამოცხადებულა.

3 მარტს რუსეთმა გერმანიასთან და მის მოკავშირეებთან დადო ბრესტის ზავი, რომელიც ითვალისწინებდა ბათუმის,ყარსისა და არტაანის ოლქების თურქეთისათვის გადაცემას. ზავის პირობები ამიერკავკასიის კომისარიატთან შეთანხმებული არ იყო, რადგან მას არც რუსეთი, არც თურქეთი და გერმანია არ ცნობდნენ. თურქეთი ზავით გადაცემულ ოლქებს ითხოვდა, თუმცა ამიერკავკასიამ ეს მოთხოვნა უარყო და შეეცადა დიპლომატიური გზით მოეგვარებინა შექმნილი ვითარება. 1918 წლის მარტში ქალაქ ტრაპიზონში დაიწყო მოლაპარაკება ამიერკავკასიასა და თურქეთს შორის, თუმცა ამ მოლაპარაკებას ამიერკავკასიისათვის დადებითი შედეგი არ მოჰყოლია. თურქეთის არმიამ საომარი მოქმედებები დაიწყო და აპრილისათვის უკვე დაკავებული ჰქონდათ ბათუმი, ოზურგეთი, მესხეთი. თურქული ჯარების შეჩერება მხოლოდ მდინარე ჩოლოქზე მოხერხდა.

22 აპრილს შექმნილი ვითარების გადასაწყვეტად შეიკრიბა ამიერკავკასიის სეიმი. შეკრებაზე გადაწყდა, რომ ამიერკავკასიის დამოუკიდებლობის ოფიციალურად გამოცხადების შემთხვევაში შესაძლებელი იქნებოდა თურქეთის აგრესიის თავიდან აცილება. ამიტომ, 1918 წლის 22 აპრილს გამოცხადდა დამოუკიდებელი სახელმწიფოს – ამიერკავკასიის დემოკრატიული ფედერაციული რესპუბლიკის შექმნა. მთავრობის თავმჯდომარედ და საგარეო საქმეთა მინისტრად დაინიშნა აკაკი ჩხენკელი. სეიმმა მიიღო გადაწყვეტილება თურქეთთან საზავო მოლაპარაკების გაგრძელების თაობაზე.

26 მაისს საქართველოს ეროვნულმა საბჭომ გამოაცხადა საქართველოს დამოუკიდებლობა და საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის დაფუძნება.

28 მაისს საქართველომ ხელი მოაწერა გერმანიასთან ფოთის ხელშეკრულებას, რითაც დაიწყო გერმანიის კავკასიური ექსპედიცია როგორც პოსტ-რევოლუციური არასტაბილურობის დამცველი ოსმალეთის სამხედრო ძალების წინააღმდეგ. აზერბაიჯანმა კი თავად აირჩია ოსმალეთი მოკავშირედ.

• ამიერკავკასიის სფსრ;
• საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა;
• სომხეთის დემოკრატიული რესპუბლიკა;
• აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკა;

• ადფრ-ს მცირე ისტორია დაარქივებული 2012-09-29 საიტზე Wayback Machine.
• ადფრ-ს რესპუბლიკა, ისტორია და სამხედრო ძალები დაარქივებული 2016-03-06 საიტზე Wayback Machine.
• ამიერკავკასიის ფედერაციული რესპუბლიკა (1922 – 1936)