2021: Joer

Dës Säit befaasst sech mam Joer 2021.

D'Joer 2021 huet op engem Freideg ugefaangen. Et war kee Schaltjoer.

uechtert d'Joer an uechter d'Welt:

D'COVID-19-Pandemie, mat hire gesondheetlechen a sozio-ekonomesche Konsequenzen, déi uganks 2020 ausgebrach ass, hält weider un. Ufanks des Joers gouf ugefaangen, groussflächeg d'Leit ze impfen, d'Impfcampagnë wäerte méintelaang daueren.

Europa

• 24. Januar: De Marcelo Rebelo de Sousa gëtt bei de Presidentschaftswalen a Portugal erëmgewielt.
• 26. Januar: D'Kaja Kallas gëtt nei Premierministesch an Estland.
• 13. Februar: De Mario Draghi gëtt neie Premierminister an Italien.
• 17. Mäerz: Dem Premierminister Mark Rutte seng liberal Partei VVD kritt déi meescht Stëmme bei de Legislativwalen an Holland.
• 28. Mäerz: Legislativwalen a Bulgarien.
• 01. Abrëll: Den Eduard Heger gëtt neie Premierminister an der Slowakei.
• 14.-15. Juli: Bei Iwwerschwemmungen no laangem Schloreen a Westeuropa stierwen tëscht Meuse a Rhäin, bis eriwwer an d'Sauerland, iwwer 220 Leit an et entsteet Schued an -zeg-Milliardenhéicht un Immobilien an Infrastruktur. Absënns betraff sinn Uertschaften op der Ahr (D), sou wéi der Vesdre an der Ourthe (B). Zu Lëtzebuerg gëtt et keng Doudesaffer, ma deels héije Schued laanscht d'Ënnersauer an hir Nieweflëss.
• 23. Juli: D'Natalia Gavrilița gëtt nei Premierministesch a Moldawien.
• 31. August: Den Alar Karis gëtt zum neie President vun Estland gewielt; hien trëtt seng Funktioun den 11. Oktober un.
• 13. September: Bei de Parlamentswalen an Norwegen geet dem Jonas Gahr Støre seng Aarbechterpartei (Arbeidarpartiet) als Gewënner ervir; hie gëtt de 14. Oktober als neie Ministerpresident vereedegt.
• 25. September: Bei de Parlamentswalen an Island behalen déi dräi Koalitiounsparteien (Onofhängegkeetspartei, Progressiv Partei a Lénks-Gréng Beweegung eng Majoritéit vu 37 op 63 Sëtz am Althing; si bleiwe weider an der Regierung; d'Katrín Jakobsdóttir bleift Premierministesch.
• 26. September: Bei de Wale fir den Däitsche Bundestag kritt d'SPD 25.7 %, d'CDU 24.1 %, Grüne 14,8 %, FDP 11.5 %, AfD 10,3 %, die Linke 4.9, a soss Parteien 8.7 % vun de Stëmmen.
• 8.-9. Oktober: Parlamentswalen an Tschechien, aus deenen eng vu Spolu gefouert Koalitioun, mam Petr Fiala als neie Premierminister, ervirgeet. Dës gëtt den 29. November vereedegt.
• 11. Oktober: Den Alexander Schallenberg gëtt, nom Récktrëtt vum Sebastian Kurz, neie Kanzler an Éisträich. Hien trëtt nees den 2. Dezember zeréck.
• 30. November: D'Magdalena Andersson gëtt als nei Ministerpresidentin a Schweden vereedegt, nodeems se 5 Deeg éischter schonn eng Kéier dozou gewielt gi war, mee op hir éischt Prise de fonctioun huet misse verzichten.
• 06. Dezember: De Karl Nehammer gëtt neie Bundeskanzler an Éisträich.
• 08. Dezember: Den Olaf Scholz gëtt an Däitschland als neie Bundeskanzler, un der Spëtzt vun enger SPD-FDP-Grüne-Regierung, vereedegt.

Lëtzebuerg

• Och zu Lëtzebuerg bestëmmt d'COVID-19 Pandemie uechter d'Joer zu méi oder manner groussen Deeler den Alldag. D'Impfcampagne géint de SARS-CoV-2-Virus huet d'ganz Joer duerch gedauert, am Dezember gouf mat enger Booster-Impfcampagne ugefaangen.
• 01. Juli: Éischt Servicer vum CGDIS plënneren an den neie Centre national d'incendie et de secours; den 12. September ass et un de Rettungsdéngschter vum Stater CIS an de 16. November un der Noutruffzentral 112.
• 01. September: Éischten offizielle Foussballmatch (Lëtzebuerg - Aserbaidjan) am neie Stade de Luxembourg; d'offiziell Aweiung ass de 25. September.
• 08. November: Volleks- a Wunnengszielung 2021.

•  
  COVID-19-Pandemie: Pop-up-Impfstatioun an der Stater Groussgaass.
•  
  De Centre national d'incendie et de secours gëtt a Betrib geholl.
•  
  Éischten offizielle Match am Stade de Luxembourg.
•  
  Volleks- a Wunnengszielung.

Afrika

• 14. Januar: De Yoweri Museveni gëtt fir e sechst Mandat als President vun Uganda erëmgewielt.
• 21. Januar: D'Verfassungsgeriicht vun der Zentralafrikanescher Republik confirméiert, datt de Faustin-Archange Touadéra zum President erëmgewielt gouf.
• 19. Mäerz: D'Samia Suluhu Hassan gëtt als nei Presidentin vun Tansania vereedegt.
• 18. Abrëll: De Movimento para Democracia (MpD) ënnert dem Premierminister Ulisses Correia e Silva gewënnt d'Parlamentswalen am Cap Vert.
• 24. August: Den Hakainde Hichilema gëtt neie President a Sambia.
• 05. September: De Carlos Vila Nova gëtt zum President vu São Tomé a Príncipe gewielt.
• 09. November: De José Maria Neves gëtt neie President vum Cap Vert.

Amerika

 

Nordamerika

USA

• 06. Januar: Honnerte vun Adepte vum Nach-President Donald Trump stiermen de Kapitol zu Washington D.C., fir ze verhënneren, datt d'Walresultat vum November 2020, bei deem den Joe Biden als Gewënner ervirgoung, formell confirméiert géif ginn.
• 20. Januar: Den Joe Biden gëtt als 46. President vun de Vereenegte Staate vereedegt.

Mëttel- a Südamerika

• 12. Abrëll: De Guillermo Lasso gewënnt am 2. Tour d'Presidentschaftswalen an Ecuador.
• 06. Juni: De Pedro Castillo gewënnt d'Presidentewalen am Peru.
• 20. Oktober: D'Sandra Mason gëtt zur éischter Presidentin vun der neier Republik Barbados gewielt; den 30. November gëtt si vereedegt.
• 19. Dezember: De Gabriel Boric gewënnt am zweeten Tour d'Presidentschaftswalen am Chile; hien trëtt den 11. Mäerz 2022 säin Amt un.

Asien

• 10. Januar: De Sadyr Djaparow gëtt zum neie President vu Kirgistan gewielt.
• 01. Februar: Bei engem Militärputsch am Myanmar gëtt der Aung San Suu Kyi hir Regierung gestierzt.
• 09. Juni: An der Mongolei gëtt den Ukhnaagiin Khürelsükh zum neie President gewielt.
• 18. Juni: Den Ebrahim Raissi gëtt zum neie Staatspresident vum Iran gewielt, an den 3. August vereedegt.
• 15. August: Am Afghanistan huelen d'Taliban d'Haaptstad Kabul an a riichten nees d'Islamescht Emirat Afghanistan an; de President Ashraf Ghani verléisst d'Land. Déi international Truppen, virop d'Amerikaner, zéie sech zeréck. D'Taliban hunn domat faktesch de Krich, deen 20 Joer gedauert huet, gewonnen.
• 4. Oktober: De Fumio Kishida gëtt neie Premierminister a Japan.
• 24. Oktober: De Shavkat Mirziyoyev gëtt als President vun Usbekistan erëmgewielt.

Noen Osten

• 13. Juni: Den Naftali Bennett gëtt neie Premierminister vun Israel.
• 9. Juli: De Jitzchak Herzog gëtt als 11. Staatspresident vun Israel vereedegt.

Molerei

• Prix Grand-Duc Adolphe 2021 fir d'Catherine Lorent.

Literatur

• Prix Servais fir d'Ulrike Bail, fir hiert Wierk wie viele faden tief.
• Am Concours littéraire national 2021 ginn d'éischt Präisser un de Marc Weydert an d'Marie-Isabelle Callier (Kategorie Kannerliteratur) an d'Claudine Muno (Jugendliteratur).

Musek

Kino

• Oscar fir de beschte Film: Nomadland vun der Chloé Zhao.
• César fir de beschte Film: Adieu les cons vum Albert Dupontel.
• Gëlle Palm fir Titane vun der Julia Ducournau.
• Lëtzebuerger Filmpräis: Bescht Fiktioun (laang): De Superjhemp retörns; beschten Docu (laang): An zéro - Comment le Luxembourg a disparu.

• 15. Oktober: D'Fluchgesellschaft Alitalia gëtt no 74järeger Existenz zougemaach; Nofollgergesellschaft gëtt d'ITA.

 

• 21. Februar: De Rover Perseverance lant um Mars.
• 25. Dezember: Den James-Webb-Weltraumteleskop gëtt op Orbit geschéckt.

• 11. Juni bis 11. Juli: D'Foussball-Europameeschterschaft 2020 (wéinst der COVID-19-Pandemie ëm ee Joer verréckelt) gëtt an 11 europäesche Stied ausgedroen. Déi italieenesch Foussballnationalekipp gewënnt an der Finall géint déi englesch beim 11-Meter-Schéissen.
• 26. Juni bis 18. Juli: Tour de France 2021 am Vëlossport; Gewënner am Generalklassement ass den Tadej Pogačar.
• 24. Juli bis 8. August: Olympesch Summerspiller 2020 zu Tokyo (wéinst der COVID-19-Pandemie ëm ee Joer no hanne verréckelt). Vun den 12 Lëtzebuerger Olympionicke gewënnt keen eng Medail.

 

J.-Pierre Bacri

 

Cicely Tyson

 

Chick Corea

 

Carlos Menem

 

Fausti

 

Betrand Tavernier

 

Philip, Duke of Edinburgh

 

Milva

 

Bill Ramsey

 

Charlie Waltts

 

M. Theodorakis

 

J.-Paul Belmondo

 

Willy Kemp

 

F. W. de Klerk

 

Lina Wertmüller

 

Anne Rice

 

Henri Losch

 

Desmond Tutu

• 04. Januar: Tanya Roberts, US-amerikanesch Schauspillerin.
• 04. Januar: Barbara Shelley, englesche Schauspillerin.
• 05. Januar: John Richardson, englesche Schauspiller.
• 07. Januar: Michael Apted, brittesche Filmregisseur.
• 08. Januar: Steve Carver, US-amerikanesche Filmregisseur.
• 08. Januar: Emile Hemmen, lëtzebuergesche Schrëftsteller.
• 13. Januar: Siegfried Fischbacher, US-amerikaneschen Zauberkënschtler.
• 18. Januar: Jean-Pierre Bacri, franséische Schauspiller an Dréibuchauteur.
• 18. Januar: Aimé Knepper, lëtzebuergesche Resistenzler, Sportsprofesser a Liichtathleet.
• 18. Januar: Catherine Rich, franséisch Schauspillerin.
• 19. Januar: Pierre Nimax Sr., lëtzebuergesche Musekspedagog, Militärmuseksdirigent a Komponist.
• 21. Januar: Nathalie Delon, franséisch Schauspillerin.
• 21. Januar: Jean Graton, franséische Comicsauteur.
• 21. Januar: Rémy Julienne, franséische Cascadeur.
• 23. Januar: Alberto Grimaldi, italieenesche Filmproduzent.
• 23. Januar: Hal Holbrook, US-amerikanesche Schauspiller.
• 23. Januar: Larry King, US-amerikanesche Journalist an Talkmaster.
• 23. Januar: Geronimo Meynier, italieenesche Schauspiller.
• 24. Januar: António Cardoso e Cunha, portugisesche Politiker.
• 24. Januar: Gunnel Lindblom, schweedesch Schauspillerin a Filmregisseurin.
• 26. Januar: Cloris Leachman, US-amerikanesche Schauspillerin.
• 28. Januar: Paul Crutzen, hollännesche Meteorolog a Cheemiker.
• 28. Januar: Cicely Tyson, US-amerikanesch Schauspillerin.
• 03. Februar: Haya Harareet, israeelesch Schauspillerin.
• 05. Februar: Christopher Plummer, kanadesche Schauspiller.
• 09. Februar: Chick Corea, US-amerikaneschen Jazzmuseker.
• 10. Februar: Larry Flynt, US-amerikaneschen Editeur.
• 12. Februar: Carlo Wagner, lëtzebuergesche Politiker.
• 14. Februar: Carlos Menem, argentinesche Politiker a Staatspresident.
• 20. Februar: Fausti, lëtzebuergesche Museker an Entertainer.
• 21. Februar: André Dufraisse, franséische Vëlossportler.
• 07. Mäerz: Olivier Dassault, franséische Geschäftsmann a Politiker.
• 09. Mäerz: Josy Stoffel, lëtzebuergeschen Turner an Olympionik.
• 11. Mäerz: Peter Patzak, éisträichesche Filmregisseur an Dréibuchauteur.
• 14. Mäerz: Henry Darrow, US-amerikanesche Schauspiller.
• 15. Mäerz: Yaphet Kotto, US-amerikanesche Schauspiller.
• 17. Mäerz: John Magufuli, tansanesche Politiker.
• 18. Mäerz: Roby Zenner, lëtzebuergeschen Auteur.
• 23. Mäerz: George Segal, US-amerikanesche Schauspiller.
• 25. Mäerz: Bertrand Tavernier, franséische Filmregisseur an Dréibuchauteur.
• 01. Abrëll: Patrick Juvet, Schwäizer Sänger a Lidderschreiwer.
• 06. Abrëll: Hans Küng, Schwäizer Theolog.
• 08. Abrëll: Théophile Steffen, lëtzebuergesche Moler.
• 09. Abrëll: Prënz Philip, Duke of Edinburgh.
• 14. Abrëll: Bernard L. Madoff, US-amerikanesche Finanzcourtier a Bedréier.
• 16. Abrëll: Paul Helminger, lëtzebuergesche Politiker.
• 19. Abrëll: Walter Mondale, US-amerikanesche Politiker a Jurist.
• 20. Abrëll: Idriss Déby, President vum Tschad.
• 20. Abrëll: Monte Hellman, US-amerikanesche Filmregisseur.
• 21. Abrëll: Thomas Fritsch, däitsche Schauspiller.
• 23. Abrëll: Milva, italieenesch Sängerin.
• 26. Abrëll: John Zimmer, lëtzebuergesche Spezialist vu Buergen a Schlässer.
• 28. Abrëll: Michael Collins, US-amerikaneschen Astronaut.
• 01. Mee: Olympia Dukakis, US-amerikanesch Schauspillerin.
• 11. Mee: Buddy Van Horn, US-amerikanesche Cascadeur.
• 23. Mee: Eric Carle, däitsch-US-amerikanesche Kannerbuchauteur.
• 23. Mee: Ally Doerfel, lëtzebuergesche Fechter.
• 27. Mee: Poul Schlüter, dänesche Politiker.
• 29. Mee: B. J. Thomas, US-amerikanesche Sänger.
• 31. Mee: Peter Del Monte, italieenesche Filmregisseur.
• 04. Juni: Richard R. Ernst, Schwäizer Cheemiker.
• 06. Juni: Ei-ichi Negishi, japanesche Cheemiker.
• 09. Juni: Gottfried Böhm, däitschen Architekt a Sculpteur.
• 09. Juni: Libuše Šafránková, tschechesch Schauspillerin.
• 13. Juni: Ned Beatty, US-amerikanesche Schauspiller.
• 16. Juni: Paul Leesch, lëtzebuergesche Geschäftsmann.
• 24. Juni: Benigno Aquino III., philippinnesche Politiker.
• 28. Juni: Wil Lofy, lëtzebuergesche Sculpteur a Moler.
• 29. Juni: Donald Rumsfeld, US-amerikanesche Politiker.
• 02. Juli: Bill Ramsey, däitsch-US-amerikanesche Museker, Sänger a Schauspiller.
• 05. Juli: Raffaella Carrà, italieenesch Schauspillerin an Televisiounsmoderateurin.
• 05. Juli: Richard Donner, US-amerikanesche Filmregisseur.
• 05. Juli: Ender Frings, däitsche Schauspiller.
• 07. Juli: Jovenel Moïse, haitianesche Politiker.
• 07. Juli: Romain Urhausen, lëtzebuergesche Fotograf, Designer, Sculpteur, Architekt a Filmregisseur.
• 15. Juli: Peter R. de Vries, hollännesche Journalist.
• 17. Juli: Jacqueline Sassard, franséisch Schauspillerin.
• 20. Juli: Françoise Arnoul, franséisch Schauspillerin.
• 23. Juli: Alfred Biolek, däitschen Tëleesmoderator, Auteur an Tëleesproduzent.
• 23. Juli: F. C. Gundlach, däitsche Fotograf.
• 23. Juli: Toshihide Masukawa, japanesche Physiker an Nobelpräisdréier.
• 23. Juli: Steven Weinberg, US-amerikanesche Physiker an Nobelpräisdréier.
• 27. Juli: Saginaw Grant, US-amerikanesche Schauspiller.
• 27. Juli: Jean-François Stévenin, franséische Schauspiller a Filmregisseur.
• 09. August: Alex Cord, US-amerikanesche Schauspiller.
• 11. August: Peter Fleischmann, däitsche Filmregisseur.
• 13. August: Carolyn Shoemaker, US-amerikanesch Astronomin.
• 15. August: Gerd Müller, däitsche Foussballspiller.
• 16. August: Wolfgang U. Eckart, däitsche Medezinhistoriker.
• 24. August: Hissène Habré, Politiker aus dem Tschad.
• 24. August: Mady Schaffner, lëtzebuergesch Politikerin.
• 24. August: Charlie Watts, brittesche Batteur.
• 02. September: Mikis Theodorakis, griichesche Komponist, Schrëftsteller a Politiker.
• 06. September: Jean-Paul Belmondo, franséische Schauspiller.
• 06. September: Nino Castelnuovo italieenesche Schauspiller.
• 06. September: Michael K. Williams, US-amerikanesche Schauspiller.
• 10. September: Jorge Sampaio, portugisesche Politiker.
• 11. September: María Mendiola, spuenesch Sängerin.
• 14. September: Hubert de Lapparent, franséische Schauspiller.
• 15. September: Marthe Mercadier, franséisch Schauspillerin.
• 16. September: Fernand Emmel, lëtzebuergeschen Archivist, Historiker a Genealogist.
• 17. September: Abdelaziz Bouteflika, algeeresche Politiker.
• 18. September: Chris Anker Sørensen, dänesche Vëlossportler.
• 18. September: Mario Camus, spuenesche Filmregisseur an Dréibuchauteur.
• 20. Dezember: Aloys Jousten, belsche Geeschtlechen.
• 25. September: Henri Cirelli, lëtzebuergesche Foussballspiller.
• 28. September: Barry Ryan, brittesche Sänger.
• 02. Oktober: Herta Staal, éisträichesch Schauspillerin.
• 03. Oktober: Bernard Tapie, franséische Geschäftsmann a Politiker.
• 03. Oktober: Josep Maria Forn, spuenesche Schauspiller.
• 05. Oktober: Jürgen Goslar, däitsche Schauspiller a Regisseur.
• 08. Oktober: Jup Weber, lëtzebuergesche Politiker.
• 15. Oktober: Gerd Ruge, däitsche Journalist.
• 18. Oktober: Colin Powell, US-amerikanesche Generol a Politiker.
• 19. Oktober: Willy Kemp, lëtzebuergesche Vëlossportler.
• 21. Oktober: Bernard Haitink, hollänneschen Dirigent.
• 23. Oktober: Marcel Bluwal, franséische Schauspiller a Regisseur.
• 04. November: Michel Braun, lëtzebuergesche Schéisser.
• 07. November: Dean Stockwell, US-amerikanesche Schauspiller.
• 08. November: Sabine Bethmann, däitsch Schauspillerin.
• 11. November: Frederik Willem de Klerk, südafrikanesche Politiker.
• 20. November: Ted Herold, däitsche Schlager- a Rocksänger.
• 22. November: Noah Gordon, US-amerikanesche Schrëftsteller.
• 22. November: Volker Lechtenbrink, däitsche Schauspiller a Sänger.
• 22. November: Marie Versini, franséisch Schauspillerin.
• 26. November: Roger Fritz, däitsche Schauspiller a Filmregisseur.
• 28. November: Jacqueline Danno, franséisch Schauspillerin a Sängerin.
• 29. November: Arlene Dahl, US-amerikanesch Schauspillerin.
• 01. Dezember: Grand Jojo, belsche Sänger.
• 05. Dezember: John Miles, brittesche Museker.
• 09. Dezember: Lina Wertmüller, italieenesch Filmregisseurin.
• 09. Dezember: Gertraud Jesserer, éisträichesch Schauspillerin.
• 11. Dezember: Anne Rice, US-amerikanesch Schrëftstellerin.
• 15. Dezember: bell hooks, US-amerikanesch Literaturwëssenschaftlerin a Schrëftstellerin.
• 18. Dezember: Richard Rogers, britteschen Architekt.
• 25. Dezember: Guy Linster, lëtzebuergesche Politiker.
• 26. Dezember: Henri Losch, lëtzebuergeschen Auteur a Schauspiller.
• 26. Dezember: Desmond Tutu, südafrikanesche Bëschof a Biergerrechtler.
• 27. Dezember: April Ashley, brittesche Mannequin.
• 27. Dezember: Jochen Herling, däitsch-lëtzebuergesche Fotograf.
• 28. Dezember: Sabine Weiss, schwäizer-franséisch Fotografin.
• 0Al Estgen, lëtzebuergeschen Historiker.