Asia Tengah
Asia Tengah iku kawasan kang kakurung dharatan ing bawana Asia.
Akèh makna kang béda-béda ngenani komposisi wewengkon kang sakbeneneré.
Makna
Miturut sawijining dhéefinisi, Asia Tengah nyakup watara 9.029.000 km², utawa 21% saka jembaré bawana. Nagara-nagara kang kalebu wewengkon Asia Tengah miturut makna iki yaiku Républik Rakyat Tiongkok (Provinsi Qinghai, wewengkon otonomi Xinjiang lan Tibet), Kazakhstan (wewengkon sisih wétan Kali Ural), Kirgizia, Tajikistan, Turkmenistan, lan Uzbekistan.
Dhéfinisi kapindho uga nyakup wewengkon-wewengkon dhéfinisi kapisan ditambah Azerbaijan-Iran, nagara-nagara Transkaukasus (Azerbaijan, Armenia, lan Georgia), wewengkon Turkic/Muslim kidul Ruslan (Siberia kidul), Mongolia, Tiongkok pérangan kulon (Xinjiang lan Tibet), Afganistan, lan sapérangan wewengkon lor Pakistan.
Dhéfinisi katelu njelasaké wewengkon Asia Tengah minangka tilas nagara Républik-republik Asia Tengah Uni Soviet kang dumadi saka Kazakhstan, Kirgizia, Uzbekistan, Tajikistan, lan Turkmenistan.
Sajarah
Ing jaman biyèn, Asia Tengah dipanggoni déning wong normadik kaya:
- Xiongnu (Hun) lan wong Turkic
- Yuezhi (Tocharian utawa Kushan), warga Iran, lan kaum Indo-Éropah
- Mongol
Asia Tengah wis wiwit biyèn dadi wewengkon dagang antara Tiongkok lan masarakat Kulon, kanthi Jalur Sutra ngliwati wewengkon iki lan akèhé karajan ing tlatah iki.
Ing limang abad pungkasan, racaké wewengkon iki dijajah déning Kamaharajan Ruslan lan Karajan Tiongkok, déné Karajan Manunggal ndhudhuki India ing pérangan kidul Asia Tengah. Nalika abad kaping-20, racaké wewengkon ing Asia Tengah minangka péranganing tilas nagara ilèn kuminis Uni Soviet, kang pecah taun 1991. Wewengkon kang ora kalebu yaiku Mongolia lan laladan duwèké Tiongkok kaya Xinjiang. Nagara-nagara mau wis méngo saka sistem kuminis, lan saiki nganut warna-warna sistem pulitik antarané wiwit saka demokratis lemah nganti otoriter banget. Nanging Tiongkok lan Ruslan isih duwé prabawa kuwat sajeroning ngontrol wewengkon iku. Racaké nagara ing Asia Tengah gabung sajeroning Organisasi Kerjasama Shanghai.
Pranala njaba
| Wiki Commons duwé médhia ngenani Category:Central Asia. |
- Central Eurasian Studies World Wide
- Publikasi sejarah Asia Tengah pra 1917 Archived 2008-05-10 at the Wayback Machine.
- Carrie Eurasia Collection Archived 2006-06-19 at the Wayback Machine.
- Universitas Asia Tengah
- Fantastic Central Asia Archived 2014-07-16 at the Wayback Machine.
| Artikel iki minangka artikel rintisan. Kowé bisa ngéwangi Wikipédia ngembangaké. |
This article uses material from the Wikipedia Basa Jawa article Asia Tengah, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Isi cumepak kanthi pangayoman CC BY-SA 4.0, kajaba ana katerangan liyané. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Basa Jawa (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.