Undirstöðusetning reikningslistarinnar, grunnsetning reikningslistarinnar eða frumþáttunarsetning er setning í stærðfræði sem er mikið hagnýtt í talnafræði.
Setningin segir að rita megi allar náttúrulegar tölur sem eru stærri en einn sem margfeldi frumtalna á nákvæmlega einn hátt. Að rita tölu sem margfeldi frumtalna nefnist frumþáttun.
Undirstöðusetning reikningslistarinnar | |
---|---|
Hverja náttúrlega tölu n stærri en 1 má rita sem margfeldi frumtalna á einn og aðeins einn hátt (óháð röð). | |
Það er gefið að séu frumtölur svo margfeldi þeirra sé þar sem má vera svo . (a) Sýnum fyrst að rita megi n sem margfeldi frumtalna: Látum F(n) vera fullyrðinguna „n er margfeldi frumtalna“. Þetta er augljóst fyrir F(2) því 2 er frumtala. Gerum ráð fyrir að F(k) sé rétt fyrir allar tölur k = 2, ..., n og sýnum að F(n+1) sé sönn. Ef n + 1 er frumtala er F(n+1) sönn fullyrðing, annars er n+1 margfeldi minni náttúrlegra talna sem við getum kallað u og v. Þá er 2 ≤ u ≤n og 2 ≤ v ≤n. Samkvæmt þrepunarforsendu eru bæði u og v margfeldi frumtalna. Ritum þá u = p1· ··· ·pr og v = pr+1· ··· ·ps. Þá er n + 1 = k·j = pr· ··· ·ps og því er n + 1 margfeldi frumtalna. Því er F(n+1) sönn fullyrðing og eins og átti að sýna er hægt að rita n sem margfeldi frumtalna. (b) Sýnum næst að ekki er hægt að rita n sem margfeldi frumtalna nema á einn máta óháð röð: Þetta er augljóst fyrir n = 2 þar sem 2 er stök frumtala. Gerum þá ráð fyrir að n sé stærri en 2 og að fullyrðingin sé rétt fyrir allar tölur minni en n. Gerum svo ráð fyrir að við höfum ritað n sem margfeldi frumtalna á tvo vegu: Við getum þá raðað þáttunum þannig að p1≤ ··· ≤ pr og q1≤ ··· ≤ qs. Við fullyrðum að p1= q1 en gerum ráð fyrir til mótsagnar að svo sé ekki og að p1 ≤ q1. Þá er: p1 gengur bæði upp í n og m og því einnig upp í n - m: Þar sem u1· ··· ·uh er margfeldi frumtalna. Einnig er n - m = (q1 - p1) · q1· ··· ·q1 og rita má (q1 - p1) = v1· ··· ·vt. En þar með er: Talan p1 gengur ekki upp í (q1 - p1) þar sem q1 er frumtala. Þá er (I) og (II) tveir mismunandi rithættir á n - m sem er í mótsögn við þrepunarforsendu. Þar með er p1 = q1 og einnig r=s fyrir p1· ··· ·pr = q2· ··· ·qsog pk = qk fyrir k = 2, ..., r.
| |
Setningar, frumsendur og hugtök mikilvæg fyrir þessa sönnun: Stærðfræðileg þrepun, óbein sönnun, frumtölur |
This article uses material from the Wikipedia Íslenska article Undirstöðusetning reikningslistarinnar, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Efnið er aðgengilegt undir CC BY-SA 4.0 nema annað komi fram. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Íslenska (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.