Reikistjarna Júpíter: Reikistjarna í sólkerfinu

Fyrir rómverska guðinn, sjá Júpíter (guð).

Heildarrúmmál Júpíters er meira en samanlagt rúmmál allra hinna reikistjarnanna og massi hans er 2,5 sinnum meiri en samanlagður massi þeirra allra. Júpíter er þriðji bjartasti náttúrulegi hluturinn sem sést á næturhimni Jarðar, á eftir Tunglinu og Venus. Júpíter er nefndur eftir rómverskum konungi guðanna vegna stærðar sinnar. Í kínverskri, japanskri, kóreskri og víetnamskri menningu er hann nefndur „viðarstjarnan“, byggt á frumefnunum fimm.

Júpíter

Samsett mynd frá Cassini-geimfarinu. Dökki bletturinn er skuggi tunglsins Evrópu.
Einkenni sporbaugs
Viðmiðunartími J2000
Sólnánd	740.573.600 km
Sólfirrð	816.520.800 km
Hálfur langás	778.547.200 km
Miðskekkja	0,048775
Umferðartími	4.332,59 d 11,8618 ár 10.475,8 Júpítersdagur
Sólbundinn umferðartími	398,88 days
Meðal sporbrautarhraði	13,07 km/s
Meðalbrautarhorn	18,818°
Brautarhalli	1,305° miðað við sólbaug 6,09° miðað við miðbaug sólar 0,32° miðað við fastasléttu
Rishnútslengd	100,492°
Stöðuhorn nándar	275,066°
Tungl	67
Eðliseinkenni
Miðbaugsgeisli	71.492 ± 4 km 11,209 jarðir
Heimskautageisli	66.854 ± 10 km 10,517 jarðir
Pólfletja	0,06487 ± 0,00015
Flatarmál yfirborðs	6,1419×1010 km2 121,9 jarðir
Rúmmál	1,4313×1015 km3 1321.3 jarðir
Massi	1,8986×1027 kg 317,8 jarðir 1/1047 sól
Þéttleiki	1,326 g/cm3
Þyngdarafl við miðbaug	24,79 m/s2 2,528 g
Lausnarhraði	59,5 km/s
Snúningshraði við miðbaug	12,6 km/s 45,3 km/klst
Möndulhalli	3,13°
Stjörnulengd norðurpóls	268,057°
Stjörnubreidd norðurpóls	64,496°
Endurskinshlutfall	0,343 (Bond) 0,52 (gagnsk.)
Yfirborðshiti lægsti meðal hæsti 1 bar 165 K 0,1 bar 112 K
Sýndarbirta	-1.6 til -2.94
Sýndarþvermál	29.8" — 50.1"
Lofthjúpur
Loftþrýstingur við yfirborð	20–200 kPa (skýjalag)
Stigulshæð	27 km
Samsetning	89,8±2,0% vetni (H2) 10,2±2,0% helín ~0,3% metan ~0,026% ammóníak Ís: ammóníak vatn

Efni Júpíters er að mestu gas, en fyrir innan allt þetta gas er lítill kjarni úr þyngri efnum. Líkt og á öðrum risaplánetum er ekkert skilgreint fast yfirborð á Júpíter. Samdráttur fastefnis á Júpíter myndar meiri hita en hann fær frá Sólinni. Gasský hans eru úr mörgum mismunandi efnasamböndum, þar á meðal vetni, helíum, koltvísýringi, vatnsgufu, metangasi, ammoníakís og ammóníumhýdrósúlfíði. Algengasta efnið er vetni, en helín myndar fjórðung massa hans og tíunda hluta ummálsins. Snúningur Júpíters fletur hann aðeins út. Sýnilegt einkenni á gashjúpnum umhverfis Júpíter er að hann skiptist í mislita borða eftir breiddargráðum, en á mótum þeirra sjást kvikur og hringiður. Stóri rauði bletturinn á Júpíter er risastormur sem hefur verið til að minnsta kosti frá 17. öld þegar hann sást fyrst í sjónauka.

Það tekur Júpíter 10 klukkustundir að snúast um sjálfan sig. Eitt ár á Júpíter (sá tími sem það tekur hann að fara einn hring um sólu) er jafnlangt og 11,9 ár á jörðinni.

Umhverfis Júpíter er ógreinilegur plánetuhringur og öflugt segulsvið. Segulhvolfshali Júpíters er nær 800 milljón km að lengd og nær alla leið að sporbraut Satúrnusar. Júpíter hefur í það minnsta 80 þekkt tungl, en líklega eru þau miklu fleiri. Þau þekktustu og stærstu eru Íó, Evrópa, Ganýmedes og Kallistó, sem Galileo Galilei uppgötvaði á 17. öld. Stærsta tunglið, Ganýmedes, er stærra en reikistjarnan Merkúr.