Ангушт

Ангушт, е Онгушт (я)— ГӀалме шахьара къаьнара гӀалгӀай юрт, карарча хана Ӏаьдало ХӀирийчен доазона тӀа лоархӀаш я.

Юрт
Ангушт
хӀир. Тарскæй, эрс: Тарское, Ангушт
HGЯO
Паччахьалкхе Ангушт Россе Федераци
Федерацен субъект ХӀирийче
Муниципальни шахьар ГӀалме
Юртда Сотиев Эльбрус Давидович
Тархьари географии
Йиллай XVII бӀаьшера
ХьалхагӀа хинна цӀераш 1860 кхачч. — Ангушт
1920 кхачч. — станица Тарская
1944 кхачч. — Ангушт
Майда 84,46 км²
Лакхал 785 м
Ӏалама лоаттам юккъера
Сахьата оаса UTC+3:00
Бахархой
Бахархой 2531 саг (2020)
Айххал 29,97 саг/км²
Къамаш гӀалгӀай, хӀирий
Динаш сунний бусалбаш, православхой
Катойконим онгуштхо, онгуштхой
Паччахьалкхен мотт хӀирий, эрсий
Дагарга идентификатораш
Пошта индекс 363106
Код ОКАТО 90240875001
Код ОКТМО 90640475101
Номер в ГКГН 0053030
Ангушт (Россия)
Ангушт
Ангушт
Ангушт
Москоа
Ангушт (ГӀинбухера ХӀирийче)
Ангушт
Ангушт
Ангушт
Ангушт (ГӀалме шахьар)
Ангушт
0
Ангушт
Ангушт

Этимологи

Ӏоахаранаькъан ГӀойберда Нурдина цу деша дашхар «А́не гуш йола моттиг» (Ане гуш тӀе) аьнна увттадаьл. Бакъда, Нурдина оттадаь дашхар профессор хиннача Дахкилганаькъан ИбрахӀима нийса хийттадац: «Тешаме хетац «Ангушт» яхаш дола дош кхаь деша маӀанцара дашхар (этимологи оттаяр): «ан» — шаьре, горизонт; «гуш» — бӀарго тӀаэцаш, зувш; «т» («те») — моттиг белгалъяккхар. Цу тайпара декъарца, хьаяхачох, хьахул «Шаьре (горизонт) йола моттиг». Из дика наьх санна ишта доацача саннеи, увзадаьи тешаме доацача саннеи хеталу. Цу тайпарча дашхара (этимологен) бехке, хетаргахьа, юххьанцара хьал да, из да термина гӀалгӀай маӀан эрсий йоазонца оттаде гӀертар. ХӀаьта гӀалгӀаша цу юртах из цӀи цӀаккха я́ха́ яц. Цар «Онгашт» оал. Из кеп я юхь аьнна хьаэца езаш яр, хӀаьта тӀаккха хьадоаладаь хинна да́шхар бух боацаш хул».

Бакъда, Коазой Нурдина́ из нийса хийттадац: «Дахкилганаькъан ИбрахӀима ишта яхе а, тхона хетачох Ангушта цӀи гӀалгӀай «ан» яхача гӀалгӀай дешаца дувзаденна да («а́н» — «сигале»; «а́наюх, а́найист» — «горизонт» (ма дарра аьлча «сигален йист, чакххе»); «а́не» — «шаьре, а́ре, раьгӀе» (плоскость, равнина).

«А́н» яха дош геттара шира да — эггара ширагӀча дунен метташка хиннад из — шумерой, хуррой (гӀалгӀай меттаца бувзамаш дола).

АнгуштӀе яхача термина маӀан ишта да: «ан» — сигале, «-гуш» — бӀарго хьалоацаш, гуш, зувш, «тӀе» — тӀа, из да сигале шийна тӀера гуш йола моттиг. Йиста «ДухьаргуштӀеца»: «Духьар» — духьала (цаӀ шоллагӀчо духьал), «-гуш» — бӀарго хьалоацаш, гуш йола, «тӀе» — тӀа. Оаламо хьаяхачох ЖӀайрахарча къонахо ший эйлан духьал йилла хиннай из.

Бахархой

Бахача наьх дукхал
1926197020022010201120122013
3201339343713845383434883294
2014201520162017201820192020
3169306728652790272726082531
    Къамай лоаттам

Ерригроссе бахархой 2010 шера дӀаязбаро оттадаьчох:

Къам Дукхал,
саг
берригача
бахархоех
да́къа, %)
хӀирий 2722 70,8 %
гӀалгӀай 977 25,4 %
гуржий 86 2,2 %
кхыбараш 60 1,6 %
берригаш 3845 100 %

Белгалдаккхар

Литература

  • II часть : Горная Ингушетия (юго-западная часть), Горная Чечня (центральная и юго-восточная части) : топоним. слов. // Топонимия Чечено-Ингушетии : в IV частях (1976—1985 гг.) / Сост. А. С. Сулейманов, ред. А. Х. Шайхиев. — Гр. : ЧИ кн. изд-во, 1978. — 289 с. — 5000 экз.

Tags:

Ангушт ЭтимологиАнгушт БахархойАнгушт БелгалдаккхарАнгушт ЛитератураАнгуштГӀалме шахьарХӀирийчеЮрт

🔥 Trending searches on Wiki ГӀалгӀай:

ХӀиспаной моттКоача тӀехкий гомMespilusТӀаусСаькура 26Сталина премиВирусашГоврий боларМутт-хьал 26Этинга 4Охранный статусБуддизмЦӀе дешаргКлетка (биология)СтранаЗӀилбухера ЕвропаДунен дакъаМоттТӀехкТелефоний нумерацен план1939 шуСердало (газета)Нервная системаШолжа шахьарХ2024 шуДахкилганаькъан Ӏадрахьмана ИбрахӀимКириллицаТийна оакафордЧерсиЙХӀирийчеАьланпхьа ловзарашБоканаькъан Хьаме АхьмадСаькура 31890 шуВай замаМалхбоалеМаӀарлой моттВикипедиКхорСибаз (ваьр)Пхьиленаькъан Ӏасолта Махьмад-СаӀидСан-ПаулуГипертрофически кардиомиопатиВетеринарияЦӀихеза гӀалгӀайСаькура буттӀарбий1934 шуАлмакхСвободный контент1926 шу🡆 More