Ангушт, е Онгушт (я)— ГӀалме шахьара къаьнара гӀалгӀай юрт, карарча хана Ӏаьдало ХӀирийчен доазона тӀа лоархӀаш я.
Юрт | |
Ангушт | |
---|---|
хӀир. Тарскæй, эрс: Тарское, Ангушт | |
HGЯO | |
Паччахьалкхе | Россе Федераци |
Федерацен субъект | ХӀирийче |
Муниципальни шахьар | ГӀалме |
Юртда | Сотиев Эльбрус Давидович |
Тархьари географии | |
Йиллай | XVII бӀаьшера |
ХьалхагӀа хинна цӀераш | 1860 кхачч. — Ангушт 1920 кхачч. — станица Тарская 1944 кхачч. — Ангушт |
Майда | 84,46 км² |
Лакхал | 785 м |
Ӏалама лоаттам | юккъера |
Сахьата оаса | UTC+3:00 |
Бахархой | |
Бахархой | ↘2531 саг (2020) |
Айххал | 29,97 саг/км² |
Къамаш | гӀалгӀай, хӀирий |
Динаш | сунний бусалбаш, православхой |
Катойконим | онгуштхо, онгуштхой |
Паччахьалкхен мотт | хӀирий, эрсий |
Дагарга идентификатораш | |
Пошта индекс | 363106 |
Код ОКАТО | 90240875001 |
Код ОКТМО | 90640475101 |
Номер в ГКГН | 0053030 |
|
Ӏоахаранаькъан ГӀойберда Нурдина цу деша дашхар «А́не гуш йола моттиг» (Ане гуш тӀе) аьнна увттадаьл. Бакъда, Нурдина оттадаь дашхар профессор хиннача Дахкилганаькъан ИбрахӀима нийса хийттадац: «Тешаме хетац «Ангушт» яхаш дола дош кхаь деша маӀанцара дашхар (этимологи оттаяр): «ан» — шаьре, горизонт; «гуш» — бӀарго тӀаэцаш, зувш; «т» («те») — моттиг белгалъяккхар. Цу тайпара декъарца, хьаяхачох, хьахул «Шаьре (горизонт) йола моттиг». Из дика наьх санна ишта доацача саннеи, увзадаьи тешаме доацача саннеи хеталу. Цу тайпарча дашхара (этимологен) бехке, хетаргахьа, юххьанцара хьал да, из да термина гӀалгӀай маӀан эрсий йоазонца оттаде гӀертар. ХӀаьта гӀалгӀаша цу юртах из цӀи цӀаккха я́ха́ яц. Цар «Онгашт» оал. Из кеп я юхь аьнна хьаэца езаш яр, хӀаьта тӀаккха хьадоаладаь хинна да́шхар бух боацаш хул».
Бакъда, Коазой Нурдина́ из нийса хийттадац: «Дахкилганаькъан ИбрахӀима ишта яхе а, тхона хетачох Ангушта цӀи гӀалгӀай «ан» яхача гӀалгӀай дешаца дувзаденна да («а́н» — «сигале»; «а́наюх, а́найист» — «горизонт» (ма дарра аьлча «сигален йист, чакххе»); «а́не» — «шаьре, а́ре, раьгӀе» (плоскость, равнина).
«А́н» яха дош геттара шира да — эггара ширагӀча дунен метташка хиннад из — шумерой, хуррой (гӀалгӀай меттаца бувзамаш дола).
АнгуштӀе яхача термина маӀан ишта да: «ан» — сигале, «-гуш» — бӀарго хьалоацаш, гуш, зувш, «тӀе» — тӀа, из да сигале шийна тӀера гуш йола моттиг. Йиста «ДухьаргуштӀеца»: «Духьар» — духьала (цаӀ шоллагӀчо духьал), «-гуш» — бӀарго хьалоацаш, гуш йола, «тӀе» — тӀа. Оаламо хьаяхачох ЖӀайрахарча къонахо ший эйлан духьал йилла хиннай из.
Бахача наьх дукхал | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
1926 | 1970 | 2002 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 |
3201 | ↗3393 | ↗4371 | ↘3845 | ↘3834 | ↘3488 | ↘3294 |
2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 |
↘3169 | ↘3067 | ↘2865 | ↘2790 | ↘2727 | ↘2608 | ↘2531 |
Ерригроссе бахархой 2010 шера дӀаязбаро оттадаьчох:
Къам | Дукхал, саг | берригача бахархоех да́къа, %) |
---|---|---|
хӀирий | 2722 | 70,8 % |
гӀалгӀай | 977 | 25,4 % |
гуржий | 86 | 2,2 % |
кхыбараш | 60 | 1,6 % |
берригаш | 3845 | 100 % |
This article uses material from the Wikipedia ГӀалгӀай article Ангушт, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Чударá тIакхоачилга CC BY-SA 4.0 яхача лицензе бокъонашца да, нагахьа санна кхыдар белгалдаь деце. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ГӀалгӀай (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.