کوردیی ناوەندی، کرمانجیی خواروو یان سۆرانی یەکێک لە زارە سەرەکییەکانی زمانی کوردییە کە لە ڕۆژھەڵات و باشووری کوردستان قسەی پێ دەکرێت.
لە ڕۆژھەڵاتی کوردستان، باشووری پارێزگای ورمێ (ناوچەی ھەوشار و موکریان) لە شارەکانی شنۆ، نەغەدە، پیرانشار، مەھاباد، بۆکان، سەردەشت، ساینقەڵا، تیکاب و بەشی ھەرە زۆری پارێزگای کوردستان، شارەکانی سنە، سەقز، بانە، مەریوان، دیواندەرە، کامیاران، دێولان، قوروە، بیجار،جوانڕۆ و ڕوانسەر و سەلاسی باوەجانی دەشتی زەھاو و بەشێک لە شاری کرماشان و ناوچەیەک لە کولیایی لە پارێزگای کرماشان بەم زارە قسە دەکەن. لە باشووری کوردستان لە پارێزگاکانی کەرکووک، پارێزگای سلێمانی و ھەولێر بە ئەم شێوەزارە دەدوێن. شێوەزاری فەرمیی شانشینی کوردستان و کۆماری کوردستان بووە و ئێستا زمانی فەرمیی ھەرێمی کوردستان و کۆماری عێراقە. زۆر جار بە ھەڵە بەم زارە دەڵێن سۆرانی بەڵام سۆرانی خۆی شێوەزارێکی کوردیی ناوەندییە. سلێمانی، ھەولێر، کەرکووک، سنە، بۆکان، مەھاباد، سەقز، مەریوان، بانە و پیرانشار لە ئەو شارە گەورانەن کە خەڵکەکەی بە ئەم زارە دەدوێن.
کوردیی ناوەندی | |
---|---|
سۆرانی، کوردی | |
قسەی پێدەکرێ لە | ئێران عێراق ھەرێمی کوردستان |
ناوچە | ڕۆژھەڵاتی ناوین |
ژمارەی ئاخێوەران | ١٥ ملیۆن کەس (٢٠٢١) |
بنەماڵەی زمان | |
کۆدەکانی زمان | |
ISO 639-3 | ckb |
Linguasphere | 58-AAA-cae |
زاراوەی کوردی سۆرانی نزیکەی ٩٢ ھەزار وشە لەخۆدەگرێت بەپێی فەرھەنگی زانستگای کوردستان.
شارستانە گەورەکانی ئاخێوەری ئەم شێوەزارە لە ڕۆژھەڵاتی کوردستاندا بە پێی ئاماری ساڵی ٢٠١٦ ناوەندی ئاماری ئێران ئەمانەن:
ڕیز | شارستان | ژمارەی دانیشتووان (٢٠١٦) | زمان و شێوەزارەکانی تر |
---|---|---|---|
١ | سنە | ٥٠١٬٤٠٢ | |
٢ | سەقز | ٢۴۸،۵۲۹ | |
٣ | بۆکان | ۲۴۲،۱۴۷ | |
٤ | مەهاباد | ٢۳۷،۸۲۰ | |
٥ | میاندواو | ٢٢٥،٣٤٥ | زمانی ئازەربایجانی (زۆرینە) |
٦ | مەریوان | ١٩٥٬٢٦٣ | |
٧ | بانە | ١٥٨٬٦٩٠ | |
٨ | قوروە | ١٤٠٬١٩٢ | |
٩ | پیرانشار | ١٣٨٬٨٦٤ | |
١٠ | نەغەدە | ١٢١٬٦٠٢ | زمانی ئازەربایجانی |
۱١ | سەردەشت | ١١٨٬٨٤٩ | |
١٢ | کامیاران | ١٠٢٬٨٥٦ | |
١٣ | ساینقەڵا | ٩٢٬٤٥٦ | زمانی ئازەربایجانی |
١٤ | بیجاڕ | ٨٩٬١٦٢ | |
١٥ | سەرپێڵی زەھاو | ٨٥٬٣٤٢ | شێوەزاری کوردیی باشووری (زۆرینە) |
١٦ | تیکاب | ٨٠٬٥٥٦ | زمانی ئازەربایجانی |
١٧ | دیواندەرە | ٨٠٬٠٤٠ | |
١٨ | جوانڕۆ | ٧٥٬١٦٩ | |
١٩ | شنۆ | ٧٣٬٨٨٦ | |
٢٠ | دێولان | ٦٤٬٠١٥ | |
٢١ | پاوە | ٦٠٬٤٣١ | شێوەزاری ھەورامی |
٢٢ | ڕوانسەر | ٤٧٬٦٥٧ | |
٢٣ | سەوڵاوا | ٤٤٬٩٤٠ | شێوەزاری ھەورامی |
٢٤ | سەلاسی باوەجانی | ٣٥٬٢١٩ |
بۆ نووسینی کوردیی ناوەندی زیاتر لە ئەلفوبێی ئارامی کەڵک وەردەگیرێ و لە پەنا ئەلفوبێی ئارامیش لە ئەلفوبێی لاتینی کەم تا کورتێک کەڵک وەر دەگیرێ.
جێناوە سەربەخۆکان لە کوردیی باکووری و کوردیی ناوەندی؛
کوردیی ناوەندی | کوردیی باکووری | |
---|---|---|
من | ئەز-من | |
تۆ | تو-تە | |
ئەو | ئەو-وی/وێ | |
ئێمە | ئەم-مە | |
ئێوە | ھوون-وە | |
ئەوان | ئەو-وان |
- موکریانی شێوەزارێکە لە زاری کوردیی ناوەندی و سەر بە زمانی کوردییە.
زەبیحی، عەبدوڕەحمان. قامووسی زمانی کوردی، ورمێ: ناوەندی بڵاوکردنەوەی فەرھەنگ و ئەدەبیاتی کوردی، ١٣٦٧
داڕێژە:کولکە
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە کوردیی ناوەندی تێدایە. |
This article uses material from the Wikipedia Soranî / کوردی article کوردیی ناوەندی, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ناوەرۆک لەبەردەستە لەژێر CC BY-SA 4.0دا، مەگەر پێچەوانەی وترابێ. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Soranî / کوردی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.