172°20′W / 13.583°S 172.333°W / -13.583; -172.333
Ti Samoa (/səˈmoʊə/), opisial nga ammo a kas ti Nawaya nga Estado ti Samoa (Samoano: Malo Saʻoloto Tutoʻatasi o Sāmoa; Samoano: Sāmoa, IPA: [ˈsaːmoa]) ken aginggana idi 1997 ammo a kas Akinlaud a Samoa, ket ti maysa a pagilian nga isla iti Polinesia a buklen dagiti dua a nangruna nga isla iti (Savai'i ken Upolu), dagiti dua basbassit a natagtagitao nga isla, (Manono ken Apolima), ken dagiti nadumaduma a bassit a di natagtagitao nga isla, a mairaman ti Is-isla Aleipata (Nu'utele, Nu'ulua, Fanuatapu ken Namua). Ti Apia ket ti ekonomiko ken kapitolio a siudad ti pagilian. Naduktalan dagiti tattao a Lapita ken tinaenganda ti Is-isla Samoa idi agarup a 3,500 tawen ti napalabas. Pinadur-asda ti pagsasao a Samoano ken ti identidad ti kultura ti Samoa.
Nawaya nga Estado ti Samoa Malo Saʻoloto Tutoʻatasi o Sāmoa | |
---|---|
Napili a pagsasao: Faʻavae i le Atua Sāmoa "Napundar iti Dios ti Samoa" | |
Nailian a kanta: O Le Fuʻa O Le Saʻolotoga O Samoa "Ti Banderola ti Wayawaya" | |
Kapitolio ken kadakkelan a siudad | Apia 13°50′S 171°45′W / 13.833°S 171.750°W |
Opisial a sasao | |
Grupgrupo ti etniko (2001) |
|
Relihion | Kristianidad (opisial) |
Nagan dagiti umili | Samoano |
Pannakaikameng | AsDB, C, FAO, G-77, ICC, IMF, IOC, ITU, PIF, SPC, SOPAC, UN, UNESCO, UPU, WHO, kdpy. |
Gobierno | Unitario a parlamentario a batay-linteg a republika |
• O le Ao o le Malo[a] | Tuimalealiifano Va'aletoa Sualauvi II |
• Kangruaan a Ministro | Fiame Naomi Mataʻafa |
• Tagabitla ti Asemblia | Papali’i Li’o Taeu Masipau |
Lehislatura | Lehislatibo nga Asemblia |
Wayawaya manipud iti Baro a Selanda | |
• Tulag ti Berlin | 14 Hunio 1889 |
• Kombension ti Tripartita | 16 Pebrero 1900 |
• Panagparmek babaen ti Alemania | 1 Marso 1900 |
• Panagsakup babaen ti Baro a Selanda | 30 Agosto 1914 |
• Bilin ti Liga | 17 Disiembre 1920 |
• UN trusteeship | 13 Disiembre 1946 |
• Tignay ti Akinlaud a Samoa iti 1961 | 1 Enero 1962 |
• Naawat iti Nagkaykaysa a Pagpagilian | 15 Disiembre 1976 |
• Panagbaliw iti nagan nga Akinlaud a Samoa iti Samoa | 4 Hulio 1997 |
Kalawa | |
• Dagup | 2,842 km2 (1,097 sq mi) (Maika-167) |
• Danum (%) | 0.3 |
Populasion | |
• Senso idi Oktubre 2020 | 202,506 (Maika-176) |
• Densidad | 70/km2 (181.3/sq mi) |
GDP (PPP) | Karkulo idi 2018 |
• Dagup | $1.188-bilion |
• Tunggal maysa a tao | $5,962 |
GDP (nominal) | Karkulo idi 2018 |
• Dagup | $881 a riwriwn |
• Tunggal maysa a tao | $4,420 |
Gini (2013) | 38.7 kalalainganna |
HDI (2019) | 0.715 nangato · Maika-111 |
Kuarta | Tālā (WS$b) (WST) |
Sona ti oras | UTC+13c (WST) |
• Kalgaw (DST) | UTC+14d (WST) |
manipud iti maudi a Dominggo iti Septiembre aginggana iti umuna a Dominggo iti Abril (manipud iti 3 AM aginggana iti 4 AM ken agsinnublat) | |
Pormat ti petsa | aa/bb/tttt |
Pagmanehuan | kanigide |
Kodigo ti panagtawag | +685 |
Kodigo ti ISO 3166 | WS |
TLD ti internet | .ws |
|
Ti naturay nga estado ket kameng ti Mankomunidad ti Pagpagilian. Naawat idi ti Akinlaud a Samoa iti Nagkaykaysa a Pagpagilian idi 15 Disiembre 1976. Gapu ti kalaing a panaglayag dagiti Samoano, dagtiti Europeano nga eksplorador iti kasakbayan ti maika-20 a siglo ket imbagbagada ti intero a grupo ti isla (a mangiraman ti Amerikano a Samoa) a kas ti "Is-isla Nabigador.” Ti pagilian ket sinakup babaen ti Imperio nga Aleman manipud idi 1899 aginggana idi 1915, ken babaen ti nagkaddua a Britaniko ken Baro a Selanda a kolonial nga administrasion aginggana idi 1 Enero 1962, idi daytoy ket nagbalin a nawaya.
Iti bukodna a batay-linteg, ipalawagna a "Ti Samoa ket maysa a Kristiano a pagilian a napundar iti Dios Ama, ti Anak ken ti Espiritu Santo." Ti Samoa ket maysa a parlamentario a demokrasia nga agraman kadagiti sangapulo ket maysa nga administratibo a pannakabingbingay ken addaan iti maysa a unibersal a karbengan iti panagbubutos. Ti kangrunaan a ministro ti Samoa ket ti daulo ti gobierno, bayat a ti O le Ao o le Malo ket agserbi a kas ti seremonial a daulo ti estado.
Dagiti midia a mainaig iti Samoa iti Wiki Commons
Pakaammo ti panagbiahe idiay Samoa manipud iti Wikivoyage (iti Ingles)
This article uses material from the Wikipedia Ilokano article Samoa, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Ti linaon ket magun-od babaen ti CC BY-SA 4.0 malaksid no adda sabali a naibaga. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Ilokano (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.