Ilocos Sur: Probinsia ti Pilipinas
Ti Ilocos Sur ket maysa a probinsia iti Filipinas a karaman iti Rehion ti Ilocos (Rehion I) iti Luzon.
Ti kapitoliona ket ti Siudad ti Vigan, a mabirukan iti ngiwat ti Karayan Mestiso. Ti Ilocos Sur ket nabeddengan ti Ilocos Norte ken Abra iti amianan, ti Mountain Province iti daya, ti La Union ken ti Benguet iti abagatan, ken ti Baybay Abagatan Tsína iti laud.
Ilocos Sur Probinsia iti Abagatan nga Ilocos | |
|---|---|
 Ti Probinsial a Kapitolio iti Ilocos Sur | |
 Wagayway  Selio | |
 Mapa iti Filipinas a mangipakita ti pakasarakan iti Ilocos Sur. | |
| Nagsasabtan: 17°20′N 120°35′E / 17.33°N 120.58°E 120°35′E / 17.33°N 120.58°E | |
| Pagilian |  Filipinas |
| Rehion | Rehion ti Ilocos (Rehion I) |
| Panakaibangon | 1572 |
| Kapitolio | Siudad ti Vigan |
| Gobierno | |
| • Kita | Probinsia |
| • Gobernador | Luis "Chavit" Singson (Lakas-Kampi-CMD) |
| • Bise Gobernador | Deogracias Savellano (Lakas-Kampi-CMD) |
| Kalawa | |
| • Dagup | 2,596.0 km2 (1,002.3 sq mi) |
| • Ranggo | Maika-54 |
| Populasion (2020) | |
| • Dagup | 706,009 |
| • Ranggo | Maika-42 |
| • Densidad | 270/km2 (700/sq mi) |
| • Ranggo | Maika-30 |
| Nagan dagiti umili | Ilokano |
| Panakabingbingay | |
| • Nawaya a siudad | 0 |
| • Komponente a siudad | 2 |
| • Munisipalidad | 32 |
| • Baranggay | 768 |
| • Distrito | Umuna ken maika-2 a distrito |
| Sona ti oras | UTC+08 (PHT) |
| Koreo | |
| Panagtawag | 77 |
| Kodigo ti ISO 3166 | PH-ILS |
| Pagsasao | Ilokano, Tagalog, Ingles |
Tinawtawid a purok iti Filipinas
Ti naipakasaritaan a siudad iti Vigan, nga isu daytoy ket naisuratan idiay Sangalubongan a Tinawtawid a Listaan ti UNESCO idi Nobiembre 1999, ket mabirukan iti daytoy a probinsia. Naibangon idi maika-16 a siglo, ti Vigan ket isu ti maysa a kasayaatan a naitaginayon a kas pagarigan kadagiti naplano a kolonia nga ili ti Espana idiay Asia. Dagiti arkitektura ket agiraman kadagiti kultural nga elemento manipud kadagiti sabsabali a luglugar idiay Filipinas ken Tsína, ken dagiti nanipud idiay Europa tapno makaramid ti naidumduma a kultura ken langa ti ili nga awan ti maipada iti sino man a lugar idiay Daya ken Abagata a daya nga Asia. Ti Kamestisoan a Distrito ket addaan kadagiti kas pagarigan iti kadawyan a balbalay nga addan kadagiti teha nga atep, natangken a kayo a datar, balustrada ken at-atep iti sabsabali a kita nga estilo nga arkitetura iti Kastila, Mehikano ken Insik.
Ti maika-16 a siglo a Simbaan ti Santa Maria ket nairangarang a kas maysa a Nailian a Dulon, daytoy ket nausar idi a kas maysa a pasammakedan idi agdama a panawen ti Filipinas aRebulosion iti 1896. Ti Tirad Pass, ket nairangarang a kas maysa a Nailian a Nasantuan a Lugar, daytoy a lugar ti kinaudi a nagtenglan dagiti Rebolusionario a Puersa dagiti Filipino babaen ni Heneral Emilio Aguinaldo. Ti Bessang Pass ket nagserbi a kas iti kalikudan a naglasatan dagiti Rebolusionario para iti panagsupiat ti kinaudi a panagsalaknib ni Heneral Yamashita idi kinaudi a paset ti Maikadua a Sangalubongan a Gubat.
Heograpia
Politikal
Ti Ilocos Sur ket nabingbingay a politikal kadagiti 32 a munisipalidad ken dua a komponente a siudad.
Dagiti siudad
Dagiti ili
- Alilem
- Banayoyo
- Bantay
- Burgos
- Cabugao
- Caoayan
- Cervantes
- Galimuyod
- Gregorio del Pilar (Concepcion)
- Lidlidda
- Magsingal
- Nagbukel
- Narvacan
- Quirino (Angaki)
- Salcedo (Baugen)
- San Emilio
- San Esteban
- San Ildefonso
- San Juan (Lapog)
- San Vicente
- Santa
- Santa Catalina
- Santa Cruz
- Santa Lucia
- Santa Maria
- Santiago
- Santo Domingo
- Sigay
- Sinait
- Sugpon
- Suyo
- Tagudin
Pannakabagi
Ti Ilocos Sur ket mabirukan iti igid a pantar iti Akin-amianan a Luzon. Nabeddengan babaen ti Ilocos Norte iti amianan, ti Abra iti amianan a daya, ti Mountain Province iti daya, ti Benguet iti abagtan a daya, ti La Union iti abagatan, ken ti Baybay Tsina iti laud. Ti kalawana a 2,579.58 kuadrado kilometro ket sakupen na ti agarup a 20.11% iti dagup a kalawa ti daga iti Rehion I.
Ti topograpia iti Ilocos Sur ket maysa a kalsa agdaldalluyon ken agtultulid nga addaan ti kangatu nga agdakiwas manipud ti 10 aginggana ti 1,700 a metro iti ngato ti patar ti baybay.
Klima
Ti klima ket sapasap a namaga, dagiti namaga a bulan ket manipud ti Oktubre anginggana ti Mayo. Nupay kasta, ti akin abagatan unay a paset, ti Cervantes, ket nadam-eg ken ti tudo ket matimbengan a naiwarwaras iti makatawen ngem ti dumaya a paset iti Sugpon ket namagmaga. Ti Agosto ket isu ti katuduan a ti Enero ken Perero ket dagitoy ti kamagaan. Ti kalalaingan na a temperatura ket 27 C. Ti bulan ti Enero ket isu ti kalamiisan.
Populasion
Iti 2007 a senso, ti populasion ti Ilocos Sur ket 632,255. Ti Vigan, ket addan ti populasion a 47,246. Ti kapusekan ti populasion ket ti Siudad ti Candon nga addan ti populasion a 56,270.
Dagiti populasion ti Siudad ken Munisipalidad
| Siudad/Munisipalidad | Populasion (2007) | Kalawa ti daga (Hektaria) |
|---|---|---|
| Alilem | 6,217 | 11,933 |
| Banayoyo | 7,149 | 2,463 |
| Bantay | 33,174 | 10,485 |
| Burgos | 7,724 | 4,438 |
| Cabugao | 33,847 | 9,556 |
| Candon City | 56,270 | 10,328 |
| Caoayan | 18,914 | 1,742 |
| Cervantes | 14,116 | 23,470 |
| Galimuyod | 10,310 | 3,440 |
| Gregorio del Pilar | 4,308 | 4,166 |
| Lidlidda | 3,798 | 3,384 |
| Magsingal | 27,615 | 8,498 |
| Nagbukel | 4,764 | 4,312 |
| Narvacan | 41,578 | 12,221 |
| Quirino | 7,866 | 24,010 |
| Salcedo | 10,704 | 10,344 |
| San Emilio | 6,920 | 14,144 |
| San Esteban | 7,779 | 1,962 |
| San Ildefonso | 6,670 | 1,135 |
| San Juan | 23,808 | 6,437 |
| San Vicente | 11,907 | 1,260 |
| Santa | 14,059 | 10,910 |
| Santa Catalina | 13,284 | 968 |
| Santa Cruz | 35,906 | 8,878 |
| Santa Lucia | 23,872 | 4,972 |
| Santa Maria | 28,002 | 6,331 |
| Santiago | 16,806 | 4,636 |
| Santo Domingo | 25,888 | 5,549 |
| Sigay | 2,453 | 8,155 |
| Sinait | 24,896 | 6,556 |
| Sugpon | 3,936 | 5,711 |
| Suyo | 10,943 | 12,400 |
| Tagudin | 35,791 | 15,119 |
| Siudd ti Vigan | 47,246 | 2,512 |
Demograpia
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Taudan: PSA LWUA | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dagiti nagibasaran
Dagiti akinruar a silpo
Dagiti midia a mainaig iti Ilocos Sur iti Wiki Commons
This article uses material from the Wikipedia Ilokano article Ilocos Sur, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Ti linaon ket magun-od babaen ti CC BY-SA 4.0 malaksid no adda sabali a naibaga. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Ilokano (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.