Brunei: Pagilian idiay Abagatan a Daya nga Asia
114°40′E / 4.500°N 114.667°E / 4.500; 114.667
Ti Brunei /bruːˈnaɪ/ (
dengngen), opisial a ti Pagilian ti Brunei, ti Pagtaengan ti Kappia (Malayo: Negara Brunei Darussalam, Jawi: نڬارا بروني دارالسلام), ket maysa a naturay nga estado a mabirukan idiay amianan a pantar iti isla iti Borneo, idiay Abagatan a daya nga Asia. Malaksid ti aplayana manipud ti Baybay Abagatan Tsína, daytoy ket kompleto a napalikmutan babaen ti estado iti Sarawak, Malaysia, ken daytoy ket naisina iti dua a paset babaen ti distrito ti Sarawak iti Limbang. Daytoy ket isu laeng ti naturay nga estado a kompleto nga adda idiay isla iti Borneo, a dagiti nabati a paset iti daytoy nga isla ket tagikua ti Malaysia ken Indonesia. Ti populasion ti Brunei ket 401,890 idi Hulio 2011.
Estado ti Brunei, ti Pagtaengan ti Kappia Negara Brunei Darussalam نڬارا بروني دارالسلام | |
|---|---|
 Wagayway  Pantok | |
| Napili a pagsasao: "الدائمون المحسنون بالهدى" "Sentiasa membuat kebajikan dengan petunjuk Allah" "Kanayon nga agserserbi nga ibagbagnos ti Dios" (patarus) | |
| Nailian a kanta: Allah Peliharakan Sultan Apo Dios Bendisonam ti Sultan | |
.png) Lokasion ti Brunei (nalabbaga) | |
| Kapitolio ken kadakkelan a siudad | Bandar Seri Begawan 4°53.417′N 114°56.533′E / 4.890283°N 114.942217°E |
| Opisial a sasao | Bahasa Melayu (Malay) |
| Mabigbig a nilian a sasao | Melayu Brunei (Brunei Malay) |
| Opisial a sinuratn | Alpabeto a Malayo, Alpabeto a Jawi |
| Nagan dagiti umili | Bruniano, Taga-Brunei |
| Gobierno | Unitario nga Islamiko a patingga a monarkia |
• Sultan | Hassanal Bolkiah |
• Nabalangatan a Prinsipe | Al-Muhtadee Billah |
• Kangrunaan a Ministro | Hassanal Bolkiah |
| Lehislatura | Lehislatibo a Konsilo |
| Panakabangon | |
• Sultanato | Maika-14 a siglo |
| 1888 | |
• Panakawayawayas | 1 Enero 1984 |
| Kalawa | |
• Dagup | 5,765 km2 (2,226 sq mi) (Maika-172) |
• Danum (%) | 8.6 |
| Populasion | |
• Karkulo idi 2011 | 408,786 (Maika-175) |
• Senso idi 2001 | 332,844 |
• Densidad | 67.3/km2 (174.3/sq mi) (134th) |
| GDP (PPP) | Karkulo idi 2011 |
• Dagup | $20.969 billion (Maika-22) |
• Tunggal maysa a tao | $49,384 (Maika-5) |
| GDP (nominal) | Karkulo idi 2011 |
• Dagup | $15.533 bilion (Maika-166) |
• Tunggal maysa a tao | $36,583 (Maika-26) |
| HDI (2013) |  0.852nangato unay · Maika-30 |
| Kuarta | Doliar ti Brunei (BND) |
| Sona ti oras | UTC+8 |
| Pagmanehuan | left |
| Kodigo ti panagtawag | +6731 |
| Kodigo ti ISO 3166 | BN |
| TLD ti internet | .bn |
| |
Ti opisial a nailian a pakasaritaan ti Brunei ket mangitunton a makasurot ti nagtaudanna iti maika-7 a siglo, a daytoy idi ket suheto nga estado iti Srivijaya nga imperio babaen ti nagan a P'o-li. Kalpasanna daytoy ket nagbalin a nasakop nga estado iti Majapahit nga imperio sakbay anagbalin a Islam idi maika-15 a siglo. Idi karangayan ti imperiona, ti sultanato ket nagturay ti gumayat kadagiti pantar a rehion iti moderno nga aldaw a Sarawak ken Sabah, ti Sulu a purpuro, ken dagiti isla iti amianan a laud nga ungto iti Borneo. Ti talasokrasia ket binisita idi babaen ni Ferdinand Magellan idi 1521 ken nakilaban iti Kastila a Gubat di 1578 a kinasuppiat ti Espania. Ti imperiona ket nangrugi nga agapday idi napilit a panagited iti Sarawak kenni James Brooke ken ti panagited ti Sabah iti Britaniko a Dokumento ti linteg a Kompania ti Amianan a Borneo. Kalpasan ti panakapukaw iti Limbang, ti Brunei ket nagbalin a protektorado ti Britaniko idi 1888, a nakaala ti panagtaeng idi 1906. Dgaiti tawen kalpasan ti Hapón a panawen ti gubat a panagsakop idi agdama ti Maikadua a Sangalubongan a Gubat, nagporma ti maysa a batay-linteg ken nakilaban ti maysa a naarmasan a gulo. Ti Brunei naalana manen ti panakawayawayana manipud ti Nagkaykaysa a Pagarian idi 1 Enero 1984. Ti panagrang-ay to ekonomiana idi panawen ti 1970 ken 1990, ket napipia a 56% manipud idi 1999 aginggana idi 2008, ket nagpabalin iti Brunei a Darussalam iti maysa a baro a naidustriaan a pagilian.
Ti Brunei ket adda ti maikadua a kangatuan a Pagsurotan ti Panagrangrang-ay ti Nagtagitaoan kadagiti Abagatan a Daya nga Asia a pagpagilian kalpasan ti Singapore, ken naidasig daytoy a kas maysa a narang-ay a pagilian. SEgun ti Internasional a Pundo ti Panguartaan (IMF), ti Brunei ket nairanggo a maika-5 iti lubong babaen ti dagup ti domestiko a produkto ti tunggal maysa a tao iti pagpadaan ti kapigsa ti panag-gatang. Ti Forbes ket iranggona pay ti Brunei a kas ti maikalima a kabaknagan a pagilian kadagiti 182 a pagilian gapu ti kaadu ti lana ken masna a luglugar dagiti alingasaw.
Dagiti nagibasaran
Dagiti akinruar a silpo
Dagiti midia a mainaig iti Brunei iti Wiki Commons
Pakaammo ti panagbiahe idiay Brunei manipud iti Wikivoyage (iti Ingles)
- Brunei a naikabil iti The World Factbook (iti Ingles)
Wiki Atlas iti Brunei- Website ti Turismo ti Brunei
This article uses material from the Wikipedia Ilokano article Brunei, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Ti linaon ket magun-od babaen ti CC BY-SA 4.0 malaksid no adda sabali a naibaga. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Ilokano (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.