Atenas: Kapitolio ken kadakkelan a siudad ti Gresia
Ti Atenas (Griego: Αθήνα, Athína; IPA: ; Katharevousa: Ἀθῆναι, Athinai; Taga-ugma a Griego: Ἀθῆναι, Athēnai) ket isu ti kapitolio ken kadakkelan a siudad ti Gresia.
Ti Atenas ket iturayanna ti rehion ti Attica ken maysa kadagiti kaduogan a siudad ti lubong, nga adda ti nairehistro a pakasaritaan a gumay-at ti agarup a 3,400 a tawtawen. Ti Klasiko nga Atenas ket maysa idi a nabileg a siudad-estado. Ti sentro kadagiti arte, panagadadal ken pilosopia, pagtaengan ti Akademia ni Plato ken Liseo ni Aristoteles, daytoy ket sapasap a nakunkuna a kas ti duyan ti Akinlaud a sibilisasion ken nakaipasngayan ti demokrasia, a kaaduanna gapu ti nagbanagan ti bukodna akultura ken dagiti politika a nagungun-od idi las-ud ti maika-5 ken maika-4 a sigsiglo BC kadagiti nasakbayan a sigsiglo kadagiti amin a nakunkuna idiay a Europeano a kontinente. Tatta nga aldawen daytoy ket maysa a kosmopolitano a metropolis, ti moderno nga Atenas ket sentro ti ekonomiko, pinansia, industria, politika ken kultura a biag idiay Gresia. Idi 2008, ti Atenas ket nairanggo ti mai-ka 32 a kabaknangan a siudad ti lubong babaen ti bileg ti panagggatang ken ti maika-25 a kanginaan iti maysa a panagadal ti UBS.
Atenas Αθήνα Athīna | |
|---|---|
 Manipud ti ngato a kanigid: ti Acropolis, ti Heleniko a Parlamento, ti Zappeion, ti Acropolis a M useo, Kudrado ti Monastiraki, ti panakaimatangan ti Atenas nga agpa-baybay. | |
  Atenas Lokasion iti kaunegan ti rehion  | |
| Nagsasabtan: 37°59′02.3″N 23°43′40.1″E / 37.983972°N 23.727806°E 23°43′40.1″E / 37.983972°N 23.727806°E | |
| Pagilian | Gresia |
| Administratibo a rehion | Attica |
| Yunit ti rehion | Tengnga nga Atenas |
| Dagiti distrito | 7 |
| Gobierno | |
| • Mayor | Giorgos Kaminis (Nawaya; manipud idi 29 Disiembre 2010) |
| Kalawa | |
| • Urbano | 412 km2 (159 sq mi) |
| • Metro | 2,928.717 km2 (1,130.784 sq mi) |
| • Ili | 38.964 km2 (15.044 sq mi) |
| Kangatuan a lugar | 338 m (1,109 ft) |
| Kababaan a lugar | 70 m (230 ft) |
| Populasion (2011) | |
| • Urbano | 3,074,160 |
| • Densidad (urbano) | 7,500/km2 (19,000/sq mi) |
| • Metro | 3,737,550 |
| • Densidad (metro) | 1,300/km2 (3,300/sq mi) |
| • Ili | 655,780 |
| • Densidad (ili) | 17,000/km2 (44,000/sq mi) |
| Nagan dagiti umili | Ateniense, Taga-Atenas |
| Sona ti oras | UTC+2 (EET) |
| • Kalgaw (DST) | UTC+3 (EEST) |
| Kodigo ti koreo | 10x xx, 11x xx, 120 xx |
| Kodigo ti lugar | 21 |
| Rehistrasion ti karro | Yxx, Zxx, Ixx (malaksid ti ZAx ken INx) |
| Website | www.cityofathens.gr |
Ti siudad ti Atenas ket adda ti populasion ti 655,780 (796,442 idi 2004) iti uneg ti administratibo a patinggana ken ti kalawa ti daga iti 39 km2 (15 sq mi). Ti urbano a lugar ti Atenas (Kalatakan nga Atenas ken Kalatakan a Piraeus) ket gumay-at ti labes ti administratibo a munisipal a patingga ti siudad, nga adda ti populasion iti 3,074,160 (idi 2011), ti sumurok a kalawa iti 412 km2 (159 sq mi). Segun ti Eurostat, ti Atenas a Dakdakkel nga Urbano a Sona (LUZ) ket isu ti maika-7 a kaaduan ti populasion ti LUZ iti Kappon ti Europa (ti maika-4 a kaaduan ti populasion a kapitolio a siudad iti Kappon ti Europa) nga adda ti populasion iti 4,013,368 (idi 2004). Ti Atenas ket isu pay ti akin-abagatan unay a kapitolio ti kangrunaan a daga ti Europa.
Ti tawidan ti klasiko a panawen ket makitkita pay laeng idiay siudad, a naipakpakita babaen kadagiti taga-ugma a monumento ken dagiti obra ti arte, ti kadayegan kadagitoy ket ti Partenon, a naipanpanunotan a nangruna a dulon ti nasapa a Lumaud a sibilisasion. Ti siudad ket nakataginayon kadagiti Romano ken Bisantino a monumento, ken dagiti pay basbassit a bilang kadagiti Otomano a monumento.
T Atenas ket mangibalbalay kadagiti dua a UNESCO a Tinawtawid a Sitio ti Lubong, ti Acropolis ti Atenas ken ti mediebal a Daphni a Monasterio. Dagiti dulon ti moderno a panawen, a napetsaan manipud idi panakabangon ti Atenas a kas ti kapitolio ti nawaya nga estado ti Gresia idi 1833, ket mairaman ti Heleniko a Parlamento (maika-19 a siglo) ken ti Atenas a Trilohia a buklen ti Nailian a Biblioteka ti Gresia, ti Unibersidad ti Atenas ken ti Akademia ti Atenas. Ti Atenas ket isu idi ti siudad a nangsangaili ti immuna nga moderno nga aldaw nga Ay-ayam ti Olimpiada idi 1896, ken kalpasan ti 108 tawtawen nagsangsangaili daytoy ti Kalgaw nga Olimpiada ti 2004. Ti Atenas ket nakaibalbalayan ti Museo ti Nailian nga Arkeolohiko, a mangpabpabuya ti kadakkelan nga urnong ti Griego a kinaantigo, ken ti pay baro a Museo ti Acropolis.
Dagiti nagibasaran
Dagiti akinruar a silpo
Dagiti midia a mainaig iti Atenas iti Wiki Commons
- Opisial
- Cityofathens.gr – Opisial a sapot ti pagsaadan ti Siudad ti Atenas
This article uses material from the Wikipedia Ilokano article Atenas, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Ti linaon ket magun-od babaen ti CC BY-SA 4.0 malaksid no adda sabali a naibaga. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Ilokano (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.