Amianan Nga Ungto: Puntos idiay Akin-amianan a Hemisperio a ti aksis a pagtayyekan ti Daga ket mangsabat ti rabawna

Ti Amianan nga Ungto, ammo pay a kas ti Heograpiko nga Anmianan nga Ungto wenno Naindagaan nga Amianan nga Ungto, ket, suheto kadagiti pannakaipalpalawag dita baba, ket naipalpalawag a kas ti puntos idiay Akin-amianan a Hemisperio a ti aksis a pagtayyekan ti daga ket mangsabat ti rabawna. Daytoy ket nasken a saan a maiyallilaw iti Ungto ti Magnetiko nga Amianan.

Ti Amianan nga Ungto ket isu ti akin-amianan unay a puntos ti Daga, a naisanglad ti kaatiddog ti diametro a kasumbangir ti Abagatan nga Ungto. Daytoy ket mangipalpalawag ti heodetiko latitud ti 90° nga Amianan, ken ti pay turong ti pudno nga amianan. Idiay Amianan nga Ungto amin a direksion ket tumurong iti abagatan; amin a linia ti longitud a pagsasabtan idiay, tapno ti longitudna ket mabalin a maipalawag a kas ania man a pateg ti degrado.

Bayat a ti Abagatan nga Ungto ket naisanglad idiay kontinental a masa ti daga, ti Amianan nga ungto ket mabirukan idiay tengnga ti Taaw Artiko idiay katengaan ti dandanum a kankanayon a naabbongan kadagiti kanayon nga umal-alis a yelo ti baybay. Isu a daytoy ket saan a mabalin kadagiti panagipatakder ti permanente nga estasion idiay Amianan nga Ungto (a saan a kas iti Abagatan nga Ungto). Nupay kasta, ti Kappon ti Sobiet, ken kalpasan daytoy ti Rusia, ket nangipatakderda kadagiti adu a napatpataray nga agan-anud nga estasion iti sapasap a tinawen manipud idi 1937, nga adu kadagitoy ket limmabas wenno asideg idiay Ungto. Dagiti kinaudi a panagadadal ket nangipadto a ti Amianan nga Ungto ket mabalinton nga awan yelona kadagiti tiempo gapu ti panagpabassit ti Artiko, nga adda dagiti gatad ti panawen a naggigiddiat manipud ti sumaruna a tawen aginggan ti limapulo a tawtawen wenno adadu pay.

Ti kaadalem ti baybay aidiay Amianan nga Ungto ket narukoden iti 4,261 m (13,980 ft) babaen ti Ruso a maipabatok a Mir idiay 2007 ken iti 4,087 m (13,410 pié) babaen ti USS Nautilus idi 1958. Ti kaasitgan a daga ket kadawyan a naibagbaga a ti Isla ti Kaffeklubben, idiay akin-amianan nga aplaya ti Greenland iti agarup a 700 km (430 mi) a kaadayo, ngem adda dagiti saan a permanente a bangkag ti graba nga asasideg a naisanglad. Ti kaasitgan a permanente a natagtagitao a lugar ket ti Alert idiay Rehion ti Qikiqtaaluk, Nunavut, Kanada, a mabirukan idiay 817 km (508 mi) manipud ti Ungto.