Сан-Марино
Сан-Марино (итал.
San Marino), ресми атауы — Сан-Марино Мәртебелі Республикасы (итал. Serenissima Repubblica di San Marino) — Eуропада Италияда орналысқан ел.
| Сан-Марино Мәртебелі Республикасы итал. Serenissima Repubblica di San Marino | |||||
| |||||
| Ұран: «Libertas» | |||||
| Әнұран: «Inno Nazionale» (тыңдау ) | |||||
 | |||||
| Тарихы | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Құрылды | 3 қыркүйек 301 жыл | ||||
| Мемлекеттік құрылымы | |||||
| Ресми тілі | Италиян тілі | ||||
| Елорда | Сан-Марино | ||||
| Ірі қаласы | Серравалле | ||||
| Үкімет түрі | Парламенттік республика | ||||
| Капитан-регенттер | Лука Боски Мариэлла Муларони | ||||
| Географиясы | |||||
| Жер аумағы • Барлығы • % су беті | Әлем бойынша 192-ші орын 61,2 км² 0 | ||||
| Жұрты • Сарап (2018) • Тығыздығы | 33 344 адам (215-ші) 520 адам/км² (23-ші) | ||||
| Экономикасы | |||||
| ЖІӨ (АҚТ) • Қорытынды (2017) • Жан басына шаққанда | 2,09 млрд. $ (175-ші) 60,651 $ (11-ші) | ||||
| ЖІӨ (номинал) • Қорытынды (2017) • Жан басына шаққанда | 1,55 млрд. $ (174-ші) 44,947 $ (13-ші) | ||||
| АДИ (2013) | 0,875 (өте жоғары) (26-шы) | ||||
| Валютасы | Еуро | ||||
| Қосымша мәліметтер | |||||
| Интернет үйшігі | .sm | ||||
| ISO коды | SM | ||||
| ХОК коды | SMR | ||||
| Телефон коды | +378 0549 | ||||
| Уақыт белдеулері | +1, +2 | ||||
Италия аумағымен қоршалған. Жер аумағы 61 км². Халқы 519,9 мың адам (2018). Тұрғындары: сан-маринолықтар (80%) мен италиялықтар (18%). Басым көпшілігі католик дінін ұстанады. Астанасы — Сан-Марино қ. Әкімш. жағынан 6 округке бөлінеді. Ресми тілі — италия тілі. Мемлекет билігі әрбір 6 айда капитан-регенттері тағайындалатын 2 депутатқа жүктеледі. Мемл. жоғ. атқарушы органы — бір палаталы Үлкен бас кеңес. Ақша бірлігі — италия лирі. Сан-Марино Титано тауында орналасқан (ең биік нүктесі 749). Климаты субтропиктік жерортатеңіздік. Қаңтардағы орташа температурасы 0 — 12°С, шілдеде 20 — 28°С. Жылдық жауын-шашын мөлш. 800 — 900 мм. Сан-Мариноның негізі 301 ж. қаланды деп саналады. Аңыз бойынша Сан-Мариноны далмац. тас қалаушы Марино қалаған, кейіннен ол “қасиеттілер” қатарына жатқызылған (“сан” деген қосымша осыдан шыққан). 11 — 13 ғ-ларда Сан-Марино аумағы сатып алынған көрші жерлер есебінен кеңейтілді. 1600 ж. конституциясы қабылданды. 1631 ж. Рим папасы ресми түрде мемлекет ретінде мойындады. Біртұтас Италия мемлекеті құрылғаннан (1861) кейін, Сан-Марино онымен достық, көршілік қатынас туралы шарт (1872, 1897 және 1953 ж.) жасасты. Шарт бойынша Сан-Марино Италия протекторатын мойындады. Италияда фашистердің өкімет басына келуіне байланысты (1922) республикада фаш. элементтер жандана бастады. 2-дүниежүз. соғыс кезінде Сан-Марино бейтараптық жариялады. 1944 ж. 4 қыркүйекте Сан-Марино аумағын фаш. неміс әскерлерлері басып алды. 1944 ж. қыркүйектің аяғында оларды ағылшын-америка әскері қуып шықты. 1966 жылдың аяғында елдегі демокр. күштердің қысымымен қазіргі сайлау жүйесі қалыптасты. Сан-Марино экономикасының негізгі саласы туризм ұлттық табыстың 60%-ын береді. Мата тоқу, цемент, қағаз, былғары, металл өңдеу, химия, мебель, керамика кәсіпорындары бар. Экспортқа — вино, сувенир, машина бұйымдарын шығарып, сырттан өндіріс шикізатын, отын ресурстарын алады. Негізгі сауда серіктесі: Италия.
Суреттер
 |  |  |
Дереккөздер
This article uses material from the Wikipedia Қазақша article Сан-Марино, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Мәлімет CC BY-SA 4.0 лицензиясы аясында қолжетімді (басқа шарттар көрсетілмеген жағдайда). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Қазақша (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.