An Mhalaeisia
Tír in oirdheisceart na hÁise í an Mhalaeisia.
Tá teorainneacha aici leis An Téalainn, Singeapór, Brúiné agus An Indinéis. Is í an Mhalaeis (Bahasa Melayu nó بهاس ملاي) an teanga náisiúnta. Is é Kuala Lumpur an phríomhchathair.
 An Mhalaeisia | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Malaysia (ms) ماليزيا (ar) Malaysia (en) Malaysia (id)  | |||||
| |||||
 | |||||
| Aintiún | Negaraku | ||||
| Mana | «Bersekutu Bertambah Mutu» «برسکوتو برتمبه موتو» | ||||
| Suíomh | |||||
| |||||
| Príomhchathair | Kuala Lumpur | ||||
| Daonra | |||||
| Iomlán | 32,447,385 (2020) | ||||
| • Dlús | 98.09 hab./km² | ||||
| Teanga oifigiúil | An Mhalaeis | ||||
| Reiligiún | Ioslam | ||||
| Tíreolaíocht | |||||
| Cuid de | Oirdheisceart na hÁise | ||||
| Achar dromchla | 330,803 km² | ||||
| Pointe is airde | Mount Kinabalu (en)  (4,096 m) | ||||
| Pointe is ísle | an tAigéan Indiach (0 m) | ||||
| Ar theorainn le | |||||
| Sonraí stairiúla | |||||
| Cruthú | 16 Meán Fómhair 1963 | ||||
| Eagraíocht pholaitiúil | |||||
| Córas rialtais | monarcacht bhunreachtúil, monarcacht fheidearálach, monarcacht thoghaí agus monarcacht pharlaiminteach | ||||
| Comhlacht feidhmiúcháin | Rialtas na Malaeisia | ||||
| Comhlacht reachtach | Parlaimint na Malaeisia | ||||
| • Yang di-Pertuan Agong (en) | Abdul Halim of Kedah (en) (2011–2016) | ||||
| • Príomh-Aire na Malaeisia | Anwar Ibrahim (2022–) | ||||
| Údarás breithiúnach is airde | Cúirt Chónaidhme na Malaeisia | ||||
| Eacnamaíocht | |||||
| OTI ainmniúil | 372,981,073,018 $ (2021) | ||||
| Airgeadra | ringgit na Malaeisia | ||||
| Aitheantóir tuairisciúil | |||||
| Lonnaithe i gcrios ama | |||||
| Fearann Idirlín barrleibhéil | .my | ||||
| Glaochód | +60 | ||||
| Uimhir theileafóin éigeandála | 999 | ||||
| Cód tíre | MY | ||||
| Eile | |||||
| Suíomh gréasáin | malaysia.travel… | ||||
 | |||||
.svg)
Stair
Éigeandáil na Malaeisia
Bhí bunadh na Malaeisia ag cur in aghaidh an choilíneachais Bhriotanaigh ón mbliain 1948 ar aghaidh. Géarchéim eile a bhí ann a fuair Churchill mar oidhreacht ón rialtas a bhí ann roimhe, agus rinne sé mar a rinne sa Chéinia: thairg sé an lámh láidir do na treallchogaithe agus lámh an chara dóibh siúd nach raibh sáite sa chogaíocht. Thug sé a fhaomhadh do thógáil na sráidbhailte daignithe, fosta. Ba chleas oirbheartaíochta é seo a d'éirigh coitianta i gcogaí coilíneacha nó iarchoilíneacha na nEorpach is na Meiriceánach i ndiaidh a lae féin.
Dream eitneach a bhí ag cur an chogaidh sa Mhalaeisia, agus cuidiú ag teacht ón Aontas Sóivéadach. Mar sin, bhí i bhfad níos mó tacaíochta ar fáil don Bhreatain Mhór anseo ná sa Chéinia nó san Iaráin. Nuair a shroich an cogadh a bhuaicphointe, bhí 35,500 saighdiúir de chuid na Breataine Móire ar garastún sa Mhalaeisia. Agus na reibiliúnaithe ag cailleadh an fhóid, bhí siad ag cailleadh thacaíocht na ndaoine chomh maith.
Siúd is go bhfuarthas an lámh in uachtar ar na treallchogaithe, bhí an chuma ag teacht ar an scéal go soiléir nach raibh sé indéanta a thuilleadh an Mhalaeisia a choinneáil faoi smacht na Breataine Móire. Sa bhliain 1953, leagadh amach treoirlínte an neamhspleáchais do Singeapór agus do na coilíneachtaí eile sa chearn seo den domhan. Bhí an chéad toghchán ann, sa bhliain 1955, cúpla lá sular éirigh Winston Churchill as Príomh-Aireacht an Bhreatain Mhór, agus sa bhliain 1957, i ndiaidh d'Antony Eden teacht i gcomharbas ar Churchill mar Phríomh-Aire, bronnadh an neamhspleáchas ar an Malaeisia.
Is é Mahathir Mohamad an Príomh-Aire reatha.
Foroinneacha
Is cónaidhm de 13 stát agus 3 críoch cónaidhme é Malaeisia.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
This article uses material from the Wikipedia Gaeilge article An Mhalaeisia, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Content is available under CC BY-SA 4.0 unless otherwise noted. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Gaeilge (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.