މެކްސިކޯ
ޔުނައިޓެޑް މެކްސިކަން ސްޓޭޓްސް ނުވަތަ ޢާއްމުކޮށް ކިޔާ ގޮތުން ނަމަ މެކްސިކޯއަކީ އުތުރު އެމެރިކާ ބައްރަށް ނިސްބަތްވާ ޤައުމެކެވެ.
| United Mexican States Estados Unidos Mexicanos | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
| Anthem: އިމްނޮ ނަސިއޮނަލް މެހިކަނޯ (އިނގިރޭސިބަހުން: "Mexican National Anthem") | ||||||
 | ||||||
 | ||||||
| Capital | މެކްސިކޯ ސިޓި. 19°26′N 99°08′W / 19.433°N 99.133°W | |||||
| Largest city | މެކްސިކޯ ސިޓި | |||||
| Official languages | None at federal level | |||||
| Recognised regional languages |
| |||||
| National language | މެކްސިކޯގެ އިސްޕެނިޝް[b] | |||||
| Demonym | Mexican | |||||
| Government | Federal presidential constitutional republic | |||||
| - | President | އަންދްރޭސް މަނުއެލް ލޮޕޭޒް އޮބްރަޑޯރް (MORENA) ފައިލު:MORENA logo(Mexico).svg | ||||
| - | Senate of the Republic | {{{leader_name2}}} | ||||
| - | Chamber of Deputies | ޕޮރްފީރިއޯ މުޏޯޒް ލެދޯ (PRD) .svg){kind=logo} | ||||
| - | President of the Chamber of Deputies | {{{leader_name4}}} | ||||
| Legislature | Congress | |||||
| - | Upper house | Senate | ||||
| - | Lower house | Chamber of Deputies | ||||
| Independence from Spain | ||||||
| - | Declared | September 16, 1810 | ||||
| - | Consummated | September 27, 1821 | ||||
| - | Recognized | December 28, 1836 | ||||
| - | First constitution | October 4, 1824 | ||||
| - | Second constitution | February 5, 1857 | ||||
| - | Current constitution | February 5, 1917 | ||||
| Area | ||||||
| - | Total | 1,972,550 km2 (14th) 761,606 sq mi | ||||
| - | Water (%) | 2.5 | ||||
| Population | ||||||
| - | 2015 estimate | 121,736,809 (11th) | ||||
| - | Density | 57/km2 (142nd) 142/sq mi | ||||
| GDP (PPP) | 2015 estimate | |||||
| - | Total | $2.224 trillion (11th) | ||||
| - | Per capita | $18,370 (66th) | ||||
| GDP (nominal) | 2015 estimate | |||||
| - | Total | $1.232 trillion (13th) | ||||
| - | Per capita | $10,174 (65th) | ||||
| Gini (2010) | 47.2 high | |||||
| HDI (2013) |  0.756high · 71st | |||||
| ކަރަންސީ | Peso (MXN) | |||||
| Time zone | See Time in Mexico (UTC−8 to −5) | |||||
| - | Summer (DST) | varies (UTC−7 to −5) | ||||
| ޑްރައިވްސް | right | |||||
| Calling code | +52 | |||||
| އިންޓަރނެޓް ޓީއެލްޑީ | .mx | |||||
އަވަސް ކަޅިއަކުން ބަލައިލުމެއް
މެކްސިކޯގެ ރަސްމީ ބަހެއް ފެޑެރަލް ލެވެލްގައި ކަނޑައަޅާފައެއް ނުވެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ރަސްމީ ކަންކަމުގައި ބޭނުންކޮށް އުޅޭ ބަހަކީ އިސްޕެނިޝް ބަހެވެ. ޤައުމީ ބަސްތަކުގެ ގޮތުގައި ބެލެވެނީ އިސްޕެނިޝް ބަހުގެ އިތުރުން އިންޑިޖިނަސް 62 ބަހެކެވެ. އެންމެ ބޮޑު ޝަހަރަކީ މެކްސިކޯ ސިޓީއެވެ. އަދި ވެރިކަން ކުރަނީ ވެސް މެކްސިކޯ ސިޓީގައެވެ. މެކްސިކޯއަކީ ފެޑެރަލް ޕްރެޒިޑެންޝަލް ރިޕަބްލިކެކެވެ. މެކްސިކޯގެ އާބާދީއަކީ 111 މިލިއަނެވެ. ޤައުމުގެ ޖީ.ޑީ.ޕީ ޕަރކެޕިޓާއަކީ 14534 ޑޮލަރެވެ. ބިމުގެ ބޮޑުމިނަކީ 1.97 މިލިއަން އަކަކިލޯމީޓަރެވެ. ދުއްވާއެއްޗެހި ދުއްވަނީ ކަނާތްފަރާތުންނެވެ. އިންޓަނެޓް ކޯޑަކީ mx. އެވެ. ކޯލިން ކޯޑަކީ +52 އެވެ. ފައިސާގެ ގޮތުން ބޭނުންކުރަނީ މެކްސިކަން ޕެސޯއެވެ.
ނަން
ނިއު ސްޕެއިނަށް ސްޕެއިނުގެ ކިބައިން މިނިވަންކަން ލިބުމުން އެ ޤައުމުގެ ނަން ނިސްބަތްކުރާނީ އެ ޤައުމުގެ ވެރިރަށް ކަމުގައިވާ މެކްސިކޯ ސިޓީއަށް ކަމުގައި ކަނޑައެޅުނެވެ. އެހެން ކަމުން މެކްސިކޯގެ ނަން ނެގިފައިވަނީ މެކްސިކޯ ސިޓީއިންނެވެ. މެކްސިކޯ ސިޓީއަށް އެ ނަން ދެވިފައިވަނީ ނަހުއަތުލް ބަހުން ކަމަށް ބެލެވިފައިވެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް މި ބަހުގެ މާނައަކީ ކޮބައިކަމެއް ހޯދިފައެއް ނުވެއެވެ.
ޖުގުރާފީ
މެކްސިކޯގެ އުތުރުން އޮތީ ޔުނައިޓެޑް ސްޓޭޓްސް އޮފް އެމެރިކާއެވެ. ދެކުނުން އޮތީ ޕެސިފިކް ކަނޑެވެ. އިރު ދެކުނުގައި ގުއެޓަމާލާ އާއި ބެލީޒް އާއި ކެރީބިއަން ކަނޑެވެ. އިރުމަތީގައި އޮތީ ޚަލީޖު މެކްސިކޯއެވެ. މެކްސިކޯއަކީ އެމެރިކާ ބައްރުގައި ފަސްވަނައަށް އޮތް އެންމެ ބޮޑު ޤައުމެވެ. މުޅި ދުނިޔެއަށް ބަލާއިރު 15 ވަނައަށް އެންމެ ބޮޑު ޤައުމަކީ ވެސް މެކްސިކޯއެވެ.
ތާރީޚު
މީގެ 9000 އަހަރު ކުރީއްސުރެ މެކްސިކޯގައި މީހުން ދިރިއުޅެން ފަށާފައިވާ ކަމަށް ތާރީޚީ ހޯދުންތަކުން ދައްކައެވެ. ޔޫރަޕުގެ މީހުން މެކްސިކޯއަށް އައިސްފައިވަނީ މެކްސިކޯގެ ޙަޤީޤީ ރަށްވެހީން އެތަނުގައި ދިރިއުޅެމުންދާތާ އެތައް އަހަރެއް ފަހުންނެވެ. ސެޕްޓެންބަރު 15، 1810 ގައި މެކްސިކޯއިން އެ ޤައުމުގެ މިނިވަންކަން އިޢުލާންކުރިއެވެ. މެކްސިކޯއަކީ މިނިވަން ޤައުމެއްގެ ގޮތުގައި ދުނިޔޭގެ ޤައުމުތަކުން ބަލައިގެންފައިވަނީ 27 ސެޕްޓެންބަރު 1821 ގައެވެ.
ޑެމޮގްރަފިކްސް
މެކްސިކޯއަކީ އިސްޕޭނު ބަހުން ވާހަކަ ދައްކާ ޤައުމުތަކުގެ ތެރޭގައި އޮތް އެންމެ އާބާދީ ބޮޑު ޤައުމެވެ. އާބާދީގެ ގޮތުން މުޅި ދުނިޔޭގައި 11 ވަނައަށް އެންމެ ބޮޑު އާބާދީއެއް އޮތް ޤައުމަކީ ވެސް މެކްސިކޯއެވެ. މެކްސިކޯގެ އާބާދީގެ 60-80% އަކީ ޔޫރަޕުގެ މީހުންނާއި އެމެރިންޑިޔަނުންގެ މަސްހުނި ނަސްލެވެ. އެމެރިންޑިއަނުންގެ އާބާދީއަކީ 16-30% އެވެ. ދޮން މީހުންނަކީ މެކްސިކޯގެ އާބާދީގެ 9-16% އެވެ.
ސަގާފަތު
މެކްސިކޯގެ ސަގާފަތަށް ވަނީ އެ ޤައުމުގައި ކުރީން ވެރިކަންކުރި އިސްޕެއިނުގެ ސަގާފަތުގެ އަސަރު ވަރަށް ބޮޑަށް ފޯރާފައެވެ. ހަމަ އެހެންމެ އަވަށްޓެރި ޔުނައިޓެޑް ސްޓޭޓްސް އޮފް އެމެރިކާގެ ސަގާފަތަށް އަންނަ ބަދަލުތަކުގެ އަސަރު ވެސް ވަރަށް ބޮޑަށް މެކްސިކޯގެ ސަގާފަތަށް ކުރަމުންދޭމެއެވެ.
އިޤްތިޞާދު
އިޤްތިޞާދީ ގޮތުން ބަލާއިރު މެކްސިކޯއަކީ ދުނިޔޭގައި 12 ވަނައަށް އެންމެ ބޮޑު އިޤްތިޞާދެވެ. 1994 ވަނަ އަހަރު ޤައުމުގެ އިޤްތިޞާދަށް ކުރިމަތިވި މައްސަލަތަކަށް ފަހު މެކްސިކޯއިން ވަނީ އެމީހުންގެ އިޤްތިޞާދީ ކަންތައްތައް ހަރުދަނާކޮށްފައެވެ. މެކްސިކޯގެ ޖީ.ޑީ.ޕީ ޕަރކެޕިޓާ އަކީ 14534 ޑޮލަރެވެ. ވޯލްޑް ޓުއަރިޒަމް އޮގަނައިޒޭޝަނުން ބުނާ ގޮތުގައި މެކްސިކޯއަކީ ފަތުރުވެރިކަމުގެ ގޮތުން ދުނިޔޭގައި ފާހަގަކޮށްލެވޭ މަންޒިލެކެވެ. މުޅި ލެޓިން އެމެރިކާއަށް ބަލާއިރު އެންމެ ފެންވަރު ރަނގަޅުކޮށް މަގު ހަދާފައިވާ ޤައުުމަކީ މެކްސިކޯއެވެ. މެކްސިކޯގެ ވަރަށް ގިނަ ޢަދަދެއްގެ މީހުންނަކީ އަވަށްޓެރި އެމެރިކާގައި ވަޒީފާ އަދާކުރާ މީހުންނެވެ.
This article uses material from the Wikipedia ދިވެހިބަސް article މެކްސިކޯ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Content is available under CC BY-SA 4.0 unless otherwise noted. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ދިވެހިބަސް (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.