Քանատա
Քանատան կամ Գանատան (անգլերէն՝ Canada ˈkænədə), ֆրանսերէն՝ Canada kanaˈda), պետութիւն է Հիւսիսային Ամերիկայի մէջ, իսկ տարածքի մեծութեամբ կը հանդիսանայ՝ աշխարհի 2-րդ պետութիւն։ Տարածութիւնը 9.976.000 քմ² է, բնակչութիւնը՝ 35 մլն մարդ (ըստ 2015 թուականի կատարուած մարդահամարի տուեալներուն)։ Մայրաքաղաքը՝ Օթթաուա։ Վարչականօրէն բաժանուած է 10 նահանգի եւ 2 երկրամասի։
| Քանատա | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
 | |||||
| Կը ներառնէ | Օնթարիօ, Քեպեք, Նոր Սկովտիա, Նիւ Պրանսուիք, Մանիթոբա?, Նիւֆաունտլենտ եւ Լապրատոր, Էդուարդ արքայազնի կղզի?, Սասկաչևան?, Ալբերտա?, Յուկոն?, Հյուսիսարևմտյան տարածքներ?, Նունավութ?, Բրիտանական Կոլումբիա? եւ District of Keewatin? | ||||
| Պետական լեզու | անգլերէն[1][2] եւ Ֆրանսերէն[1][2] | ||||
| Մայրաքաղաք | Օտտավա?[3] | ||||
| Օրէնսդիր մարմին | Կանադայի խորհրդարան?[4] | ||||
| Երկրի ղեկավար | Չարլզ Գ․ | ||||
| Կառավարութեան ղեկավար | Ջասթին Տրյուդո?[6][7] | ||||
| Ազգաբնակչութիւն | 36 991 981 մարդ (2021)[8] | ||||
| Օրհներգ | Կանադայի օրհներգ?[9] | ||||
| Կարգախօս | A mari usque ad mare | ||||
| Հիմնադրուած է | 1 Յուլիս 1867 թ. | ||||
| Արժոյթ | Կանադական դոլար? | ||||
| Ժամային համակարգ | Newfoundland Time Zone?, UTC-4?, Կեդրոնական ժամային գօտի, Լեռնային ժամային գոտի?, Խաղաղօվկիանոսյան ժամային գոտի?, Հիւսիս-ամերիկեան ժամային գօտի, UTC-7?, UTC-6?, UTC-5 եւ UTC−4? | ||||
| Հեռաձայնային համակարգ | +1 | ||||
| Համացանցի յղում | .ca? եւ .quebec? | ||||
| Մարդկային ներուժի զարգացման թիւ | 0,936[10] | ||||
| canada.ca | |||||
.svg)
.svg)
Պետական կարգ
Քանատան խորհրդարանական համակարգով սահմանադրական միապետութիւն է, կը հանդիսանայ երկլեզուանի եւ բազմամշակութային երկիր, որտեղ անգլերէն եւ ֆրանսերէն լեզուները դաշնային մակարդակով ճանչցուած են, որպէս՝ պետական լեզուներ։
Աշխարհագրութիւն
Կ՛ողողուի Ատլանտեան, Խաղաղական եւ Հիւսիսային Սառուցեալ ովկիանոսներով, կը սահմանակցի ԱՄՆու հետ հարաւէն եւ հիւսիս-արեւմուտքէն, Դանիայի (Կրենլանտիա) հետ հիւսիս-արեւելքէն եւ Ֆրանսայի (Սեն Պիեռ եւ Միքելոն) հետ արեւելքէն։ Քանատայի՝ ԱՄՆու հետ սահմանը կը համարուի աշխարհի ամենաերկար ընդհանուր սահմանը։
Պատմութիւն
Քանատայի հեռաւորութիւնը հիւսիսային բեւեռէն ընդամէնը 1000 քմ է, իսկ հիւսիսային մագնիսական բեւեռը կը գտնուի ուղղակի Քանատային մէջ։ Քանատան Մեծ Ութնիակի անդամ երկիր է։ Քանատան բաժնուած է 10 նահանգի եւ 3 դաշնային տարածքի։
Քանատան արդիւնաբերական զարգացած երկիր է, ունի բազմաճիւղ տնտեսութիւն, որ հիմնուած է հարուստ բնական աղբիւներու եւ առեւտրի վրայ (մասնաւորապէս՝ ԱՄՆ-ու հետ համատեղ Քանատան կը համագործակցի դեռեւս գաղութներու գոյութեան եւ Համադաշնութեան հիմնման ժամանակաշրջանէն)։ Քանատայի մայրաքաղաքն է Օթթաուան, Օնթարիօ նահանգին մէջ։ Հիմնուած ըլլալով 1534 թուականի ֆրանսացի հետախոյզ Ժագ Քարդիէի կողմէն՝ Քանատան իր սկիզբն առած է ֆրանսական գաղութէն, զոր կը գտնուի ժամանակակից Քէպեք քաղաքի տեղը, որ սկզբնապէս բնակուած եղած է տեղացի ժողովուրդներով։
Անգլիական գաղութատիրութեան ժամանակաշրջանէն յետոյ պրիդանական երեք գաղութներու միութենէն (որոնք մինչ այդ Նոր Ֆրանսայի տարածքներէն կը համարուէին) ծնաւ Քանատական համադաշնակցութիւնը։ Քանատան Միացիալ Թագաւորութիւնէն անկախութիւն ստացաւ խաղաղ գործընթացի արդիւնքէն 1867 թուականէն 1982 թուական։
Ծանօթագրութիւններ
This article uses material from the Wikipedia Արեւմտահայերէն article Քանատա, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Արեւմտահայերէն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.