Ժամանակավոր ամուսնություն, մութաա, (արաբ․՝ نكاح المتعة), սիղե (պարս.՝ صیغه), ամուսնություն հաճույքի համար, մուսուլման շիաների մոտ տարածված որոշակի ժամանակով՝ ժամից մինչև մի քանի տարի պայմանագրով ձևակերպված ամուսնության ձև։ Ամուսնության տևողությունը և մահրը պետք է լինեն նախապես հստակեցված և համաձայնեցված։
Ենթակատեգորիա | ամուսնություն |
---|
Ժամանակավոր ամուսնությունը թույլատրված է շիաների շրջանում, իսկ սուննիների ճնշող մեծամասնության մոտ արգելված է։ Այս ամուսնությունը որոշվում է զույգի կողմից փոխադարձ համաձայնությամբ որոշակի ժամկետով։ Միևնույն ժամանակ, պայմանագրով նախատեսված է կնոջը նյութապես ապահովելը մահրի փոխարեն և վարձատրություն ամուսնալուծության ժամանակ։
«մութաա» տերմինն օգտագործվում է ժամանակավոր ամուսնության համար։ Երբեմն ժամանակավոր ամուսնությունը կոչվում է նաև սիգա ՝ ամուսնության պայմանագրային բանաձևի անունից, որը նախատեսում է ամուսնության պայմանները։
Իսլամում «մութաա» բառն ունի նաև փոխհատուցում հարսնացուին ամուսնությունից հրաժարվելու դեպքում գալիք հարսանիքի (հիթբա) վերաբերյալ պայմանավորվածություններից հետո։ Տվյալ դեպքում փոխհատուցման ձևն ու չափը որոշվում է կողմերի համաձայնությամբ, իսկ անհամաձայնության դեպքում՝ մուսուլման դատավորի (կադի) վճիռով
Վերջիններիս մեջ մինչ օրս կիրառվում է ժամանակավոր ամուսնություն, իսկ շիաների շրջանում նման ամուսնությունների թիվը սահմանափակված չէ։
Ե՛վ շիա, և՛ սուննի աղբյուրներն արձանագրում են այն փաստը, որ ժամանակավոր ամուսնությունը թույլատրվել և կիրառվել է մուսուլմանների կողմից Մուհամեդ մարգարեի և առաջին երկու խալիֆաների՝ Աբու Բաքրի և Օմարի օրոք։ Ըստ սուննիների տեսակետի, նման ամուսնություն արաբների մեջ եղել է մինչև իսլամը, տգիտության ժամանակներում (ջահիլիյա), և պնդում են, որ ժամանակավոր ամուսնությունը վերացվել է հենց Մուհամեդ մարգարեի կողմից և հետևաբար այն ընկալում են որպես շնություն։
Իր հերթին, իմամի շիաները մարգարեի կողմից ամուսնության այս տեսակի վերացումը համարում են չապացուցված, իսկ խալիֆա Օմարի կողմից անօրինական։ Ըստ Թաբարիի մուսուլմանական ավանդույթի, Ումարի կողմից ժամանակավոր ամուսնության վերացումը առաջացրել է Ալիի առարկությունը։ Վերջինս ասաց. «Եթե Օմարը չարգելեր մութաայի ամուսնությունը, ապա աղքատը շնության մեջ չէր ընկնի»։
Ըստ շիա մուսուլմանների՝ Մուհամեդը թույլատրել է nikah mut'ah (ժամկետ ամուսնություն, որը կոչվում է մութաաաա Իրաքում և սիղեհ՝ Իրանում ), որը փոխարենը օգտագործվել է որպես օրինականացնող ծածկույթ սեքսուալ աշխատողների համար մի մշակույթում, որտեղ մարմնավաճառությունն այլ կերպ արգելված է։ Որոշ արևմտյան գրողներ պնդում են, որ մութաաթան մոտ է մարմնավաճառությանը։
Որոշ աղբյուրներ ասում են, որ Նիկա մութաան չունի սահմանված նվազագույն կամ առավելագույն տևողություն, սակայն մյուսները, օրինակ՝ The Oxford Dictionary of Islam, ցույց են տալիս, որ ամուսնության նվազագույն տևողությունը վիճելի է և տևողությունը առնվազն երեք օր, երեք ամիս կամ առաջարկվել է մեկ տարի։
Որոշ մուսուլմաններ և արևմտյան գիտնականներ նշել են, որ և՛ Նիխա մութաան և՛ Նիխա միսյարը իսլամական առումով անվավեր փորձեր են՝ կրոնականորեն թույլատրելու մարմնավաճառությունը, որն այլ կերպ արգելված է։
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Ժամանակավոր ամուսնություն, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.