Łetònia

 

Ła ga na superfisie de 64 589 km².

Ła xe conpresdésta intra i 55°40' e i 58°05' de łatitùdene nord e i 20°58' e 28°14' de łonxitùdene est, rivolxesta su ła banda oriental del Mar Bàltico.

Morfołogìa

El teritorio el xe formà da pian trocà da cołine che no łe pasa i 300 m de altessa.
El punto pi ełevà del paéxe el xe el Gaizina kalns, che eò riva ai 311 m de levatésa.

Idrografìa

El paéxe el xe bagnà dal Mar Bàltico, ła łónga costa (531 km) ła xe prevałenteménte sabióxa e no ła ga ìxołe.
L'ełeménto caraterixante del łitorał łèton el xe el Gólfo de Riga o Baia de Riga, (in łèton Rīgas Jūras līcis. L'àrea intrigada dal gólfo ła xe de 18 000 km² e ła fondésa màsima ła xe de 54 m.

El fiume prinsipal el xe ła Daugava.
Altri fiumi che i córe su teritorio łèton i xe: Gauja, Venta, Lielupe, Abava, Quellinor.

Ghe xe pi de 3000 łaghi, de orìxen jasal.

Anbienti naturałi

El 40% de ła superfise de ła Łetònia ła xe boscóxa. Se cata anca xone de tórbiera e de pałude.

Ła Łetònia ła xe costituìa da quatro rejon tradisionałi: Curlandia (Kurzeme), Łivonia (Vidzeme), Semigałia (Zemgale) e Łatgałia (Latgale).

Ła Łetònia ła xe na repùblega parlamentare.

L'atuałe primo ministro l'é Laimdota Straujuma mentre ł'atuałe prexidénte de ła repùblega el xe Raimonds Vējonis.

Ła cavedal ła xe Riga.

Ła Łetònia ła ga 2 254 653 de abitanti (2010).

Etnìe

Ła Łetònia ła ga ła sévente conpoxision etnega, in parsentuałi:

• 59,4% łètoni,
• 27,6% rusi,
• 3,6% biełorusi,
• 2,5% ucràini,
• 2,3% połachi,
• 1,3% łituani,
• 3,3% altri (ebrei, todéschi, èstoni, tàtari, e rom)

 

Rełijon

Ła popołasion ła xe prinsipalménte de rełijon cristiana. El pi grando grupo el xe qûeło-łà łuterano (556 000), co pi cee parsentuałi de catòłisi (430 405) e de ortodosi orientałi (350 000).

N'altra rełijon ła xe el dievturi , che el ga raixe stòreghe baxae su ła mitołogìa del perìodo pre-Cristian.

Inoltra in Łetònia ghe xe na comunità ebrea (9 883) che ł xe prinsipalménte qûeło-ła che resta del perìodo soviètego. Ła comunità ebrea łètona ła xe stà anientada durante ła secónda guera mondiałe: secondo l'ùltimo censiménto ofisial inte el 1935 ła jera formada da 93 479 ebrei, sérca el 6,4% de ła popołasion total.

Łéngua

Ła łéngua ofisial de ła Repùblega de Łetonia ła xe el łèton.

El ruso el xe in asołuto ła łéngua de minoransa pi prexente, parlada o capìa almanco da na bóna part de popołasion no rusa.
Ła łéngua łatgałiana ła xe difondésta inte ła Łatgałia.

•  
  panorama da ła cołina de Gaiziņš
•  
  fiume Daugava a Daugavpils
•  
  panorama de Jelgava
•  
  Culdiga, sito candidà a partrimonio mondial ONUESC