Ang asupre, sangyawa o sulpura (Kastila: azufre, Ingles: sulfur) ay isang kemikal na elementong gumagamit sa bilang atomikong 16.
Ito ay karaniwang ginagamitan ng simbolong S. Ito ay isang karaniwang multibalente na hindi metal. Asupre, sa katutubong uri, ay matamlay na dilaw na crystal line solid. Sa kalikasan, karaniwan ito matatagpuang purong elemento at mga mineral na asuprido at asuprata. Isa itong esensyal na elemento para sa buhay at matatagpuan ito sa mga asidong amino: cysteine at methionine. Ginagamit itong pataba, pero karaniwan din ito sa pulbura, posporo, insecticide at fungicide. Ang elementong asupre na kristal ay kadalasang hinahanap ng mga nangongolekta ng mga mineral dahil sa matingkad nitong mga sukat na polihedron. Ito rin ay kilala sa pantanggal ng mga libag sa mga sabong may kahalong sulfur. Tinatawag din itong brimstone sa Inggles.
Asupre | |||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Alternatibong pangalan sa Ingles | sulphur (British spelling) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Alotropiya | see Allotropes of sulfur | ||||||||||||||||||||||||||||||
Hitsura | lemon yellow sintered microcrystals | ||||||||||||||||||||||||||||||
Pamantayang atomikong timbang Ar°(S) |
| ||||||||||||||||||||||||||||||
Asupre sa talahanayang peryodiko | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Atomikong bilang (Z) | 16 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Pangkat | pangkat 16 (mga anpiheno) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Peryodo | peryodo 3 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Bloke | p-bloke | ||||||||||||||||||||||||||||||
Konpigurasyon ng elektron | [Ne] 3s2 3p4 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Mga elektron bawat kapa | 2, 8, 6 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Katangiang pisikal | |||||||||||||||||||||||||||||||
Pase sa STP | solido | ||||||||||||||||||||||||||||||
Punto ng pagkatunaw | 388.36 K (115.21 °C, 239.38 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Punto ng pagkulo | 717.8 K (444.6 °C, 832.3 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Densidad (malapit sa r.t.) | alpha: 2.07 g/cm3 beta: 1.96 g/cm3 gamma: 1.92 g/cm3 | ||||||||||||||||||||||||||||||
kapag likido (sa m.p.) | 1.819 g/cm3 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Puntong kritikal | 1314 K, 20.7 MPa | ||||||||||||||||||||||||||||||
Init ng pusyon | mono: 1.727 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
Init ng baporisasyon | mono: 45 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
Molar na kapasidad ng init | 22.75 J/(mol·K) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Presyon ng singaw
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Katangiang atomiko | |||||||||||||||||||||||||||||||
Mga estado ng oksidasyon | −2, −1, 0, +1, +2, +3, +4, +5, +6 (isang matapang na asidikong oksido) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Elektronegatibidad | Eskala ni Pauling: 2.58 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Mga enerhiyang ionisasyon |
| ||||||||||||||||||||||||||||||
Radyong Kobalente | 105±3 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||
Radyong Van der Waals | 180 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||
Mga linyang espektral ng Asupre | |||||||||||||||||||||||||||||||
Ibang katangian | |||||||||||||||||||||||||||||||
Likas na paglitaw | primordiyal | ||||||||||||||||||||||||||||||
Kayarian ng krystal | orthorhombic | ||||||||||||||||||||||||||||||
Termal na konduktibidad | 0.205 W/(m⋅K) (amorphous) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Elektrikal na resistibidad | 2×1015 Ω⋅m (at 20 °C) (amorphous) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Magnetikong pagsasaayos | diamagnetic | ||||||||||||||||||||||||||||||
Molar na magnetikong susseptibilidad | (α) −15.5×10−6 cm3/mol (298 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Bultong modulo | 7.7 GPa | ||||||||||||||||||||||||||||||
Eskala ni Mohs sa katigasan | 2.0 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Bilang ng CAS | 7704-34-9 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Kasaysayan | |||||||||||||||||||||||||||||||
Pagkakatuklas | before 2000 BCE | ||||||||||||||||||||||||||||||
Recognized as an element by | Antoine Lavoisier (1777) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Pangunahing isotopo ng Asupre | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
This article uses material from the Wikipedia Tagalog article Asupre, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Maaaring gamitin ang nilalaman sa ilalim ng CC BY-SA 4.0 maliban kung nabanggit. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Tagalog (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.