Stampa:Chembox Footer/tracking
Names | |
---|---|
IUPAC name | |
Other names Alkool etili; grimcë alkolike ; alkool i pastër ; hidroksietan ; alkool pije ; hidrat etili | |
style="background: #F8EABA; text-align: center;" colspan="2" | Identifiers |
CAS number | 64-17-5 |
Numri RTECS | KQ6300000 |
SMILES | |
ChemSpider ID | |
style="background: #F8EABA; text-align: center;" colspan="2" | Properties |
Formula molekulare | C2H6O |
Masa molare | 46.07 g mol−1 |
Aciditeti (pKa) | 15,9 |
Dipolë | 5,64 fC·fm (1,69 D) (gas) |
style="background: #F8EABA; text-align: center;" colspan="2" | Hazards |
Klasifikimi EU | F |
NFPA 704 | |
R-phrases | R11 R20 R21 R22 R36 |
S-phrases | (S2) S7 S16 |
Flash point | 286,15 K (13 °C or 55.4 °F) |
style="background: #F8EABA; text-align: center;" colspan="2" | Related compounds |
Kompozicioni të ngjashme | metanoli, propanoli |
Except where otherwise noted, data are given for materials in their standard state (at 25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
Infobox references | |
Etanoli gjithashtu i quajtur edhe alkool etilik, alkool i pastër, përdoret si pije alkoolike, është substancë e paqëndrueshme, e djegshme (digjet), e pangjyrë, në gjendje agregate të lëngshme. Etanoli është një psikoaktiv si droga, më i njohur si lloji i alkoolit në pijet alkoolike.
Etanoli është një nga substancat më të vjetra të njohura pije rekreative-droguese.
Etanol është një zinxhir-drejt alkoolit, dhe me formulë (C₂H₅OH). Formula e tij empirike është (C₂H₆O). Një alternativë tjetër është simboli (CH₃-CH₂-OH), gjë që tregon se karboni është një grup metil (CH₃) është bashkëngjitur me karbonin e një grupi metilenik (CH₂), e cila është e bashkangjitur me oksigjenin e një grupi hidroksil (OH). Etanoli është një izomer dimetil eter. Etanoli është shpesh i shkurtuar si (EtOH), duke përdorur të përbashkët kimia organike simbol i grupit që përfaqëson etilin (C₂H₅) me (Et).
Fermentimi i sheqerit në etanol është një nga reaksionet më të rëndësishme organike që kanë kryer njerëzit. Në kohët moderne, në mënyrë industriale etanoli fitohet nga produkte të mbetura gjatë përpunimit të naftës .
Etanoli është përdorur nga njerëzit që nga koha e parahistorisë si përbërës i pijeve alkoolike. Mbetjet të etanolit të tharë mbi 9000 - vjeçare janë gjetur në një qeramikë në Kinë çka nënkuptojmë se pijet alkoolike u përdorën edhe në nga njerëzit të periudhës të neolitit . Izolimi i etanolit relativisht të pastër është kompleksi i parë i arritur nga alkimistët persian, Muhamet ibn Zakarīya Rāzi ( Rhazes , 865 - 925 ).
Dy kimistë të tjerë të cilët kontribuuan në zhvillimin e distilimit, janë Geber (Jabir ibn Hayyan) dhe Al-Kindi (Alkindus). Shkrimet e Geberit (721-815) përmendin avullimin e verës të zier. Al-Kindi (801-873) qartë e përshkroi destilimin nga vera.
Në vitin 1796, Johan Tobias Lowitz ka fituar etanolin e pastër nga filtrimi i distiluar të etanolit nëpërmjet aktivizimit të qymyr drurit.
Antoine Lavoisier etanolin e përshkroi si një kompleks të karbonit, hidrogjenit dhe oksigjenit, dhe në 1808- Nicolas Theodore de Saussure ka vendosur formulën kimike të etanolit .
Pesëdhjetë vjet më vonë, Archibald Scott Couper botoi formulën strukturore të etanolit, e cila vendos etanolin në komponimet e parë në mesin e të cilëve kishte struktura kimike .
Etanoli më parë ishte përgatitur në mënyrë sintetike (në formë artificiale) në 1827 nëpërmjet përpjekjeve të pavarura të Henry Hennel në Britaninë e Madhe dhe SG Sérullas në Francë.
Në vitin 1828, Michael Faraday ka përgatitur nga etanoli, acid-katalizator hidraulik etilik, një proces i ngjashëm me atë që përdoret sot për përdorim industrial etanol sintetizuar .
Etanoli është përdorur si llambë karburanti në Shtetet e Bashkuara që prej vitit 1840, por i vihet një taksë industriale alkoolit gjatë Luftës Civile për përdorimin industrial të saj (d.m.th kushtëzohet me taksa prodhimi industrial). Kjo taksë u anulua në 1906 , dhe nga 1908 e tutje Ford Model bëri automobila të mund të përshtatej për të punuar me etanol . Me ndalimin e ardhshëm në 1920, shitësit e karburantit të etanolit u akuzuan se kanë qënë aleate e prodhuesve kontrabandues të pijeve alkoolike , dhe prej asaj kohe etanol karburanti i ra përdorimi deri në shekullin e XX (njëzet).
Etanoli është i paqëndrueshëm, pangjyrë ,i lëngshëm dhe ka një erë të fortë karakteristike. Ai djegjet me një flakë blu dhe nuk është gjithnjë i dukshëm në ambiente të ndryshme.
Vetit fizike të etanolit rrjedhin kryesisht nga prezenca e grupit hidroksil dhe grupi i vargut të karbonit. Etanoli me grupin hidroksil është në gjendje të marrin pjesë në lidhjen e hidrogjenit, duke e bërë atë më të trashë dhe më pak të paqëndrueshme komponimet organike polare të ngjashme me ngarkesën molekulare.
Etanoli është një trtës i gjithanshëm, nuk tretet në ujë dhe tretet në tretsa organik, duke përfshirë edhe acidin acetik, acetonin, benzinën, tetraklorhidrat karboni, kloroform, dietil eter, etilene glykol, glicerinë, nitrometan, pridini dhe tolueni. Ai është gjithashtu është i patretshëm ndaj dritës alimfatike të hidrokarbureve, të tilla si pentani dhe heksani, dhe me klorin alifatik të tilla si trikloroetani dhe tetrakloroetileni .
Etanoli i përzier me ujë në kontrast me atë bën vargun alkoolik (me pesë ose më shumë atome të karbonit), të cilit përzierja e ujit i zvogëlon ndjeshëm numrin ndërsa të karbonit e rrit . Te përzierjet e etanolit me alkanët është e kufizuar në alkanes deri në undekan, përzierje me dodekan dhe më të larta alkanët tregojnë një boshllëk homogjen nën një temperaturë të caktuar (përafërsisht 13 °C për dodekan ). Boshllëku i homogjenit tenton që të marrë më shumë alkane më të larta dhe të plotë për temperatura e homogjenit rritet.
Përzierjen me vëllime të barabarta mes etanolit dhe të ujit në rezultatet do të kemi vetëm 1,92 vëllime të përzjerjes . Përzierja e etanolit dhe e ujit është ekzotermike. 298 K deri në përafërsisht 777 J/mol do të lirohet pas përzierjes.
89 mole-% etanol dhe 11 mole-% e ujit ose një përzjerje e rreth 96 % për qind e vëllimit etanol dhe 4 % e ujit në presion normal kanë temperaturë T = 351 K. Në këtë përzierje, përbërjet me temperatura të larta të varura nga presioni, përfundon deri te ulja e temperaturave në T = 303 K .
Kjo ndodh për arsye se tek alokolet kryhet zevendesimi nukleofilik qe do te thote zevendesimi i molekules se hidrogjenit me molekulen e Na sic është e paraqitur te formula. por duhet mbajtur mend se pavarsisht natyres se alkolit ai gjithmone cliron uje (H2O) ose Dioxid carboni ( CO2 ).
This article uses material from the Wikipedia Shqip article Etanoli, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Përmbajtja është në disponim nëpërmjet licencës CC BY-SA 4.0 nëse nuk shënohet ndryshe. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Shqip (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.