Кулун Тутар 7: күнэ-дьыла

Сыл бүтүө 299 күн баар.

• Тымныы оҕуһун моонньоох баһа быстар
• Албания  Албания — Учуутал күнэ
• Ираак  Ираак — Бэйэ-бэйэни тулуйуу уонна эйэлээхтик олоруу күнэ. Дойду премьер-миниистирэ Рим паапата Франциск уонна шииттэр баһылыктара аятолла Али Аль-Систани 2021 сыллаахха көрсүүлэрүн кэнниттэн биллэрбитэ
• Түркменистаан  Түркменистаан — Көлө уонна ситим үлэһиттэрин күнэ.

• 1799 — Наполеон Бонапарт Палестинаҕа Яффо куораты ылбыт, 2000 албаан билиэннэйдэрин өлөттөрбүт.
• 1814 — Франция импэрээтэрэ Наполеон I Арассыыйа уонна Пруссия холбоһуктаах сэриилэрин кытта Краонн аттынааҕы кыргыһыыга кыайыыны ситиспит.
• 1876 — Александр Грэм Белл "төлөпүөн" диэн ааттаабыт айыытыгар патент ылбыт.
• 1900 — Германия пассажирдары тиэйэр аала SS Kaiser Wilhelm der Grosse кытылга араадьыйа сигнаалларын ыытар бастакы хараабыл буолбут.
• 1900 сыллаахха Дьокуускайга кулун тутар 7 күнүттэн ыам ыйын 6 күнүгэр (урукку ааҕыынан олунньу 23 — муус устар 23) диэри «Саха уобалаһын туора урдустарын олохторун-дьаһахтарын уонна салаллыыларын уларытыы туһунан» («О преобразовании устройства и управления инородцев Якутской области») диэн ааттаах Саха уобалаһын бырабылыанньатын мунньаҕа буолбут.
• 1904 — «Романовка» бырачыастааччылара (57 киһи, ол иһигэр сэттэ дьахтар) бэриммиттэр. 4-с уонна 6-с чыыһылаларга ытыалаһыы түмүгэр икки өттүттэн өлүү тахсыбыт.
• 1912
  • Парижтан Лондоҥҥа диэри аара түспэккэ эрэ бастакы сөмүлүөт көппүт, лүөччүк Анри Сейме.
  • Антарктидаҕа айаҥҥа сылдьыбыт Норвегия айанньыта Руаль Амундсен Австралияҕа Хобарт пуордугар тиийэн Антарктидаҕа аан бастаан сылдьыбытын туһунан биллэрбит.
• 1917 — Арассыыйа импэрээтэрэ Николай II Петроградтан Могилёвка сэриини салайар ставкатыгар барбыт, Петроградка дьалхаан (Олунньутааҕы өрөбөлүүссүйэ) саҕаланан эрэрин билбэккэ хаалбыта.
• 1930 — "СССР-176" диэн көтөр аал Дьокуускайтан Сангаарга көтөн иһэн саахалламмыт. Отто Кальвица хамандыырдаах экипээс өлбүт.
• 1946 — Илин Германияҕа Көҥүл ньиэмэс ыччатын сойууһа олохтоммут, бастакы бэрэстээтэлинэн Эрих Хонеккер буолбут.
• 1960 — ССРС Үрдүкү Сүбэтин Бүрүсүүдьүмүн ыйааҕынан Бүлүү оройуонун «Дьокуускай» сопхуос ыанньыксыта Варвара Трофимова уонна Раиса Третьяк Сэссийэлиистии Үлэ Дьоруойа буолбуттар.
• 1966 — Франция бэрэсидьиэнэ Шарль Де Голль Франция НАТО байываннай блогуттан тахсарын туһунан биллэрбит.
• 1989 — Салман Рушди «Сатана хоһооно» диэн айдааннаах айымньытыттан сылтаан Ираан уонна Британия дипломааттыы сыһыаннарын тохтоппуттар.
• 1997 — Анатолий Чубайс Арассыыйа бырабыытылаыстыбатын бэрэстээтэлин бастакы солбуйааччытынан иккистээн анаммыт. Кулун тутар 17 күнүгэр эбии үп миниистирэ буолбут. Сорох чинчийээччилэр сыанабылларынан, бу кэмҥэ Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр уонна "Арассыыйа-Саха алмаастара" хампаанньаҕа "алмаас блокаадата" диэн ааттаммыт уустук кэм ордук тыҥааһыннаах түһүмэҕэ саҕаламмыта.
• 2002 — Аллараа Халыма улууһугар 500000 га иэннээх Курдигино-Крестовая диэн эркээйи сир баар буолбут.
• 2014 сыл кулун тутар 7-16 күннэригэр Сочи куоратыгар 2014 кыһыҥҥы Паралимпия Оонньуулара буолбуттара. 45 дойдуттан күрэхтэһээччилэр кыттыбыттара.

• 1845 — Василий Трощанскай — тэрэриис, норуодунньук, Саха сиригэр Дьохсоҕон нэһилиэгэр көскө олорбут, саха үгэһин чинчийбит киһи. 1898 сыл тохсунньу 27 күнүгэр өлбүтэ. Чөркөөххө көмүллүбүтэ.
• 1894 — Марха улууһун (билигин Ньурба улууһа) Бастакы Хаҥалас нэһилиэгэр Спиридон Петров (1894—1965), олоҥхоһут.
• 1949 — Эдьигээн улууһун Бэстээх нэһилиэгэр Роман Дмитриев — саха аатырбыт тустууга, көҥүл тустууга Олимпиада чөмпүйүөнэ.

• 1973 — Сергей Зверев — Кыыл Уола (08.07.1900 төр.) — биллиилээх олоҥхоһут, тойуксут, ырыаһыт, үҥкүү туруорааччы.
• 1996 — Егор Шестаков — Эрчимэн (31.05.1927 төр.) — бэйиэт, уран тылы (литэрэтиирэни) ырытааччы.