Sekunda, oznaczenie s, skrót sek.
SI, MKS, CGS. Obecnie oznaczana s, niegdyś sek.
Układ | |
---|---|
Wymiar |
|
Jednostka | czasu, okresu |
Typowe symbole wielkości | t, T, τ |
w jednostkach SI | podstawowa |
w jednostkach CGS | podstawowa |
Pochodzenie nazwy | łac. pars minuta secunda – druga mała część |
Jest to czas równy 9 192 631 770 okresom promieniowania odpowiadającego przejściu między dwoma poziomami F = 3 i F = 4 struktury nadsubtelnej stanu podstawowego S1/2 atomu cezu 133Cs (powyższa definicja odnosi się do atomu cezu w spoczynku w temperaturze 0 K). Definicja ta, obowiązująca od 1967 r., została ustalona przez XIII Generalną Konferencję Miar. Poprzednio sekundę definiowano jako:
Termin sekunda pochodzi od łacińskiego wyrażenia pars minuta secunda – druga mała część.
Określenie sekunda jest stosowane także jako miara kąta i interwał muzyczny. W zapisie czasem oznaczana jest znakiem bis (U+2033).
Podczas 26. Generalnej Konferencji Miar przyjęta została nowa definicja sekundy. Sekunda, oznaczenie s, jest to jednostka czasu w SI. Jest ona zdefiniowana poprzez przyjęcie ustalonej wartości liczbowej częstotliwości drgań cezu ∆νCs, to jest częstotliwości nadsubtelnego przejścia w atomach cezu 133 w niezaburzonym stanie podstawowym, wynoszącej 9 192 631 770, wyrażonej w jednostce Hz, która jest równa s-1.
Wielokrotności i podwielokrotności sekundy (wyróżniono najczęściej używane):
Wielokrotności | Podwielokrotności | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
Mnożnik | Nazwa | Symbol | Mnożnik | Nazwa | Symbol | |
100 | sekunda | s | ||||
101 | dekasekunda | das | 10–1 | decysekunda | ds | |
102 | hektosekunda | hs | 10–2 | centysekunda | cs | |
103 | kilosekunda | ks | 10–3 | milisekunda | ms | |
106 | megasekunda | Ms | 10–6 | mikrosekunda | µs | |
109 | gigasekunda | Gs | 10–9 | nanosekunda | ns | |
1012 | terasekunda | Ts | 10–12 | pikosekunda | ps | |
1015 | petasekunda | Ps | 10–15 | femtosekunda | fs | |
1018 | eksasekunda | Es | 10–18 | attosekunda | as | |
1021 | zettasekunda | Zs | 10–21 | zeptosekunda | zs | |
1024 | jottasekunda | Ys | 10–24 | joktosekunda | ys |
W praktyce używa się tylko niektórych podwielokrotności jednostki, ponieważ wielokrotności jako mało naturalne zastępowane są innymi, choć nienależącymi do układu SI, ale za to łatwiejszymi do wyobrażenia, takimi jak minuta, godzina, doba, tydzień, miesiąc, rok itd. Jedna z wielokrotności SI – gigasekunda – mogłaby prowadzić do nieporozumień, ponieważ jej skrót jest identyczny z jednostką indukcji magnetycznej Gs układu CGS (podobnie: ps jako pikosekunda lub parsek).
This article uses material from the Wikipedia Polski article Sekunda, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.