Siudad Ti New York: Siudad idiay estado ti New York, Estados Unidos
Ti New York ket isu ti kaaduan ti populasion a siudad idiay Estados Unidos ken ti sentro ti New York a Metropolitano a Lugar, ken maysa kadagiti kaaduan ti populasion a metropolitano a lugar iti lubong.
Ti siudad ket naipakpakuna a kas ti Siudad ti New York wenno Ti Siudad iti New York tapno mailasin daytoy manipud iti Estado iti New York, a daytoy ket maysa a partena. Maysa a sangalubongan nabilegan a siudad, Ti mangipekpeksa ti naisangsangayan a pagbanagan iti komersio, pinansia, midia, arte, modelo, panagsukisok, teknolohia, edukasion, ken liwliwa. Ti pangibalayan ti Kuartel ti Nagkaykaysa a Pagpagilian, Ti New York ket maysa a nangruna asentro para iti sangalubongan a diplomasia ken nailanad a kas ti kultual a kapitolio iti lubong.
New York | |
|---|---|
Siudad | |
| Ti Siudad iti New York | |
 Agpakanawan manipud iti ngato: Tengnga ti Ili ti Manhattan, ti Kuartel ti Nagnaykaysa a Pagpagilian, ti Estatua ti Libertad, ti Rangtay Brooklyn, Tengnga a Parke, Times Square, ken ti Unisphere idiay Queens | |
 Wagayway | |
| Parbo a nagan: Ti Dakkel a Mansanas, Gotham, Sentro ti Law-ang, Ti Siudad a Saan a Matmaturog, Ti Kapitolio iti Lubong | |
 Lokasion idiay estado iti New York | |
  New York Lokasion idiay Estados Unidos | |
| Nagsasabtan: 40°42′46″N 74°00′21″W / 40.7127°N 74.0059°W 74°00′21″W / 40.7127°N 74.0059°W | |
| Pagilian | Estados Unidos |
| Naipakasaritaan a Pagpagilian | Inglatera, Olandes a Republika |
| EStado | New York |
| Naipakasaritaan a kolonia | Kolonia iti New York |
| Dagiti kondado | Bronx, Kings, New York, Queens, Richmond |
| Nataengan | 1624 |
| Nainkorporado | 1898 |
| Gobierno | |
| • Kita | Mayor–Konseho |
| • Bagi | Konsilo ti Siudad ti New York |
| • Mayor | Bill de Blasio] (I) |
| Kalawa | |
| • Dagup | 468.48 sq mi (1,213.4 km2) |
| • Daga | 302.64 sq mi (783.8 km2) |
| • Danum | 165.84 sq mi (429.5 km2) |
| Kangato | 33 ft (10 m) |
| Populasion (2013) | |
| • Dagup | 8,405,837 |
| • Ranggo | Umuna, Estados Unidos |
| • Densidad | 27,778.7/sq mi (10,725.4/km2) |
| • MSA | 19,949,502 (Umuna) |
| • CSA | 23,484,225 (Umuna) |
| Nagan dagiti umili | New Yorker, Taga-New York |
| Sona ti oras | UTC-5 (EST) |
| • Kalgaw (DST) | UTC-4 (EDT) |
| Kodigo ti koreo | 100xx–104xx, 11004–05, 111xx–114xx, 116xx |
| Kodigo ti lugar | 212, 718, 917, 646, 347, 929 |
| FIPS a kodigo | 36-51000 |
| GNIS nga ID ti langa | 975772 |
| Website | www |
Mabirukan daytoy idiay maysa kadagiti kadakkelan a masna apagsangladan iti lubong, Ti Siudad ti New York City ket buklen dagiti lima a borough, a ti tungngal maysa ket mangbukel ti maysa nga estado a kondado. Dagiti lima a borough—Ti Bronx, Brooklyn, Manhattan, Queens, ken Isla ti Staten—ket naipagkaykaysa iti maysa a siudad idi 1898. Nga adda nakarkulo ti Senso a populasion ti 2011 iti 8,244,910 a naiwarwaras ti kalawa ti daga iti agarup laeng a 305 kuadrado milia (790 km2), Ti New York ket isu ti kapusekan ti populasion a kangrunaan a siudad idiay Estados Unidos. Adda dagiti 800 a kaadu dagiti pagsasao a naisasao idiay New York, a mangaramid daytoy ti naipakadumadumaan ti lingguistika a siudad iti lubong. Ti populasion ti Siudad ti New York a Metropolitano a lugar ket isu ti kadakkel idiay Estados Unidos, nga adda dagiti 18.9 a riwriw ti tattao a naiwarwaras iti 6,720 kuadrado milia (17,400 km2), ken daytoy ket paset pay ti kaaduan ti populasion a naitiptipon nga estadistiko a lugar idiay Estados Unidos nga aglaon ti 22.1 a riwriw a tattao manipud iti 2010 a Senso.
Ti New York ket makasurot ti nagramutanna manipud iti 1624 a pannakabangonna a kas maysa a komersio a lugar babaen dagiti kolonista iti Olandes a Republika, ken nanaganan ti Baro nga Amsterdam idi 1626. Ti siudad ken dagiti naipalawlaw ket timengtengngel babaen dagiti Ingles idi 1664 ket nanaganan manen dagitoy ti New York kalpasan ti panangited ni Ari Carlos II iti Inglatera kadagiti kabsatna, ti Duke iti York. Ti New York ket nagserbi a kas ti kapitolio iti Estados Unidos manipud idi 1785 aginggana idi 1790. Isu daytoyen ti kadakkelan a siudad ti pagilian manipud idi 1790. Ti Estatua ti Libertad ket kumabkablaaw kaditi riniwriw nga imigrante idi napanda idiay Amerika babaen dagiti bapor idi naladaw a maika-19 ken maika-20 a sigsiglo ken maysa a simbolo ti sangalubongan iti Estados Unidos ken ti demokrasiana.
Adu kadagiti distrito ken dulon idiay Siudad ti New York ket nagbalinda a nalatak nga ammo kadagiti agarup 50 riwriw a tinawen nga agbisbisita. Ti Times Square, nadayegan a kas ti "Ti Pagtutumpongan iti Lubong", ket isu ti naraniga a nasilawan a pagtutumpongan a distrito ti Broadway a teatro, maysa kadagiti nakumikom pagkurosan dagiti magmagna iti lubong, ken maysa a kangrunaa a sentro ti panagpalpaliwa nga industria. Ti siudad ket pangibalayan kadagiti adu a naindayegan ti lubong a rangtay, natayag a paspasdek, ken dagiti parke. Ti pinansia a distrito ti Siudad ti New York, a naangklaan baaen ti Wall Street idiay Lower Manhattan, ket iu ti pamay-an a kas ti pinansia a kapitolio iti lubong ken isu ti pagbalayan ti New York Stock Exchange, ti kadakkelan a stock exchange babaen ti dagup ti puonan ti paglakuan kadagiti nailista a kompaniana. Ti pagtagilakuan ti real estate ti Manhattan ket maysa kadagiti kanginaan iti lubong. Ti Ka-Insikan ti Manhattan ket pagibuklan ti kaaduan pagyanan dagiti Insik a tatto iti Lumaud a Hemiperio. Mangitited daytoy ti agtultuloy a 24/7 a panagserbisio, ti Subway ti New York ket maysa kadagiti kawatiwatan a napardas a pagdaliasatan a sistema iti lubong.Adda dagiti adu a kolehio ken unibersidad ti mabirukan idiay New York, a mairaman ti nibersidad ti Columbia, Unibersidad ti New York, ken Unibersidad ti Rockefeller , a dagitoy ket nairanggo kadagiti 50 a rabaw iti lubong.
Kakabsat a siudad
Ti Siudad ti New York kat adda dagiti sangapulo a kakabsat a siudad. Ti Programa ti Kabsat a Siudad ti Siudad ti New York ket napasayaat idi ken nanaganan manen ti Sangalubongan a Kaasmang ti Siudad ti New York , Inc. idi 2006 nga adda dagiti gandat a mangipalawa ti pannakitignay ti Siudad kadagiti gangganaet a siudad bayat nga agtagtaginayon kadagiti sangapulo a naipakasaritaan a maikabagianna a siudad:
| Siudad | Manipud idi |
|---|---|
| Tokyo, Hapon | 1960 |
| Beijing, Tsina | 1980 |
| Cairo, Ehipto | 1982 |
| Madrid, Espania | 1982 |
| Santo Domingo, Republika Dominikana | 1983 |
| Budapest, Hungaria | 1992 |
| Roma, Italia | 1992 |
| Herusalem, Israel | 1993 |
| Tel Aviv, Israel | 1996 |
| Londres, Nagkaykaysa a Pagarian | 2001 |
| Johannesburg, Abagatan nga Aprika | 2003 |
Kasla ti New York, amin malaksid ti Beijing ket dagiti kaaduan ti populasion a siudad kadagiti pagilianda, A saan a kas ti New York, amin ngem ti Johannesburg ket agserserbi pay a kas ti de facto wenno de jure a nailian a kapitolio ti politika. Ti New York ken dagiti kakabsatna asiudad ket aminda a kangrunaan a sentro ti ekonomia, ngem adda dagiti bassit a kakabsat ti New York nga adda ti kasasaad a kas maysa a nangruna a puerto.
Dagiti nagibasaran
Adu pay a mabasbasa
Dagiti akinruar a silpo
Dagiti midia a mainaig iti Siudad ti New Yok iti Wiki Commons- NYC.gov ket isu ti opisial a website ti Siudad ti New York.
This article uses material from the Wikipedia Ilokano article Siudad ti New York, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Ti linaon ket magun-od babaen ti CC BY-SA 4.0 malaksid no adda sabali a naibaga. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Ilokano (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.