نيۊىؤرک

اي شأر فرهنگي ؤ سياسي ؤ ايقتصادي قۊطب دۊنيا ميئنه. عده‌اي اي دليلؤن ٚ وأسي اي شأره دۊنىا پاىتخت دؤنن.

نيؤيؤرک نام نام ٚ بۊنه جیمز دوم انگلستان (fa) — یورک (fa) — آمستردام رسمي نام New York (اينگيليسي) Fort Neu-Amsterdam (اينگيليسي) محلي نام New York (اينگيليسي) ايختصاري نام NYC — NYC — NYC تاريخ تأسيس ٚ زمات ۱۶۲۴ — ۱۶۲۶ ايداري تخسيمان کيشور آمریکا (۱۷۷۶ – ) جؤرتر تخسيمان نیویورک (fa) مرکز آمریکا (۱۷۸۵ – ۱۷۹۰) حۊکۊمت مۊقننه قۊوه شورای شهر نیویورک (fa) شأردار/فرماندار اریک آدامز (fa) (۲۰۲۲ – ) جۊغرافي باره پيلئکي ۱٬۲۱۳٫۳۶۹۸۳۹ km² (۲۰۱۰) بۊلندي ۱۱ متر جمعيت جمعيت ۸٬۸۰۴٬۱۹۰ (سرشماری (fa) ) مرداکان ۳٬۸۳۳٬۳۵۱ زناکان ۴٬۲۴۵٬۵۱۲ خانوار ۳٬۱۹۱٬۶۹۱ (روش‌های آمارگیری (fa) ) جۊزئي ايطلاعات زماني ناحيه یوتی‌سی ۵:۰۰- (fa) تاوستاني ساعت یوتی‌سی ۴:۰۰- (fa) رسمي زوان اينگيليسي زوان پؤستي کؤد 10000–10499 — 11004–11005 — 11100–11499 — 11600–11699 تيلفۊن ٚ پيش‌شۊماره 212 — 347 — 646 — 718 — 917 — 929 جۊغرافي کؤد 5128581 پلاک ٚ کؤد NY وبجيگا nyc.gov (اينگيليسي زوان) دچينواچين - کؤد ٚ دچينواچين - آیتم ٚ دچينواچين

نيۊىؤرک ۱۱٬۳۲۷ کيلۊمتر مؤربع مساحت دأنه ؤ دۊنىا پيلترين شأر محسۊب بۊنه. نيۊىؤرک ۲۷۴ته آسمؤنخراش ويشتر أز ۱۵۰ متر دأنه ؤ اي شأر ويشترين آسمؤنخراشؤنه خۊش ٚ ميئن جا بدأ دأنه. رهايي بۊرج، أولي بنايي ايسه گه نيۊيؤرک ٚ دۊنيايي تجارت ٚ مرکز ٚ جيگه ميئن چؤده بۊبؤ. ۲۰۰۷ سال ٚ آمار ٚ مۊطابق سرجمع حۊمه أمرأ اي شأر ۲۰ ميليۊن جمعيت دأنه. نيۊىؤرک ٚ مترؤ گه ۱۹۰۴ سال ٚ ميئن بنا بۊبؤ دۊنىا مترؤ طۊلاني ترين خط ايسه. دۊنىا پيله‌ترين بۊرس ٚ واجار وال استريت ٚ خيابؤن ٚ ميئن مقر دأنه. ايجؤنأبؤ ميللتؤن ٚ سازمؤن ٚ أصلي مرکز ؤ هيتؤرى رهايي مۊجسمه آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن ٚ أصلي نۊشؤن نيۊىؤرک ٚ ميئن واقع بۊبؤ.

دؤوؤمي جهاني جنگ؛ نيۊيؤرک ٚ رۊشد ٚ زمينهٰ آماده بؤده، اۊرۊپا کشورؤن ٚ هۊنري ممنۊعيتؤن ٚ ويسين هۊنرمندؤن آمريکا ور بيريتن. اي ايجباري کۊچ هۊنر ٚ مرکزه پاريس ٚ جي نيۊيؤرک ببۊرده. مؤقعيتي گه باعث بۊبۊ آمريکا تا ۱۹۷۰ أواخر هۊنري جريانات ٚ سر تسلط ٚ قاطع بدأري. دؤوؤمي جهاني جنگ ٚ خرابئن اۊرۊپا ميئن؛ سرگردان ؤ تازه سرمايه‌ئن ؤ کار ٚ نيرؤنه اي شأره سرازير بؤده عاملي گه باعث بۊبؤ نيۊيؤرک ٚ صنايع ؤ کارخؤنه‌ئن رؤنق پيدا بکۊنن ؤ اين ٚ ايقتصاد تؤسعه بياجي. ۱۹۵۲ ميلادي ايجؤنأبؤ ملل ٚ سازمان ٚ دائمي مقر نيۊيؤرک ٚ ميئن ايحداث بۊبؤ گه اين عامل اي شأره به مۊهمترين شأر، بين المللي ديپلؤماسي عرصه ميئن تبديل بؤده.

نيۊيؤک ٚ ايرؤنئن ٚ کۊنۊشگرؤن ٚ حقسأى ٚ أمرأ؛ هر سال ؤ ۲۰۰۵ سال ٚ جي نؤرۊز ٚ عأيد ٚ ويسين چندهيزار ايرؤني ؤ دئباخي أقوامي گه نؤرۊزه جشن گينن چندته خيابؤن منهتن ٚ ميئن جشن ؤ سۊر گينن. هيتؤرى يته جي پيله‌ترين ايرؤنشيناسي پؤرؤژه‌ئن ايرانيکا دانشنامه نؤمي اي شأر ٚ ميئن ؤ کۊلۊمبيا دؤنشگه ميئن قرار دأنه.