Түмэр
Түмэр (Fe, латаар 'ferrum') гэжэ тэмдэглэгдэхэ, атомай дугаар 26 болохо химиин элемент юм.
| Түмэр (Fe) | |
|---|---|
| Атомай дугаар | 26 |
| Атомай масса | 55.845 г/моль |
| Үнгэ | Мүнгэлиг сагаан |
| Электроной бүридэл | [Ar] 4s2 3d6 |
| Бүрхөөл дэхи электроной тоо | 2, 8, 14, 2 |
| Бодос зүйн шэнжэ шанар | |
| Бодосой түлэб | Хатуу |
| Нягта | 7.8 г/см³ |
| Хайлаха температура | (1538 °C), 1811 K |
| Бусалха температура | (2861 °C), 3134 K |
| Хайлалтын хубиин дулаан | 13.8 кЖ/моль |
| Ууршалтын хубиин дулаан | 340 кЖ/моль |
| Дулаан багтаамжа | (25 °C) 25.1 кЖ/(моль·K) |
| Атомай шэнжэ шанар | |
| Орондо тороной бүтэсэ (Сингони) | Таладаа, мүн голдоо түбтэй куб |
| Эһэлдэлтын зэрэг | 2, 3, 4, 6 |
| Ионизациин энерги (эхинэй электроноор) | 762.5 кЖ/моль |
| Атомай радиус | 140 пм |
| Ковалентай радиус | 125 пм |
| Fe | 26 |
| 55,847 | |
| [Ar]3d64s2 | |
| Түмэр | |
Мүнгэлиг сагаан үнгэтэй, үргэн тархалтатай металл. Дэлхэйн сүмын 90% оршомые, харин Дэлхэйн сарсадаста 5% агуулагдана. Дэлхэйн ниитэ массын 35% түмэр байдаг.
Байгаали дээрэ түмэрэй 54Fe, 56Fe, 57Fe, 58Fe гэһэн изотопууд байдагһаа, хамагай үргэн тархалтатайнь 56Fe, (ойролсоогоор 91.754%) юм. Fe2+ иониинь биологиин бүхы бэетэдэ зайлшагүй шаардалагатай химиин элемент болоно.
Түүхэ
Түмэрые маша эртэнһээ (МЭҮ 4000 жэл оршомһоо) хүн түрэлхэтэн ашаглажа эхилһэн ба оршон үеын гол хэрэглээнь ган гаргажа абаха юм. Түмэрые түмэрэй хүдэрһээ илгажа абаха ба байгаали дээрэ сэбэрээрээ бараг тохёолдохогүй.
Зүүлтэ
| Менделеевай химиин элементуудай үелхэ системэ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | «Түмэр» үгүүлэл хадаа Википедидэ заатагүй байха 1000 эгээн шухала үгүүлэлнүүдэй нэгэн юм. Энэниие дэлгэрэнгы болгожо туһалалсажа хайрлыт! |
 | Энэ богони үгүүлэлые утадхажа болоно. Энэниие дэлгэрэнгы болгожо Википеэдидэ туһалаарай. |
This article uses material from the Wikipedia Буряад article Түмэр, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Хэрбэеэ ондоо юумэнэй заагдаагүй һаа, CC BY-SA 4.0 зүбшөөрэлөөр удхыень хаража болохоор. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Буряад (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.