Кальцый

Серабрыста-белы лёгкі метал.

20 Калій ← Кальцый → Скандый 20Ca
Вонкавы від простага рэчыва
Узор кальцыю ў атмасферы аргону
Уласцівасці атама
Імя, сімвал, нумар	Ка́льцый / Calcium (Ca), 20
Група, перыяд, блок	2 (састар. 2), 4, s-элемент
Атамная маса (малярная маса)	40,078(4) а. а. м. (г/моль)
Электронная канфігурацыя	[Ar] 4s2 1s22s22p63s23p64s2
Радыус атама	197 пм
Хімічныя ўласцівасці
Кавалентны радыус	174 пм
Радыус іона	(+2e) 99 пм
Электраадмоўнасць	1,00 (шкала Полінга)
Электродны патэнцыял	−2,76 В
Ступені акіслення	0, +2
Энергія іанізацыі (першы электрон)	589,4 (6,11) кДж/моль (эв)
Тэрмадынамічныя ўласцівасці простага рэчыва
Шчыльнасць (пры з. у.)	1,55 г/см³
Тэмпература плаўлення	1112 К; 838,85 °C
Тэмпература кіпення	1757 К; 1483,85 °C
Цеплыня плаўлення	9,20 кДж/моль
Цеплыня выпарэння	153,6 кДж/моль
Малярная цеплаёмістасць	25,9 Дж/(K·моль)
Малярны аб'ём	29,9 см³/моль
Крышталічная рашотка простага рэчыва
Структура рашоткі	Кубічная гранецэнтраваная
Параметры рашоткі	5,580 Å
Тэмпература Дэбая	230 K
Іншыя характарыстыкі
Цеплаправоднасць	(300 K) (201) Вт/(м·К)

Утрыманне ў зямной кары — 2,96% па масе: 5-е месца сярод элементаў пасля кіслароду, крэмнію, алюмінію і жалеза.

З-за высокай хімічнай актыўнасці сустракаецца толькі ў выглядзе злучэнняў. Найбольш распаўсюджаныя мінералы кальцыю — кальцыт CaCO₃, ангідрыт CaSO₄, гіпс CaSO₄·2H₂O, флюарыт CaF₂.

Радовішчы вапняку — ва Украіне, у Карэліі, на Урале. Мелавыя адклады — у Паволжы, Беларусі (Крычаўскі раён, Касцюковіцкі раён, Ваўкавыскі раён, Чэрыкаўскі раён), Украіне.

Антыфрыкцыйныя сплавы (кальцыевыя бабіты) для падшыпнікаў.

Актыўны адноўнік для атрымання рэдкіх і тугаплаўкіх металаў — урану, торыю, ванадыю, хрому, цырконію, берылію.

Вапняк (CaCO₃) ідзе на выраб вапны, цэменту, бетону.

У сельскай гаспадарцы прымяняюць нітрат і ортафасфат кальцыю як угнаенні і падкормку для жывёлы.