Un imán ye un cuerpo u dispositivo que chenera un campo magnetico, u dito d'una atra manera, con un momento magnetico significativo, y por ixo tiende a aliniar-se con atros imans (por eixemplo con o campo magnetico terrestre).
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
A palabra imán deriva d'o francés aimant, evolución d'o latín ADAMAS, ADAMANTIS ("fierro muit duro"), adaptación d'o griego ἀδάμας ("invenvible"), sin relación con a palabra magnetico. Esta zaguera palabra deriva d'o griego μαγνήτης λίθος (magnítis líthos) u piedra de Magnesia, una localidat conoixida dende l'antigüidat por as suyas menas de magnetita. En a traducción herediana de "Vidas Semblants" de Plutarco mencionan a la magnetita como piedra calamita:
Os imans pueden estar permanents u temporals, un iman permanent no necesita de denguna influencia externa ta chenerar o suyo campo magnetico mientres que os imans temporals, como los electroimans nomás cheneran o suyo campo magnetico gracias a la corrient electrica. Os imans permanents se pueden formar de traza natural, como ye o caso d'a magnetita, pero tamién pueden estar fabricatos de manera artificial.
Os imans atrayen u repelen diversos materials, aquellos que son fuertement atrayitos por un iman tienen una gran permeabilidat magnetica, como en o caso d'o fierro y bel tipo d'acero, y reciben a denominación de materials ferromagneticos. Os materials con una baixa permeabilidat magnetica nomás són atrayitos debilment por os imans y se dicen paramagneticos, un eixemplo sería l'oxicheno liquido. A la fin bi ha bel material, como l'augua, que tienen una permeabilidat magnetica tan baixa que o magnetismo nomás se manifiesta en presencia d'un campo magnetico externo (diamagnetismo). Tot tien una permeabilidat magnetica mesurable.
A unidat de mesura d'o SI ta o campo magnetico ye o tesla, mientres que a unidat ta o fluxo magnetico ye o weber; 1 tesla ye 1 weber por metro cuadrato.
This article uses material from the Wikipedia Aragonés article Imán, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). O texto ye disponible baixo a Creative Commons Attribution/Share-Alike License; puede que sigan d'aplicación atros termins. Se veiga as Condicions d'uso ta más detalles. Wikipedia ye una marca rechistrada d'a Wiki Du học, una organización sin animo de lucro. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Aragonés (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.