Yobe jiha ce daga cikin jerin jihohin shiyyar Arewa Maso Gabashin Najeriya.
Tana da yawan ƙasa kimanin murabba'in kilomita 45,502 da yawan jama’a miliyan ɗaya da dubu ɗari huɗu da sha ɗaya da ɗari huɗu da tamanin da ɗaya "1,411,481" (a ƙidayar yawan jama'a ta shekarar 1991). Babban birnin jihar shi ne Damaturu. Mai Mala Buni shi ne gwamnan jihar tun zaɓen shekara ta 2015 zuwa yau. Mataimakin gwamnan shi ne Idi Barde Gubana. Jihar dai tana da shiyyoyi guda uku: shiyyar gabas, kudu da kuma arewa. 'yan majalisar Dattijan jihar su ne: Ahmed Ibrahim Lawan mai wakiltar shiyyar arewaci, Bukar Abba Ibrahim Ibrahim Gaidam shiyyar gabashi da, Ibrahim Mohammed Bomai shiyyar kudanci.
Yobe | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Suna saboda | Komadugu Yobe | ||||
Wuri | |||||
| |||||
Ƴantacciyar ƙasa | Najeriya | ||||
Babban birni | Damaturu | ||||
Yawan mutane | |||||
Faɗi | 3,294,137 (2016) | ||||
• Yawan mutane | 72.4 mazaunan/km² | ||||
Harshen gwamnati | Turanci | ||||
Labarin ƙasa | |||||
Yawan fili | 45,502 km² | ||||
Wuri a ina ko kusa da wace teku | Komadugu Yobe | ||||
Sun raba iyaka da | |||||
Bayanan tarihi | |||||
Mabiyi | Jihar Borno | ||||
Ƙirƙira | 27 ga Augusta, 1991 | ||||
Tsarin Siyasa | |||||
Majalisar zartarwa | executive council of Yobe State (en) | ||||
Gangar majalisa | Majalisar dokokin Jihar Yobe | ||||
Bayanan Tuntuɓa | |||||
Kasancewa a yanki na lokaci | |||||
Lamba ta ISO 3166-2 | NG-YO | ||||
Wasu abun | |||||
| |||||
Yanar gizo | yobestate.gov.ng |
Jihar Yobe tana da iyaka da jihohi huɗu, su ne: Bauchi, Borno, Gombe da kuma Jigawa. Tana kuma da iyaka da jamhuriyar Nijar.
An ƙirƙiri jihar Yobe ne a ranar 27 ga watan Agustan 1991. An ciro ta ne daga jihar Borno a zamanin mulkin Ibrahim Badamasi Babangida kuma an yi hakan ne don a sauƙaƙa sha'anin tafiyar da mulki a yankin. Ranar 14 ga watan Mayun 2013, Shugaban Najeriya Goodluck Jonathan ya rattaba dokar ta ɓaci a jihar Yobe da Borno da kuma Adamawa. Saboda harin ta'addanci na ƙungiyar Boko Haram . Ƙarƙashin Abubakar Shekau, shugaban ƙungiyar ta Boko Haram, haifaffen ƙauyen Shekau ne na jihar Yobe.
Jahar Yobe tana da ƙananan hukumomi guda goma sha bakwai (17) waɗanda suka haɗa da:
Waɗannan su ne harsunan mutanen Jihar da kuma ƙananan hukumomin da ake samun su:
Kananan Hukumomi | Harsuna |
---|---|
Bade | Bade; Duwai |
Bursari | Fulbe Bade |
Damaturu | Kanuri; Fulani |
Fika | Karaikarai; Ngamo; Fulani Bolewa |
Fune | Fulani,Abore |
Geidam | Kanuri |
Gujba | Fulani,Kanuri, |
Gulani | Maaka, Fulani |
Jakusko | Fulani, Bade, |
Nangere | Karai-karai da fulani |
Nguru | Kanuri; Hausa; Bade |
Potiskum | Karai-karai, Ngizimawa, bolawa |
Tarmuwa | Fulani, kanuri |
Yunusari | Kanuri, Fulani |
Yusufari | Kanuri, Fulani |
Machina | Mangawa |
Sauran harsunan da ake samu a jihar Yobe sun haɗa da Baburawa, Mangawa da kuma Zarmawa.
Jihohin Najeriya |
Babban birnin tarayyar (Abuja) | Abiya | Adamawa | Akwa Ibom | Anambra | Bauchi | Bayelsa | Benue | Borno | Cross River | Delta | Ebonyi | Edo | Ekiti | Enugu | Gombe | Imo | Jigawa Kaduna | Kano | Katsina | Kebbi | Kogi | Kwara | Lagos | Nasarawa | Neja | Ogun | Ondo | Osun | Oyo | Plateau | Rivers | Sokoto | Taraba | Yobe | Zamfara |
This article uses material from the Wikipedia Hausa / هَوُسَ article Yobe, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). An samar da dukkan muƙaloli a ƙarƙashin lasisin Creative Commons Attribution/Share-Alike; tana yiwuwa wasu ƙa'idoji su yi tasiri. Ku duba Ka'idojin Amfani na Gidauniyar Wiki domin ƙarin bayani. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Hausa / هَوُسَ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.