विश्वनाथ लवंदे

विश्वनाथ लवंदे हांचो जल्म 20 एप्रील 1923 दिसा व्हडलें गोंय हांगासर जालो. तांचें शिक्षण बीएससी, एलएलबी. कोल्हापूर शारांत आसतना तांणी 'भारत छोडो ' आंदोलनांत वांटो घेतिल्लो म्हणून तांकां बंदखणीची ख्यास्त जाल्ली. उपरांत कोल्हापूर शारांत तांणी राष्ट्रसेवादल फांट्याची स्थापना करुन कांय तेंप ताचें फुडारपण चलयलें. उच्च शिक्षण सोंपल्य उपरांत गोंयांत येवन, नोव्हेंबर 1942 त तांणी मडगांवात राष्ट्रसेवादल फांट्याची स्थापना केली.

18 जून 1946 दिसा डॅ. लोहियान मडगांव शारांत घडोवन हाडिल्ल्या सत्याग्रहांत तांणी वांटो घेतिल्लो म्हणून तांकां आठ दिसां खातीर बंदखणींत दवरलो. उपरांत त्याच वर्सा 18 नोव्हेंबराक व्हडल्या गोंयच्या मायाणा गांवांत सभा घडोवन हाडिल्ल्यान नारायण पालेकार वांगडा तांकां 45 दिस बंदखणीची ख्यास्त फर्मायली. 18 डिसेंबराक हळदोण्या सत्याग्रह घडोवन हाडिल्ल्यान पुर्तुगेज पुलिसांनी तांकां आनी सूर्यकांत नायक हांकां धरून खूब मार दिलो. उपरांत 23 एप्रिल 1947 त आपल्या सांगात्याच्या आदारान तांणी म्हापशेचें भांडार (फाझेंद) लुटलें तशेंच डिसेंबर म्हयन्यांत तांणी आनी तांच्या सांगात्यांनी सरकारी पयसो घेवन वचपी वाहनचेर घुरी घालून सगळो म्हालवज लुटलो. हाका लागून तांच्या कांय सांगात्यांक पुर्तुगेजांनी धरून बंदखणीची ख्यास्त फर्मायली. विश्वनाथ भूंयगत रावून आपल्यो हालचाली करपाक लागले. उपरांत ह्या गुन्यावाक लागून मे 1949 त पुर्तुगेजांनी तांचे गैरहजेरींत तांचेर खटलो चलोवन तांकां 28 वर्सा तडीपार आनी एक वर्सा बंदखणीची ख्यास्त फर्मायली. 1951 ते 1954 ह्या काळांत बेळगांव, मुंबय, बांदा आनी आरोंद्घाक राष्ट्रीय काँग्रेस गोंय संघटना उबारपाक ते खूब वावुरले तशेंच हे संघटणे वरवीं ते गोंयांत राष्ट्रवादी लिखाण धाडपाक लागले. वझरे गांवांत आझाद गोमंतक दलाचो कॅम्प उबारून ते आपवावुरप्यांक गनिमी काव्याचें शिक्षण दिताले. 29 जुलय 1954 ह्या दिसा पुणें आनी मुंबयच्या शंबर आपवावुरप्यांच्या आदारान नगर हवेलीचें राजपाटण सिल्वासाचेर घुरी घालून तें सुवाती घेतलें. उपरांत धा दिसांनी संबंद नगर हवेलीचेर ताबो मेळयलो आनी 15 आॅगस्ट 1954 मेरेन तिचो कमांडो प्रशासक म्हणून वावुरले. गोंयांक मुक्तताय मेळ मेरेन ताणीं आझाद गोमंतक दलाच्या वांगड्याची संख्या 400 वयर वाडोवप पुर्तुगेजां आड गनिमी डावपेंच आनी हिंसक कृत्यां चालूच दवरिल्लीं. ताका लागून तांणी आनी तांच्या सांगात्यांनी खर ख्यास्तूय भोगची. सुटके झुजांत तांणी केल्ल्या मोलादीक वावराक लागून दादरा आनी नगर हवेली सरकारन 1962त तांचो भोवमान केलो. गोंय मुक्तताये उपरांत तांणी शिक्षण, कामगार, शेतकामती आनी डायव्हरांचीं आंदोलनां घडोवन हाडून तांका न्याय मेळोवन दिला. स्वातंत्र्य झुजाऱ्यांचें पुनर्वसन जाग्यार घालपाच्या उद्देशान तांणी स्वातंत्र्य झुजाऱ्यांची संघटणा उबारपाक मोलाचें योगदान जदलें. पणजेची नवजीवन सोसायटी आनी पर्वरचें आझाद भवन ह्या स्वातंत्र्य झुजाऱ्यां संबंदीत दोन संस्थांचो कारभार तांचे देखरेखी खाला आनी हेर स्वातंत्र्य झुजारयांच्या सहकार्यान तांणी व्यवस्थीत सांबळ्ळो.

15 सप्टेंबर 1998 दिसा मरण आयले.