महाबळेश्वर सैल

महाबळेश्वर दत्ता सैल हांचो जल्म 14 एप्रील 1943 जालो. ताचो जल्मस्थळ माजाळी. माजाळी हो गोंयचे दक्षीणेक आशिल्लो कारवार तालुक्यांतलो सामको शिमेवयलो गांव. करमल घाटा पेलेकडल्या दक्षीण गोंयांतल्या तमाम कुटुंबांलागी लागशिल्लो आशिल्लो. सैलाचे शिकप एस.एस.सी मेरेन जाला. घरचे प्रतिकूल परिस्थितीक लागून ते फुडें शिकूंक पावले नात 17 वरसांचे पिरायेर ते भारतीय फौजेंत भरती जाले. फौजेंतली तांची म्हत्वाची कामगिरीः नोव्हेंबर 1963 ते नोव्हेंबर 1964 ह्या तेरा म्हयन्यांच्या काळांत ते संयुक्त राष्ट्र संधाचे वतीन इस्त्रायल इजिप्त हांचे मदल्या तंट्यांत शांतीसेनीक म्हण पॅलेस्टानांत वावुरले तशेंच 1965 च्या भारत पाकिस्तान हांचे मदी जाल्ल्या झुजांत वांटो घेतलो. हीं फौजेची जीण सोंपले उपरांत तांणी गोंय हीच आपली कर्मभूंय मानली आनी तेन्नाच्यान ते गोंयांतच स्थायीक जाल्ले आसात. पोस्टमास्तर म्हण ते सरकारी सेवेंत तांच्यनी काम केंल्ले आसात. सैल कोंकणी कथेच्या मळार अचकीत आयले आनी आपणाल्या परजळीत कथा लेखनान तांणी एक आगळीच नामना साध्य केल्ली आसा. आपणाले अणभवविश्व उतरांच्या माध्यमान जितें जिवें उबें करपाची तांक आशिल्लो हो एक खांपो कलाकार. खंयचेय गजालिची सुक्षीमतायेन पारखणी करपाचें तांचें कसब, तांचे कथेक तट्टटसाण हाडीत आसता. एकाद्र्या मनशाक ताच्या गुणांअवगुणां सयत आसा तसो चितारचो जाल्यार तो सैलानीच. एका समर्थ चित्रकारान काडिल्ल्या चित्रावरी एकाद्रे व्यक्तिचें शब्दचित्र खिणाभरयान दोळ्यां सामकार आसा तश्शें केलेच तांणी उबें.

साहित्य हो फक्कत शब्द आनी शैलीचो निर्जीव रूपकार न्हय जाल्यार ते मनीसजिणेच्या चैतन्याचो, मनशाल्या मनाचो पूर्त आविश्कर. साहित्य आसता ते भाशेंतल्या, त्या वाठारांतल्या सर्व लोकांल्या संस्कृतीदर्शनाचो हारसो. पलतडचे तारू(कथा), तरंगा(कथा), काळीगंगा(कांदबरी), अदृश्ट आनी अरण्यकांड(दोन नवलिका), युगसांवार(कादंबरी), खोल खोल मुळां(कादंबरी), बॉयनेट फायटिंग(कथा) हावठण(कादंबरी), निमाणो अश्वत्थामा(कथा), दोन मुळांचे झाड(कथा) विखार विळखो(कादंबरी), सैमदेव(बाळ नवलिका), कावळे आनी काळेपाणी(अणकार),माती आनी मळब(कादंबरी),सृजनउर्जा. हे म्हत्वाचे साहित्य जावन आसा. तांच्या साहित्याचे हिन्दी, इग्लीश, मराठी, कन्नड, मल्याळी भाशांनी अणकार जाल्ले पळोवपाक मेळटा.

तरंगा(कथा)-: तरंगा ह्या काणयां झेल्यांत लेखकाच्या जल्मगांवच्या वाटारांतल्योच घटना वर्णुपी आनी थंयच्या मनशांची जिणें-पानां उकती करपी काणयोच अदीक करून आसात. सैलांचे अप्रूप शैलीन पितारिल्ल्यो घटना सामान्य मनशाचे जिणेंत आस्पावल्ल्यो आनी चितारिल्ली मनशां हुनहुनीत रगतामासाचीं दिसलीं ना जाल्यारच अजाप करपाचें.

काळी गंगा(कादंबरी)-: कोंकणी कादंबरीक एक नवे चैतन्य हाडून दिवपी हो कादंबरीकार. काळी गंगा रचून कारवार वाठाराचे चित्रण सोबीतपणान हाडपाचे यत्न केला. आपणे काळी गंगा बरयली आनी आपुण कारवारच्या रिणांतल्यान मुक्त जालों अशें ते म्हणटात.

अदृश्ट आनी अरण्यकांड(दोन नवलिका)-: ह्या कादंबरेन मनीस आनी सैमाचे नाते बेस-बरें तरेन मांडलेले दिश्टी पडटा. मनशांची जाल्ली वायट परिस्थिती आमका पळोवपाक मेळटा.

युग-सावार(कादंबरी)-: युग-सावार ही इंक्वीजीशनाचेर बरयिल्ली कादंबरी. पुर्तुगेजाच्या राजवटीन रावोन मनशांचेर जाल्ली वीटंबना ह्या कादंबरीन येयला. गोंयच्या पुराय अदीमकाळी इतिहासांत इतली तळ धवळून उडोवपी घडणूक दुसरी ना. ताचो तळ गांठप बरेंच अवघड. बरोवप्यान सर्वतांकीन ताचो थाव घेवपाचो यत्न केला.

खोल-खोल मुळा-: सोताच्या अस्तित्वाचो संघर्ष सगलेकडेन सारको आसलो तरीय कांय जाणांचो हो संघर्ष फातरांचो चुरो करता, शेंक-यांची फुलां फुलयता. एका सीमहद्द नाशिल्ल्या दुख्खा कश्टांची ही काणी. महाबळेश्वर सैलान मनीस कुळयेचें अस्तित्व आनी मरण हांचें कदीमकाळी कलागती झगडें हांगा मांडला. एक देहयज्ञ चितरायला. तांच्या सर्वथर प्रतिभेन ताचो तळ गांठला.

हावठण(कादंबरी)-: हावठण हीं कादंबरी कुमार समाजाचेर आधारीत आसा. तांचें जिवीत हें कादंबरींत चित्रायला.

विखार विळखो(कादंबरी)-: संसारातल्या सगळ्या विकृतीक, हिंसेक, व्यसनाक बळजबरेन चडशी बळी पडटा ती अस्तुरी. हे कादंबरींत अशीच वासंती आपल्या घोवाल्या सो-याच्या व्यसनाक बळी पडला. तशीच ती आपल्या आनी आपल्या घरच्यांच्या अस्तित्वाचो संघर्श मोनेपणान आंगार घेता. तो विखार विळखो तिच्या भोवतणी आवळत वता. ती आकांताची शक्त लायता, हातपांय धाडायता. पूण सुटका ना. एकापरीन अस्तुरेच्या तांकीचे तें पूर्त दर्शन घडोवपी ही कादंबरी.

माती आनी मळब(कादंबरी)-: हि एका गांवची काणी, कृशी संस्कृतीची काणी, आनी वांगडाच कोणाल्यातरी आत्मचरित्राची काणी. ह्या गांवचे लोक गरीब, भुकेल्ले म्हणूनच तांच्या अस्तित्वाचो संघर्श खर, कठीण जाला. सोताच्या अस्तित्वाचो सोद आनी अस्तित्व तिगोवन दवरचो हावेस हातूंतल्यानच कादंबरी घडटा. संघर्शाक तोंड दिवंक आपली तांक उणी पडटा म्हूण होलमतकीर ते हातांत खोरें, कुदळ, कोयती, कुराड घेवन शेता वटेन, रानां वटेन चलूंक लागतात. निमाणे जैत तांचेच जालां, म्हूण मनशाच्यो हजारांनी पिळग्यो ह्या निमण्या पोता मेरेन येवन पावल्यात. शेतकार माती खणटा, बीज रोयता, रोप वाडयता, गोरवां पाळटा, वांगडा अचाट तांकीन सैम सोबितकायेचो आविश्कार करता. सैलान बरयिल्ल्या साहित्याची आनी मानभौमानाची वळेरी व्हड. इतलेच म्हणटा, तांणी कोंकणी साहित्याक अणभवाचे विश्व दिलें आनी कोंकणीचो आवाठ शीम-हद्द हुपून गेलो.

हावठन-: सरस्वती पुरस्कार

युगसावार-: राष्ट्रीय साहित्य अकादमी पुरस्कार

विखार विळखो-: केंद्रीय साहित्य अकादमी पुरस्कार.