पाल,बिपिनचंद्र

ताचो जल्म उच्च मध्यमवर्गीय कुटुंबांत जालो. ताचो बापूय रामचंद्र पाल हो जमीनदार आनी वकील आशिल्लो.उपरांत तो मुन्सफच्या पदार पावलो. बिपिनचंद्राचा आवय नारायणीदेवी हिणें फावो तें शिक्षण घेवंक नाशिल्लें पूण शिस्त आनी धर्मीक बाबींचेर तिचें बारीक लक्ष आशिल्लें. ताचो बापूय वैश्णवपंथी आशिल्लो.

बिपिनचंद्राचें मुळावें शिक्षण घराच जालें.उपरांत ताणें दोन मिशनरी आनी एका सरकारी माध्यमिक विद्यालयांतल्यान उच्च शिक्षण घेतलें आनी १८७४ वर्सा कलकत्ता विद्यापिठाची प्रवेश परिक्षा दिली. फुडें ताणें प्रेसिडॅन्सी म्हाविद्यालयांत प्रवेश घेतालो पूण दोन खेपे नापास जातकच ताणें ह्या उपचारीक शिक्षणाचो नाद सोडलो.त्याच अदमासाक ब्राह्मोसमाजाचो ताचेर खूब प्रभाव पडलो.बिपिनचंद्रान ब्राह्मो समाजाची दिक्षा घेतली आनी तेन्ना ताच्या बापायक खूब वायट दिसलें.

विद्यार्थीदशेंत बिपिनचंद्रान खूब वाचन केलें. ब्राह्मो समाजाचो केशवचंद्र सेन हाच्या विचारांचो ताचेर खूब प्रभाव पडलो. तशेंच पी.के.रॉय,आनंदमोहन बोस,द्वारकानाथ गांगुली ह्या विद्वनांचोय ताचेर प्रभाव पडलो.

१८८१ वर्सा तो नृत्यकालीदेवी हे ब्राह्मण विधवेकडेन पयले खेपे लग्न जालो. तिच्या मरणा उपरांतधा वर्सांनी १८९१ वर्सा ब्रिजमोहनीदेवी हे विधवेकडेन दुसरें लग्न जालो.

सुर्वेक ताणें शिक्षकी पेशा आपणायलो.खबरांपत्रांच्या वेवसायातूंय ताका गोडी आशिल्ली. १८७९ वर्सा कटक,१८८० वर्सा सिल्हेट हांगा १८८१ वर्सा बेंगळूर,१८८६ वर्सा हबिबगंजाक ताणें मुख्याध्यापक म्हणून काम केलें. मजगतीं १८८० वर्सा ताणें 'परिदर्शक' हें बंगाली सातोळेंय सुरू केलें.उपरांत १८८२ वर्सा तो 'बॅंगॉल पब्लीक ओपिनियन' हाचो साहाय्यक संपादक जालो. १८८७ वर्सा तो लाहोरच्या 'ट्रिब्युनां'त साहाय्यक संपादक म्हणून रुजू जालो.उपरांत कलकत्त्याच्या ग्रंथालयांत ग्रंथपाल म्हणून ताणें कांय काळ काम पळयले. १८९०-९१ ह्या काळांत तो ग्रंथालयाचो सचिवूय जालो. हें सगळें करतना तो कॉंग्रेसीच्या अधिवेशनांकूय हाजीर रावतालो. ताणें आसामांतल्या च्याच्या मलांतल्या कामगारांचो प्रस्न सोडोवपाखातीर मुखेल आयुक्त हॅन्री कॉटन हाका तातूंत लक्ष घालपाक लायलें.

बिपिनचंद्र धर्मशास्त्राचो अभ्यास करपाखातीर १८९८ वर्सा शिश्यवृत्ती घेवन इंग्लंडाक गेलो.पूण एका वर्सा भितरूच ताणें ही शिश्यवृत्ती सोडली आनी थंय तो राजकीय वावर करूंक लागलो. १९०१ वर्सा भारतांत परततकच १९०२ वर्सा ताणें 'न्यू इंडिया' हें खबरांपत्र सुरू केलें.

बंगालाचे फाळणे उपरांत लोकमान्य टिळक आनी लाला लजपतराय हांचे वांगडा ताणें स्वदेशीच्या चतू:सूत्रीचो नेटान पुरस्कार केलो.बंगालभर व्याख्यानां दिवन जागृताय हाडली.मद्रासाकूय ताणें भासणां दिलीं.१९०६ वर्सा ताणें 'वंदेमातरम्' हें दिसाळें सुरू केलें आनी अरविंद घोष हाका ह्या दिसाळ्याचो संपादक केलो.१९०८-११ ह्या वर्सांनी तो इंग्लंडाक वचून रावलो.ह्या काळांत ताणें एम्पायर आयडिया नांवाचें एक तत्व मांडलें.भारत ही आपशासीत वसणूक म्हणून ब्रिटीशांक सहकार करतालो असो ह्या तत्वाचो विचार आशिल्लो.भारतांत परतून येतकच ताच्या एका लेखाक लागून ताका एका म्हयन्याची ख्यास्त जाली.

बिपिनचंद्र होमरूल लीगाचो वांगडी आशिल्लो.तेच भाशेन तो कॉंग्रेसीचोय निश्ठावान कार्यकर्तो आशिल्लो.१९१९ वर्सा संयुक्त संसद समितीमुखार गवाय दिवपापासत कॉंग्रेसीचें जें शिश्टमंडळ गेल्लें तातूंत बिपिनचंद्र आशिल्लो.तो एक तत्वचिंतक आशिल्लो. देशाची सर्वांगीण तयारी जालेबगर ताका स्वातंत्र्य नाका आशिल्लें ताणें गांधीजीचे असहकार चळवळीक खूब विरोध केलो.चित्तरंजन दास आनी स्वराज पक्ष हांचेरूय खूब टिका केली.१९२०-२४ ह्या काळांतमौलाना मिहंमद अली हाचेवांगडा जातीय प्रस्नाविशीं ताचे खूब मतभेद जाले आनी वाद निर्माण जाले.आपल्या व्यक्तिनिश्ठ धोरणांक लागून खुबशा व्यक्तींकडेन ताचे मतभेद जाल्ल्यान तो एकलो पडलो.१९२८चे सर्वपक्षीय परिशदेक तो उपस्थीत आशिल्लो पूण खास अशें कसलेंच काम ताणें आपणायलेंना. ताणें जायतीं खबरांपत्रां सुरू केलीं. आपले विचार ताणें ह्या दिसाळ्यांतल्यान मांडले.ताचें 'वंदेमातरम्' हें दिसाळें खूब गाजलें.

त्याकाळावयल्या व्हड व्यक्तींचीं चरित्रांय ताणें बरयलीं.तातूंत व्हिक्टोरिया राणी,केशवचंद्र सेन,रवींद्रनाथ टागोर,राजा राममोहन रॉय,अरविंद घोष,आशुतोष मुखर्जी हांच्या चरित्रांचो आस्पाव जाता.

'इंडियन नॅशनॅलिझम' (१९१८) 'द न्यू इकॉनॉमिक मेनेस टू इंडिया' (१०२०) आनी 'ब्राह्मोसमाज अॅंड द बॅटल ऑफ स्वराज्य इन इंडिया' (१९२६) हां ताचीं नामनेचीं पुस्तकां.'मॅरीस ऑफ माय लायफ अॅंड टायम्स' (१९३२) ह्या नांवान ताणें आपलें आत्मचरित्र बरयलें.

बिपिनचंद्र एक बरो वक्तो आशिल्लो.लाल (लाला लाजपतराय),बाल (बाळ गंगाधर टिळक) आनी पाल (बिपिचंद्र) ह्या तिगांयनी वंगभंग,स्वदेशी आनी बहिश्काराचें आंदोलन उबारून जनजागृताय केली.