नागेश रामदास करमली

नागेश करमली हांकां गोंयचो सुटकेझुजारी आनी नामनेचो कवी म्हूण वळखून वताले. तांणी आपले मुळावें शिक्षण मराठीं आनी पोर्तुगिज भाशेंतल्यान घेतिल्ले. ते खण उद्दोगात नोकरी करताले. उपरांत 1962 वर्सा ताणीं कामगार चळवळीत वांटो घेतलो. 1966 वर्सा सावन आकाशवाणीच्या पणजी केंद्राचेर (स्टाफ आर्टिस्ट) म्हूण नोकरी करताले आनी 1991त ते निवृत्त जाले.

नागेश रामदास करमली हांकां भुरगेपणातंतूच शिकता आसताना साहित्याची गोडी लागली. कविवर्य बाकीबाब बोरकर हांचे मार्गदर्शन तांका मेळ्ळें. तेचपरी शणै गोंयबाबाची बरपावळ वाचून तांका कोंकणी शक्तीचो दिश्टावो जालो. 1952 वर्सा कोंकणीच्या वावराकडेन तांचो संबंद आयलो. तांतूतल्यानूच फुडें तांणी गोंयांचे सुटके चळवळीत वाटो घेतलो. 'राश्ट्रीय कॉंग्रेस-गोंय' हे संघटनेवरवी दक्षिण गोंयांत सुटके चळवळीचो प्रचार करपांत तांचो म्हत्वाचो वाटो आसा. सुटके झुजारी अॅन्थनी उर्फ टोनी द सोऊझ हांच्या मार्गदर्शनाखाला तांणी 1952 वर्सासावन लोकांच्या मनात पोर्तुगेज राजवटीआड जाग हाडपाक जायतो वावर केलो. -तांणी फाटल्या पंचवीस - सव्वीस वर्सांत कोंकणीचे उदरगतीखातीर बरोवपी, वावुरपी आनी संघटक म्हूण वावर केला. कोंकणी भाशा मंडळाचे ते एक संस्थापक वांगडी जावन आसा. गोंयातल्या 'लळितक' ह्या साहित्य दर्शनाचे कार्यावळीचे ते प्रवर्तक आसा. तांका कोंकणी भाशेवांगडाच मराठी, हिंदी, इंग्लीश आनी पोर्तुगिज ह्यो भासो येतात. उर्दू, बंगाली आनी कन्नड भासांचो तांणी अभ्यास केला. कोंकणी पाठ्यपुस्तका तयार करपाचे नदरेन गोय माध्यमिक आनी उच्च माध्यमिक शिक्षण मंडळ, तेचपरी गोंय राज्य शिक्षण संस्थेच्या वावरांत तांणी वाटो घेतला. गोंय सरकाराच्या गॅझेटियर संपादक मंडळाचे ते वांगडी आसा. गोंयच्या स्वातंत्र सैनिक चरित्रकोशाच्या संपादन वावरांत तांचो वाटो आसा.

नागेश करमली हांणी कोंकणी आनी मराठी भासांतल्यान वेगवेगळ्या तरांचे बरोवप केला. तातूंत काव्य हो प्रकार मुखेलपणान केळयला. आकाशवाणीखातीर तरेकवार बरपावळ रचल्या. तांचे 'जोरगत' (1979),'सांवार'(1979)आनी 'बंशकुळाचे देणे' (1989)अशें कविताझेले उजवाडाक आयल्यात. तांणी आद्य रंगाचार्य हाच्या 'केळु जनमेजया' (जनमेजया आयक) नाटकाचो आनी मोहन राकेश हाच्या 'आधेअधुरे' ह्या नाटकाचो अणकार केला. तशेंच पावसाची होरावणी ह्या कवितेचो मराठी आनी कन्नड भाशेंत अणकार केला.

नागेश करमली हांणी अनेक भावना व्यक्त करून कोंकणीत कविता बरयल्यांत जशें की' जोरगत' (1979),'सांवार'(1979)आनी 'बंशकुळाचे देणे' (1981)आनी 'थांग-अथांग'. 'थांग-अथांग' ही कविता निखटी कल्पनेच्या संवसारान वावरना. तिची वार हे तांबडे मातयेंत खोल पुरिल्ली आसा. देखून ती म्हणटा आमची काणी /मळबा तळाची/आमची काणी /मनीस मनाची. तांचो भूंयदेव आमचे खातीर फुडारांचे सपन पळयतां. ताका देऊळ लागना, पुजा मंत्र असल्या कर्मकांडात तांची स्त्रध्दा ना आनी ज्याका हे धर्तरेची भास आनी आस कळटा ताका तो पळलेबगर रावना. हे कवितेक अन्यायाची तिडक आसा. अन्याय पळयना फुडें ती उसळटा. जंय जंय तीका सत्य शीव आनी सुंदराचो साक्षात्कार जाता तेन्ना ती उचंबळून येता. 'थांग -अथांग' म्हळ्यार नागेशबाबाले कवितेच्या जैताचे आनीक एक पावल. तेंच बराबर कोंकणी कविताय पयसुल्ल्या पल्ल्यार पावल्या.

1972 वर्सां भारतीय स्वातंत्र्याच्या रूप्याउस्तवी वर्सानिमतान भारत सरकाराकडल्यान तांका ताम्रपत्र दिवन तांचो गौरव जालो. तांच्या 'जोरगत' ह्या कविताझेल्यांक कोंकणी भाषा मंडळ आनी गोंय कला अकादमीचे राज्य साहित्य पुरस्कार मेळ्ळ्यात. 1983 वर्सा कुडचडे हांगा जाल्ल्या अखिल भारतीय कोंकणी लेखक समेंलनाचे ते येवकार अध्यक्ष आशिल्ले. आनी वंशकुलाचे देणें (2007)गोंय राज्य पुरस्कार फावो जाला.