رۊجا (نماد: ) (اينگيليسي مئن: Venus) ايته جه خۊري منظۊمه سىارهئن ؤ خۊر ٚ نزديکي نظر ٚ جه دۊوؤمي سىاره ايسه ؤ زيمي جۊلؤ خۊر ٚ دؤر گرده.
رۊجا مدار زيمي ؤ عطارؤد ٚ مئن نهأ. رۊجا مداري نظر ٚ جه زيمي أمرأ نزديکترين فاصله-یأ دأره. رۊجا مانگ ٚ پسي پۊر سۊترين آسماني جرم شو ٚ مئن ايسه ؤ اۊن ٚ ظاهري قدر ۴,۶- رسه.
رۊجا قمر نأره ؤ ايته دایرهاي مدار ٚ مئن خۊر ٚ دؤر گرده. أ سىاره تقريباً زيمي أندره ؤ اۊن ٚ جرم ؤ جاذبه ؤ ترکيبات ني زيمي-أ مأنه ؤ هأن ٚ وأسي اۊن-أ زيمي خاخۊر دۊخانئده. رۊجا جرم ؤ حجم ٚ نظر ٚ جه هفتؤمي پيله جرم خۊري منظۊمه دۊرۊن ايسه.
رۊجا خۊري منظۊمه دۊرۊن ويشترين دما-یأ خۊر ٚ پسي ؤ سىارهئن ٚ مئن دأره. رۊجا أتمؤسفر دأره ؤ اۊن ٚ أتمؤسفر ني پۊر أمبسته، هأن ٚ وأسي رۊجا دئن عادي چۊم ٚ أمرأ ايبچه سخته ؤ تجهيزات خأىه. رۊجا أتمؤسفر-أ ويشتر کربؤن دي اؤکسيد تشکيل دنه ؤ اۊن ٚ أبران ٚ مئن ني سۊلفۊريک أسيد ٚ تۊکهئن دره. کربؤن دي اؤکسيد، گۊلخانهاي أثر-أ نئهه ؤ باعث به کي گرما رۊجا مئن گير دکفه ؤ اۊن ٚ دما پۊر بۊجؤر بشه ؤ دما درجه سىاره سطح ٚ نزديکي مئن ۴۸۱ سلسيۊس ببه.
اينگيليس ٚ دىلي مىل ٚ خبر، ۲۴ شهریور ۱۳۹۹ مئن خۊ تۊئيتري حساب ٚ دۊرۊن بينيویشته کي چؤن رۊجا دۊرۊن فؤسفين ٚ گاز-أ بيافتد، هأن ايته نشانه زيوش ؤ حیات ٚ ره رۊجا مئن ايسه.
رۊجا ايته جه سنگي ؤ دۊرۊني سىارهئن ايسه ؤ فعال ٚ آتشفشان ؤ رشتهکۊ دأره. رۊجا ايته وار گردسن خۊر ٚ دؤر ۲۲۵ ته زيمي رۊج ٚ أندر طۊل کشه.
رۊجا قمر نأره ولي زيمي أندره ؤ باخي مؤردان ٚ مئن؛ جرم، جاذبه ؤ ترکيبات ٚ مأنستن زيمي-أ مأنه ؤ هأن ٚ وأسي اۊن-أ زيمي خاخۊر دۊخانئده.
رۊجا قؤطر ايبچه زيمي جه کۊچيتره ؤ ۱۲,۰۹۲ کيلۊمتر (۷,۵۱۴ ماىل) ايسه، زيمي قؤطر ايبچه ويشتره ؤ ۱۲,۷۵۶ کيلۊمتر (۷,۹۲۶ ماىل) ايسه.
رۊجا جاذبه، زيمي ۹۱ درصد ٚ جاذبه، اۊن ٚ جرم زيمي ۸۱ درصد ٚ جرم ؤ اۊن ٚ چگالي ني زيمي ۹۵ درصد ٚ چگالي أندر ايسه. أ سىاره باخي سىارهئن ٚ جه کؤرويتره ؤ اۊن ٚ آرام ٚ وضعي گردش ٚ وأسي قؤطبان ٚ جير شؤن یا اؤستؤوايي سامانان ٚ جؤر آمؤن أنجام نيگيره ؤ رۊجا خۊ کؤرهاي شکل-أ حفظ کۊنه.
رۊجا ايته مدار ٚ دۊرۊن کي تقريبا دایرهاي ايسه خۊر ٚ دؤر ۱۰۸ ميليۊن کيلۊمتر ميانگين فاصله أمرأ گرده. زماتي کي رۊجا زيمي ورجه آیه ؤ ايجايي نزديک-أ بد، اۊشان ٚ فاصله ۴۱ ميليۊن کيلۊمتر ايسه ؤ دۊرترين حالت ٚ مئن ني اۊشان ٚ فاصله ۲۵۷ ميليۊن کیلومتر-أ فأرسئه. رۊجا سیاره، مداري نظر ٚ جه زيمي أمرأ نزديکترين فاصله-یأ دأره، ولي مداري گردش ٚ مؤقع عطارؤد ويشتر زيمي ورجه مانه.
رۊجا قمر نأره. تا نۊزدهؤمي ميلادي قرن ٚ آخر فکر گۊديد کي رۊجا قمر دأره ؤ اۊن-أ Neith دۊخانديد. احتمالا اۊ زمات اي سري ستاره کي آسمان ٚ مئن رۊجا ورجه بيده بؤستيد اشتباهي رۊجا قمر درنظر بيگيته بۊد.
۲۴۳ته زيمي رۊج ٚ پسي أ سیاره اي وار خۊ دؤر گرده. رۊجا أندر آرام خۊ دؤر گرده کي اۊن ٚ ايته رۊج، ۲۴۳ ته زيمي رۊج ٚ أندره ؤ ايته سال رۊجا مئن ۲۲۵ رۊج ايسه ؤ شأ گۊتن أ سیاره وضعي حرکت (گردسن خۊر ٚ دؤر) اۊن ٚ انتقالي حرکت (گردسن خۊ دؤر) جه سريعتر ايسه ؤ رۊجا مئن ايته سال زۊدتر ايته رۊج ٚ جه تۊمام به.
This article uses material from the Wikipedia گیلکی article رۊجا, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). دله (محتوا) CC BY-SA 4.0 مئن دسفأرسه مگر اين کي اۊنˇ خلاف بۊته بۊبۊن. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki گیلکی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.