Nivedita: Activista social india de orixe irlandesa

 

Naceu na localidade de Dungannon do condado de Tyrone, no norte dunha Irlanda entón unida a Gran Bretaña. Seus pais foron Mary Isabel e Samuel Richmond Noble que se deron o nome da súa avoa paterna. A súa familia tiña a súa orixe en escoceses aveciñados en Irlanda dende había cinco séculos e seu pai era un pastor protestante e a familia tivo seis fillos pero só Margaret (a máis vella), May e Richmond sobreviviron. Cando Margaret tiña un ano o pai trasladouse a Manchester para estudar teoloxía e Margaret quedou ao coidado de seu avó materno, Hamilton, en Irlanda ata que cando tiña catro anos volveu vivir cos seus pais en Great Torrington en Devonshire.

Ao morrer seu pai en 1877 volveu coa súa nai e os seus dous irmáns máis novos á casa de Hamilton en Irlanda. A nai fixera un curso de profesora infantil e converteuse en mestra e máis tarde axudou a seu pai a levar unha pensión preto de Belfast e foi seu avó quen lle inculcou o espírito de liberdade e amor polo seu país. Margaret estudou coa súa irmá May no Crossley Orphan Home and School de Halifax e tras rematar os estudos, con dezasete anos en 1884, comezou a dar clase nunha escola en Keswick ata que dous anos despois, en 1886 foi a Rugby para ensinar nun orfanato e o ano seguinte nunha escola na zona mineira de Wrexham, no norte de Gales e houbo casar cun mozo galés que morreu pouco despois de prometerse. En 1889, Margaret mudouse a Chester mentres súa irmá May e o seu irmán Richmond estaban a vivir en Liverpool. Logo, a súa nai, Mary xuntouse con eles e Margaret ía ás veces a Liperpool para estar con eles.

Familiarizouse coas ideas do reformador educativo suízo Johann Heinrich Pestalozzi e coas do alemán Friedrich Fröbel. Tanto Pestalozzi e Froebel enfatizaban a importancia da educación preescolar; a educación había comezar por gratificar e cultivar a aptitude normal dos nenos polo exercicio, o xogo, a observación, a imitación e a construción. Un grupo de profesores en Gran Bretaña sentiuse atraído por este novo método de ensino e intentaron poñelo en práctica. Así, Margaret fíxose partidaria da "Nova Educación" e formou parte do Sunday Club e o Liverpool Science Club,en 1891 estableceuse en Wimbledon e seguindo os novos métodos colaborou na implantación dunha nova escola en Londres. En 1892 inaugurou a súa propia escola independente en Kingsleygate, sen métodos restritivos nin aprendizaxe formal, os alumnos aprendían mediante o xogo. Entre os profesores estaba Ebenezer Cooke, un pioneiro da educación artística. Asemade, publicou prolificamente e tornou oradora popular. Entrou en contacto coa elite cultural da época e con dúas damas da nobreza, Lady Ripon e Lady Isabel Margesson fundou unha tertulia literaria que se acabou coñecendo como Sesame Club, e alí xuntábanse escritores como Bernard Shaw ou Thomas Huxley, con discusións sobre literatura, ética, política e outros temas semellantes.

Margaret era partidaria do Home Rule en Irlanda e en 1892 cando se levou ao Parlamento británico unha proposta para establecelo defendeuno con ardencia.

Relixión

Margaret viña dunha familia fondamente relixiosa, aprendeu as doutrinas cristiás dende moi nova, e o neno Xesús era o seu obxecto de culto e adoración pero ao chegar á vida adulta sufriu unha crise de fe ao considerar as ensinanzas cristiás incompatibles coa verdade, e como esas dúbidas tornaron máis fortes a súa fe no cristianismo debilitouse e precisadada de atopar unha verdade optou polo estudo das ciencias naturais e tamén do budismo.  

Xuntanza con Swami Vivekananda

 

En novembro de 1895 coñeceu ao gurú Swami Vivekananda, que viña de América para visitar Londres e quedou alí por tres meses, no decurso dunha xuntanza que realizaba na mansión dunha familia aristocrática para explicar a filosofía vedanta. Margaret ía con moita curiosidade e interese e a experiencia fixo que reformulara a súa vida completamente, asistiu a varias conferencias máis de Vivekananda e tras unha reunión con el en novembro de 1895 tomou a decisión de converterse nunha devota seguidora. O 25 de marzo de 1898 o seu gurú dedicouna a Deus e ao servizo da India. Vivekananda cría que a educación era o remedio ás desgrazas e miseria da sociedade india, especialmente no caso das mulleres e escolleuna para que educase as mulleres indias.

Na India

En resposta ao chamamento de Vivekananda viaxou á India, deixando atrás os seus amigos e familia, incluída a súa nai. O seu navío, o Mombasa, chegou a Calcuta o 28 de xaneiro de 1898 e o 22 de febreiro visitou o templo de Dakshineshwar, o lugar onde Ramakrishna fixera o seu sadhana.

Vivekananda iniciouna na cultura india e na súa xente. Explicoulle a súa historia, filosofía, literatura, a vida cotiá, social, tradicións e tamén a vida das grandes personalidades. Algunhas semanas máis tarde, dúas das súas discípulas en América, Sara C. Bull e Josephine MacLeod chegaron tamén á India e coas dúas Nivedita mantivo amizade ao longo da súa vida. O 11 de marzo de 1898 Swami Vivekananda organizou unha reunión pública na cidade para presentar a irmá Nivedita e Margaret expresou o seu desexo de servir á India e á súa xente.

O 17 de marzo reuniuse con Sarada Devi, muller e consorte espiritual de Ramakrishna, que a abrazou e a saudou cariñosamente como khooki (neniña en bengalí) Ata a súa morte en 1911, Nivedita permaneceu unha das súas máis próximas colaboradoras.

Brahmacharya

 

O 25 de marzo de 1898 nos xardíns de Nilambar Mukherjee Swami Vivekananda iniciouna formalmente no voto de Brahmacharya (abstinencia sexual) e deulle o nome de "Nivedita", a dedicada e aínda que Nivedita expresou o seu desexo de asumir o voto de Sannyasa (renuncia), Vivekananda non o aprobou.

Viaxes

Nivedita viaxou intensamente pola India con Swami Vivekananda, Josephine Mcleod e Sara Bull. Tamén foi aos Estados Unidos para obter axuda para a súa causa. O 11 de maio de 1898 foi con Vivekananda Sara Bull, Josephine MacLeod e Swami Turiyananda nunha viaxe polo Himalaia. Dende Nainital foi a Almora, e alí aprendeu a arte da meditación e tamén deu os primeiros pasos no coñecemento do bengalí con Swami Swarupananda. Dende Almora foron para o val de Caxemira. En xullo de 1898 foi en peregrinación a Amarnath con Swami Vivekananda. Máis tarde, en xullo de 1899 deixou a India rumbo a Londres e a fins de agosto partiu para aos Estados Unidos con Swami Vivekananda para recadar fondos e quedou en Ridgely Manor, no norte do estado de Nova York e en xullo de 1900 acompañou ao seu mestre ao Congreso da Historia das Relixións en París. En setembro de 1900 foi a Gran Bretaña e en febreiro de 1902 volveu á India. Recolleu algunhas das súas viaxes e experiencias co seu gurú no libro The Master as I Saw Him e mais en Notes on Some Wanderings with Swami Vivekananda.

En Calcuta

 

O 13 de novembro de 1898 inaugurou unha escola para as rapazas máis pobres en Calcuta e alí deulles clases de costura, regras elementais de hixiene, de enfermería, ademais dos cursos regulares. Durante a epidemia de peste en Calcuta en 1899 Nivedita coidou dos enfermos, colaborou na limpeza da zona e motivou a moita xente nova a prestar servizo voluntario. Inseriu na prensa en lingua inglesa chamadas á axuda e peticións de apoio financeiro para as súas actividades.

Fixo amizade con moitos intelectuais e artitas bengalís como Rabindranath Tagore, Jagadish Chandra Bose, Abala Bose ou Abanindranath Tagore. Ao primeiro, Nivedita, como os intelectuais contemporáneos de Europa era optimista sobre o goberno británico na India. Así e todo, no curso da súa estadía, foi testemuña do lado brutal dos británicos, da represión e a opresión e mais a división entre a elite dominante e os gobernados, e concluíu que lle era preciso a India gañar a independencia para prosperar. Xa que logo, adoptou a causa da independencia india e mantivo unha relación directa coas novas fornadas de revolucionarios de Bengala, incluíndo aqueles da organización secreta Anushilan Samity. En febreiro de 1902, Mahatma Gandhi visitouna en Calcuta. Logo da morte de Vivekananda en xullo de 1902 e sendo consciente do atranco que para a Misión Ramakrishna supuñan as súas actividades políticas disociouse publicamente do movemento. Non obstante, seguiu a manter unha relación cordial cos discípulos do seu mestre, como Swami Brahmananda, Swami Premananda e Swami Saradananda, e mantívose moi próxima a Sarada Devi.

En 1905 o goberno británico baixo Curzon iniciou a partición de Bengala, que foi un importante punto de inflexión no movemento de independencia india e Nivedita integrou o movemento swadeshique xurdiu como resposta a esta partición en 1906 e que tiña como punto central o boicot dos produtos británicos e o restablecemento da economía e a produción doméstica tradicional, en especial na realización da roupa nas casas e contribuíu con apoio financeiro e loxístico e aproveitou os seus contactos para lograr información de axencias gobernamentais para apasarlla os revolucionarios. Na época escribiu en 21 xornais e publicacións e deu numerosas conferencias sobre historia, cultura e educación na India. En 1907 nun movemento de máxima hostilidade por parte do goberno colonial indio volveu a Inglaterra e en 1910 realizou unha xira polos Estados Unidos para recadar cartos para os revolucionarios bengalís.

 

Nivedita foi unha escritora prolífica e realizou amplas xira pola India para ditar conferencias, especialmente sobre a cultura e a relixión india. Entre as súas obras están The Web of Indian Life (1904) , no que buscou corrixir os moitos mitos que no mundo occidental existían sobre a cultura e costumes indios, Kali the Mother (1900), The Master as I Saw Him (1910) sobre Swami Vivekananda, Notes of Some Wanderings with the Swami Vivekananda sobre as súas viaxes a Nainital, Almora e outros lugares con Swamiji, Cradle Tales of Hinduism (1907) sobre as historias dos Puranas, Rāmāyaṇa e Mahabharata, Studies from an Eastern Home (1913), Civil Ideal and Indian Nationality, Hints on National Education in India, Glimpses of Famine and Flood in East Bengal—1906.

Nivedita, vista no hinduísmo como a filla espiritual (manaskanya) de Vivekananda, está considerada unha das mulleres con maior influencia na historia contemporánea da India, o seu libro Kali, the Mother influenciou a Abanindranath Tagore, autor da pintura Bharat Mata e tamén foi unha das principais influencias de Jagadish Chandra Bose, a quen apoiou e ao que procurou axuda financeira, así como para a edición dos seus manuscritos.

Numerosos centros de ensino na India levan o nome de Nivedita. En 1968 o servizo postal indio emitiu un selo postal na súa memoria. Tamén leva o seu nome a ponte Nivedita preto de Dakhineswer en Calcuta.