Lionel Scaloni: Exfutbolista e adestrador arxentino

Xogaba como lateral dereito ou centrocampista e desenvolveu a maior parte da súa carreira como futbolista no Deportivo da Coruña, no que militou durante nove tempadas, disputando 301 partidos oficiais. Gañou co equipo galego unha liga de Primeira División, unha Copa do Rei e dúas Supercopas de España, e é o xogador con máis partidos da historia do club na Liga de Campións (52).

Lionel Scaloni
Información persoal
Nome	Lionel Sebastián Scaloni
Nacemento	16 de maio de 1978
Lugar de nacemento	Pujato
Altura	1,82 m.
Posición	Centrocampista
Información de club
Club actual	Arxentina (adestrador)
Carreira xuvenil
	Sportivo Matienzo
Carreira sénior
Anos	Equipos	Aprs	(Gls)
1995–1996	Newell's Old Boys	16	(0)
1996–1998	Estudiantes	37	(7)
1998–2006	Deportivo da Coruña	202	(14)
2006	→ West Ham (cedido)	13	(0)
2006–2007	Racing de Santander	30	(1)
2007–2013	Lazio	52	(1)
2008–2009	→ Mallorca (cedido)	28	(0)
2013–2015	Atalanta	15	(0)
Total		387	(23)
Selección nacional
1997	Arxentina sub-20	6	(2)
2003–2006	Arxentina	7	(0)
Adestrador
2016–2017	Sevilla (asistente)
2017–2018	Arxentina (asistente)
2018	Arxentina sub-20
2018–	Arxentina
Na rede
Partidos e goles só en liga doméstica. [ editar datos en Wikidata ]
v c e

Vestiu tamén as camisetas de Newell's Old Boys (onde iniciou a súa carreira profesional), Estudiantes, West Ham, Racing de Santander, Lazio, Mallorca e Atalanta. Campión do mundo xuvenil en 1997, foi tamén internacional absoluto coa selección arxentina en sete ocasións e disputou con esta o Mundial de 2006 en Alemaña.

Iniciou a súa carreira de adestrador como axudante de Jorge Sampaoli no Sevilla e na selección arxentina e en 2018 substituíno á fronte do combinado nacional. Axiña levou a cabo unha renovación no equipo, guiándoo ata a consecución de tres títulos consecutivos nun histórico ciclo vitorioso liderado no campo por Leo Messi. En 2021 puxo fin a un período de 28 anos sen títulos para a selección arxentina, proclamándose campión da Copa América ao derrotar na final ao Brasil, e ano seguinte venceu na Finalissima á Italia campioa da Eurocopa. Ese mesmo ano dirixiu á selección na conquista da súa terceira Copa do Mundo, a primeira en 38 anos, ao vencer a Francia na final do Mundial de Qatar.

Como futbolista

Orixe e inicios

Naceu en Pujato, na provincia arxentina de Santa Fe, sendo o segundo dos tres fillos de Ángel Scaloni e a súa esposa Eulalia Marzetti. Ten ascendencia italiana, pois seus bisavós Enrico Scaloni e Elisa Serani eran dous emigrantes das Marcas, nacidos en Magliano di Tenna e Tolentino respectivamente, que se instalaran en Santa Fe nos primeiros anos do século XX. Comezou a xogar ao fútbol no Sportivo Matienzo, club da súa localidade natal no que tamén xogaba o seu irmán maior, Mauro, e no que tivo como adestrador a seu pai.

Newell's Old Boys

En 1994 seu pai levounos a Newell's Old Boys, club co que debutou na Primeira División da Arxentina. Foi o 30 de abril de 1995, nun partido do torneo Clausura diante de San Lorenzo, no que o novo adestrador, Raúl Donsanti, o colocou como titular con só 17 anos e dúas semanas. Despois dunha mala actuación do equipo no partido, que perdeu 3-0, foi relegado de novo ao banco durante varias xornadas. De regreso á acción, disputou un total de 12 partidos co equipo "leproso" na máxima categoría do fútbol arxentino.

 

Estudiantes

Deixou Rosario en agosto de 1996, despois dunha liorta de seu pai co adestrador de Newell's, Mario Zanabria, e co presidente Eduardo López. Foi contratado entón por Estudiantes de La Plata, de novo xunto ao seu irmán. No club dirixido polo "Profe" Córdoba, compartiu equipo con Martín Palermo, Pablo Quatrocchi ou Ariel Zapata entre outros, e disputou 37 partidos de Primeira, nos que marcou 7 goles. O seu bo rendemento en La Plata abriulle as portas da selección sub-20, coa que se proclamou campión do mundo en Malaisia, e chamou a atención dos clubs europeos.

Deportivo da Coruña

Anos de éxitos

 

En decembro de 1997 foi traspasado ao Deportivo da Coruña por uns 400 millóns de pesetas, despois de varios meses de negociacións. Chegou ao Deportivo xunto ao seu irmán Mauro, que foi destinado ao Fabril. Lionel debutou na Primeira división española o 4 de xaneiro de 1998, nun partido entre o Deportivo e o Sporting de Gijón en Riazor (2–1), o mesmo día que debutaba tamén Abreu. Fíxoo como titular, pero estivo só tres minutos sobre o terreo de xogo ata que a expulsión do porteiro Songo'o obrigouno a saír do campo para que entrase Rufai. Foi titular en case todos os restantes partidos da tempada, na que anotou dous goles, o primeiro deles na vitoria por 0-1 sobre o Racing de Santander no Sardinero.

Perdeu protagonismo no equipo tralas fichaxes de Manuel Pablo e Víctor para a banda dereita e nos seguintes anos alternou a titularidade coa suplencia. Na campaña 1999/00 contribuíu a un histórico título de liga para o equipo galego, o único nas vitrinas do club. Durante esa triunfante tempada disputou 14 partidos de liga, 4 deles como titular. Na tempada 2000/01 participou no debut do club galego na Liga de Campións, diante do Panathinaikos, entrando nos minutos finais como substituto de Víctor. Seis días despois marcou o gol que supuxo a primeira vitoria do Deportivo na competición europea, diante do Hamburgo, superando cun disparo no tempo engadido ao gardameta alemán Hans-Jörg Butt.

O 6 de marzo de 2002 foi titular na final da Copa do Rei contra o Real Madrid, conquistando o título o día no que o club branco cumpría cen anos, no que se deu en chamar o Centenariazo. Disputou 52 dos 62 partidos que o Deportivo xogou na Liga de Campións durante eses anos, ata o punto de converterse no futbolista do club con máis partidos na historia da máxima competición europea. Participou en históricas vitorias como as que o equipo logrou sobre o Manchester United, o Arsenal, o PSG, a Juventus, o Bayern de Múnic ou o Milan, e xogou o partido de volta das semifinais contra o Porto de Mourinho na edición 2003/04, quedando ás portas da final.

Cesión ao West Ham e rescisión

A marcha de Javier Irureta e a chegada de Joaquín Caparrós no verán de 2005 supuxo un punto de inflexión para o futbolista, pois perdeu peso nas aliñacións do novo adestrador, a pesar de ter sido elixido como o sucesor de Fran na capitanía do equipo. O seu enfrontamento con Caparrós e a proximidade do Mundial de 2006, fixo que no mercado invernal saíse cedido ao West Ham inglés, buscando os minutos que non tiña na Coruña.

Debutou na Premier League o 4 de febreiro de 2006 e disputou 13 dos 14 partidos que restaban de tempada, todos eles como titular. Co equipo londiniense, que adestraba Alan Pardew, rematou a liga na 9ª posición, conseguindo a clasificación para a Copa da UEFA, e acadou a final da FA Cup. Disputou os 90 minutos e a prórroga da final contra o Liverpool de Rafa Benítez, caendo finalmente na quenda de penaltis.

No verán de 2006 regresou ao Deportivo da Coruña, onde atopou de novo a oposición de Caparrós, que o deixou fóra dos seus plans para a vindeira tempada. En setembro rescindiu o seu contrato co club, do mesmo xeito que Diego Tristán, co que tampouco contaba o adestrador. Deixou o Deportivo despois de case nove anos, 301 partidos oficiais e 18 goles, e como un dos maiores ídolos da afección. Gañou co equipo coruñés un campionato de liga, unha Copa do Rei e dúas Supercopas de España.

Racing de Santander

 

O 13 de setembro de 2006 incorporouse ao Racing de Santander, asinando un contrato por unha tempada. No equipo dirixido por Miguel Ángel Portugal coincidiu con futbolistas como Pinillos, Colsa, Regragui ou os seus excompañeiros no Deportivo Munitis, Rubén Castro e Momo. Titular durante a maior parte de encontros da campaña, contribuíu a acadar o 10º posto final na liga, a mellor clasificación do equipo en máis dunha década.

Lazio

Primeiros meses

O 30 de xuño de 2007 foi contratado por cinco tempadas pola Lazio, club co que debutou o 14 de agosto na fase previa da Liga de Campións diante do Dinamo de Bucarest. Xogou o seu primeiro partido na Serie A nove días despois, contra o Torino no Stadio Olimpico, substituíndo na primeira parte ao serbio Kolarov. Disputou 19 partidos nos seus primeiros seis meses en Roma, pero non chegou a asentarse nas aliñacións titulares do técnico Delio Rossi, polo que en xaneiro regresou a España, cedido por un ano e medio ao Mallorca de Gregorio Manzano.

Cesión ao Mallorca

Comezou o seu paso polo club balear como titular, pero unha expulsión e unha posterior lesión nunha coxa limitaron a súa participación a só seis partidos no que restaba de tempada. Intervido en Turku polo prestixioso cirurxián finés Sakari Orava, a súa lesión prolongouse durante sete meses e non volveu aos terreos de xogo ata outubro de 2008, cando reapareceu nun encontro ante o Betis. Saíu de inicio na maioría de encontros do resto da campaña, contribuíndo a un noveno posto na liga e a acadar as semifinais da Copa do Rei, competición na que o equipo caeu diante do Barcelona de Guardiola.

Regreso a Roma

No verán de 2008 rematou a a súa cesión e volveu á Lazio, na que permaneceu ata comezos de 2013. Con todo, tivo pouco peso no equipo, co que disputou un total de 67 partidos. Os seus mellores números fíxoos na tempada 2011/12, na que xogou 21 encontros (13 deles como titular) e na que marcou o seu único gol coa camiseta celeste, nunha derrota por 3-1 en liga ante o Parma.

Atalanta

O 29 de xaneiro de 2013 foi traspasado á Atalanta, tamén da Serie A italiana. Xogou no equipo lombardo durante dúas tempadas e media, nas que disputou 17 partidos. Tralo remate da campaña 2014/15 desvencellouse do club e colgou as botas, despois de máis de 500 partidos oficiais como futbolista.

Selección nacional

 

Categorías inferiores

As súas boas actuacións con Estudiantes propiciaron que fose convocado por José Pékerman para participar coa selección sub-20 da Arxentina na Copa do Mundo da categoría en 1997, celebrada en Malaisia. Alí compartiu equipo con xogadores como Leo Franco, Walter Samuel, Cambiasso, Aimar ou Riquelme e disputou tódolos encontros do torneo. Titular nos tres partidos da fase de grupos, anotou un gol no primeiro partido diante de Hungría. Tras derrotar a Inglaterra en oitavos de final, enfrontouse nos cuartos de final á selección favorita, o Brasil, e abriu o marcador conseguindo un dos goles máis destacados da súa carreira, despois de canear a Adaílton, internarse na área e disparar á portería con pouco ángulo. A continuación foi titular nas semifinais e na final, na que os arxentinos conseguiron o título fronte ao Uruguai por 1-2.

En maio de 1998 participou coa Arxentina no Torneo Esperanzas de Touloun, gañándolle a final a Francia por 2-0. No ano 2000, xa como xogador do Deportivo da Coruña, disputou no Brasil o Torneo Preolímpico Suramericano coa selección arxentina sub-23 e marcou un gol contra o Uruguai na fase final, pero o seu equipo só puido ser terceiro, quedando fóra dos Xogos Olímpicos de 2000.

Selección absoluta

 

Vestiu en 7 ocasións a casaca da selección arxentina absoluta, coa que debutou o 30 de abril de 2003 nun partido amigable contra Libia en Trípoli que rematou con vitoria suramericana por 1-3 e no que saltou ao campo na segunda parte como substituto de Saviola. Nos seguintes dous anos disputou dous partidos amigables máis, ante o Xapón e Alemaña e foi titular na vitoria por 1-2 sobre Bolivia na Paz, correspondente á clasificación para a Copa do Mundo. Despois de saír de inicio tamén en agosto de 2005 nun amigable contra Hungría no que debutou Leo Messi, non volveu vestir a camiseta da selección durante máis de nove meses, ata que xogou un amigable diante de Angola en maio de 2006.

Foi convocado por José Pékerman para formar parte do combinado arxentino no Mundial de 2006 en Alemaña. Con Burdisso como titular no lateral dereito, viu dende o banco os tres partidos da fase de grupos, ata que a lesión daquel no terceiro encontro deulle a oportunidade de integrar o once inicial nos oitavos de final contra México. O equipo arxentino logrou a vitoria, no que foi o derradeiro partido do futbolista coa camiseta nacional, pois Coloccini, compañeiro seu no Deportivo, ocupou o lateral dereito na eliminación ante Alemaña, e tralo Mundial Scaloni non volveu ser convocado pola selección.

Como adestrador

Axudante de Sampaoli

 

Asentado en Baleares, trala súa retirada comezou a prepararse para ser adestrador. Realizou o curso de adestradores da RFEF e fixo as prácticas como segundo técnico no equipo cadete do Son Caliu de Calvià, localidade na que reside. En outubro de 2016 ingresou no equipo técnico do Sevilla, como un dos axudantes do novo adestrador do club, Jorge Sampaoli. Ao remate da tempada 2016/17 da Primeira División, na que o equipo andaluz acabou cuarto, Sampaoli converteuse no novo seleccionador arxentino, e Scaloni acompañouno como analista de rivais, a mesma función que realizaba no Sevilla. Formou parte do equipo técnico da selección arxentina no Mundial de 2018 en Rusia, caendo o seu equipo eliminado nos oitavos de final contra Francia.

Trala destitución de Sampaoli en xullo de 2018, a selección arxentina quedou sen adestrador durante varias semanas, período no que Scaloni colleu xunto a Pablo Aimar as rendas da selección sub-20 para participar no Torneo Internacional de L'Alcúdia. O excelente rendemento do equipo no torneo, do que se proclamou campión, propiciou que o 3 de agosto, xa antes do remate do mesmo, Scaloni fose nomeado seleccionador da absoluta de xeito interino, con Aimar como axudante.

Selección arxentina

Como interino

Scaloni iniciou unha renovación na selección dende a súa primeira lista de convocados, deixando fóra a xogadores consagrados como Higuaín ou Banega, a favor de futbolistas máis novos. Estreouse á fronte do combinado nacional nun partido amigable contra Guatemala no Memorial Coliseum dos Ánxeles, vencendo por 3-0. Tras un segundo partido nos Estados Unidos contra Colombia, o equipo arxentino viaxou en outubro a Arabia Saudita, onde xogou un torneo amigable contra outras tres seleccións. O torneo incluíu a disputa dunha nova edición do Superclásico das Américas ante o Brasil, partido que supuxo a primeira derrota da era Scaloni (1-0).

En novembro do mesmo ano, a Arxentina afrontou un novo torneo amigable, a Copa Adidas, ante México a dobre partido. O equipo albiceleste conseguiu a vitoria en ambos encontros, disputados en Córdoba e Mendoza, nos dous casos por 2-0. Foron os seus últimos partidos como interino, pois un días despois, o 29 de novembro, foi confirmado pola AFA como seleccionador oficial do equipo ata o final da Copa América 2019.

Copa América 2019

Despois de tres partidos amigables entre marzo e xuño de 2019, Scaloni aterrou no Brasil para a disputa da Copa América, o seu primeiro gran torneo á fronte da selección. Estreouse cunha derrota por 2-0 contra Colombia e comezou perdendo o segundo encontro ante Paraguai ata que Messi conseguiu empatar e salvar un punto nun mal partido do equipo arxentino. Con todo, conseguiu clasificarse para a fase de eliminatorias ao vencer na última xornada a Qatar por 2-0, con goles de Lautaro Martínez e Agüero.

Nos cuartos de final enfrontouse á selección venezolana, á que derrotou por 2-0, clasificándose así para as semifinais. No Mineirão de Belo Horizonte, o equipo de Scaloni buscou ante a selección anfitrioa, o Brasil de Tite, o pase á final. A pesar do bo xogo do conxunto arxentino e do seu capitán, Leo Messi, os brasileiros foron máis efectivos de cara ao gol e levaron a vitoria por 2-0. A Arxentina quedou finalmente co terceiro posto do torneo, ao vencer a Chile por 2-1. A pesar de non conseguir meter o equipo na final, a AFA confirmou que Scaloni seguiría como seleccionador do equipo tralo torneo.

A vitoria ante Chile marcou o inicio dunha xeira de bos resultados que mantiveron á selección de Scaloni invicta durante os seguintes tres anos e medio. No que quedaba de 2019, a Arxentina disputou seis partidos amigables, conseguindo goleadas ante México (4-0) e Ecuador (6-1), un empate contra Alemaña no Westfalenstadion (2-2) e a primeira vitoria de Scaloni contra o Brasil no Superclásico das Américas, cun solitario gol de Messi.

Campión continental

A pandemia de COVID-19 obrigou ao adiamento da Copa América prevista para 2020, que se acabou disputando en 2021 no Brasil. Os arxentinos comezaron o torneo empatando a un gol ante Chile, pero contaron por vitorias os tres restantes partidos da fase de grupos, contra o Uruguai, Paraguai e Bolivia. Nos cuartos de final eliminou por 3-0 a Ecuador, mentres que nas semifinais precisou da quenda de penaltis para derrotar a Colombia, tras empatar 1-1 ao remate do tempo regulamentario e da prórroga.

 

O 10 de xullo disputou no Maracanã a final contra o equipo anfitrión, o Brasil, que viña de eliminar nas semifinais ao Perú. A Arxentina comezou dominando e anotou o único gol do partido no minuto 22, por medio de Ángel Di María, que foi elixido mellor xogador da final. Así, o equipo de Scaloni proclamouse campión e o capitán Messi, máximo goleador e mellor xogador do torneo, levantou un título que rompía unha xeira negativa da selección de 28 anos sen títulos, e que supuxo tamén o primeiro título na carreira do adestrador.

Récord de partidos invicto e Finalissima 2022

En setembro de 2021 retomáronse os encontros de clasificación para o Mundial de 2022, e o 16 de novembro, cando aínda restaban cinco xornadas, a selección arxentina conseguiu o pase matemático ao torneo despois dun empate ante o Brasil en San Juan.

O 1 de xuño de 2022 disputouse no estadio de Wembley de Londres a renacida Copa de Campións CONMEBOL–UEFA, que co nome de Finalissima enfrontou a partido único aos últimos campións de Europa e América do Sur. Deste xeito, Scaloni e o seu equipo xogaron contra a Italia dirixida por Roberto Mancini, vencedora da Eurocopa de 2020, á que dominaron de principio a fin, vencendo por 3-0, con goles de Lautaro Martínez, Ángel Di María e Paulo Dybala. Esta vitoria supuxo ademais o 32º partido sen perder da selección de Scaloni, que superou así os 31 de Alfio Basile a comezos da década de 1990, a mellor xeira do equipo arxentino ata entón.

Antes do Mundial disputou catro partidos amigables máis, gañándoos todos sen encaixar ningún gol e marcando 16, 11 deles obra de Messi. Coa goleada por 0-5 sobre os Emiratos Árabes Unidos, a Arxentina de Scaloni acadou os 36 partidos invicta, superando os 35 de España e o Brasil e quedando a un só partido da Italia, que con Mancini no banco mantivérase 37 partidos sen perder entre 2018 e 2021.

Vitoria no Mundial de 2022

O 11 de outubro de 2022, Scaloni fixo pública a súa lista de 26 xogadores para o Mundial de Qatar, tendo como principal ausencia ao lesionado Giovani Lo Celso, e convocando no seu lugar ao xuvenil Enzo Fernández. Xa en Qatar, viuse obrigado a prescindir de Nicolás González e Joaquín Correa por problemas físicos e chamou como substitutos a Thiago Almada e Ángel Correa.

A Arxentina debutou no Mundial o 22 de novembro no Estadio Icónico de Lusail ante Arabia Saudita, selección que os medios de comunicación citaban como unha das máis débiles do torneo. Con todo, o equipo árabe deu a sorpresa e con dous goles en cinco minutos conseguiu remontar o gol inicial de Messi, logrando a vitoria e poñendo fin a tres anos e medio sen que os de Scaloni perdesen un encontro. Para a segunda xornada contra México, o adestrador realizou cinco modificacións no once titular, e aínda que o xogo do equipo non foi vistoso, foi suficiente para vencer por 2-0. Xa no último partido da fase de grupos, o equipo arxentino recuperou o seu bo nivel de xogo previo ao Mundial e derrotou sen problemas a Polonia por 2-0, clasificándose como primeira de grupo.

Nos oitavos de final a Arxentina derrotou a Australia por 2-1 despois de controlar o partido durante a maior parte dos 90 minutos, ata que na parte final os australianos conseguiron meterse no partido e estiveron a piques de empatar. O seu rival nos cuartos de final foi a selección neerlandesa, coa que os arxentinos manteñen unha histórica rivalidade. O equipo suramericano adiantouse no minuto 35 por medio de Nahuel Molina e no minuto 73 Messi fixo o segundo. Con todo, preto do final dous goles de Wout Weghorst obraron o empate e forzaron unha tensa prórroga que rematou sen goles. Na posterior quenda de penaltis os arxentinos eliminaron ao equipo de Van Gaal cun resultado de 3-4, despois de que o "Dibu" Martínez detivese os dous primeiros lanzamentos neerlandeses. Xa en semifinais, os de Scaloni venceron comodamente á Croacia de Zlatko Dalić por 3-0, cun gol de Messi e dous de Lautaro Martínez, clasificándose para unha final da Copa do Mundo oito anos despois.

A final disputouse o 18 de decembro no Estadio Icónico de Lusail e o rival da albiceleste foi a vixente campioa, Francia, que con Didier Deschamps no banco alcanzou a súa segunda final consecutiva. Messi e Di María colocaron o 2-0 para os arxentinos na primeira parte, pero dous goles de Mbappé nos minutos 80 e 81 levaron o partido ata a prórroga. O empate mantívose na primeira parte da prórroga, mentres que na segunda Messi volveu adiantar o equipo suramericano. Con todo, nos minutos finais Mbappè converteu un penalti, completando así o seu triplete persoal e mandando o partido á quenda de penaltis. A Arxentina anotou os seus catro lanzamentos, por medio de Messi, Dybala, Paredes e Montiel, mentres que por parte francesa o tiro de Coman foi detido polo "Dibu" Martínez e o de Tchouaméni acabou fóra.

Deste xeito, Scaloni guiou á selección arxentina ao seu terceiro cetro mundial, título que non gañaba dende había 36 anos. Aos seus 44 anos converteuse no adestrador máis novo en proclamarse campión do mundo dende 1978 e no quinto en total, superado en precocidade só por Suppici, Juan López, Zagallo e o seu compatriota Menotti.

En 2008, mentres militaba no Mallorca, coñeceu á xogadora de voleibol mallorquina Elisa Montero, coa que iniciou unha relación sentimental. En 2012 tiveron o seu primeiro fillo, Ian, e catro anos despois o segundo, Noah. A parella casou en maio de 2018.

Futbolista

Deportivo da Coruña

• Primeira División (1): 1999/00.
• Copa do Rei (1): 2001/02.
• Supercopa de España (2): 2000, 2002.

Arxentina sub-20

• Copa do Mundo Xuvenil (1): 1997.

Adestrador

Arxentina

• Copa do Mundo (1): 2022.
• Copa América (1): 2021.
• Copa de Campións CONMEBOL–UEFA (1): 2022.

Individual

• Premio The Best FIFA ao Mellor Adestrador do Mundo (1): 2022.
• Mellor Seleccionador Nacional do Mundo segundo a IFFHS (1): 2022.

Ligazóns externas

• Datos do xogador en BDFA.com.ar (en castelán).
• Datos do xogador no sitio web de L'Equipe (en francés).