Imperio Austrohúngaro: Antigo Estado de Europa Central (1867-1918)
O Imperio Austrohúngaro, Austro-húngaro ou Austria-Hungría (Österreichisch-Ungarische Monarchie en alemán, Osztrák–Magyar Monarchia en húngaro) foi un estado histórico europeo nado en 1867, tralo Compromiso austrohúngaro que reconoñecía o Reino de Hungría como unha entidade autónoma dentro do Imperio Austríaco, a partir dese intre, austrohúngaro.
En 1914 tiña unha extensión de 676.615 km² e contaba con 52 799 000 habitantes.
| Österreich-Ungarn (de) Osztrák-Magyar Monarchia (hu)  | |||||
| Himno | Gott erhalte Franz den Kaiser (pt)  | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Localización | |||||
| |||||
| Capital | Viena Budapest | ||||
| Poboación | |||||
| Poboación | 52.800.000 (1914) (78,04 hab./km²) | ||||
| Lingua oficial | lingua alemá lingua húngara | ||||
| Relixión | Igrexa católica | ||||
| Xeografía | |||||
| Parte de | |||||
| Superficie | 676.615 km² | ||||
| Bañado por | mar Adriático, Lago de Garda, Lago Constanza, Río Danubio, Río Rin, Río Inn, Río Sava, río Drina, Río Vístula, Przemsza (en) , Biała Przemsza (en) , Río Oder, Olza (en) , Rio Opava (pt) , Jizera (en) , Rio Una (pt) , Rio San (pt) , Zbruch (en) , Río Dnister, Rio Bug Ocidental (pt) e Río Prut | ||||
| Comparte fronteira con | |||||
| Datos históricos | |||||
| Precedido por | |||||
| Creación | 1 de marzo de 1867: (Compromiso austrohúngaro) | ||||
| Disolución | 11 de novembro de 1918 | ||||
| Sucedido por | Austria Alemá, Reino de Hungría, República da Tchecoslováquia (pt) , Estado dos Eslovenos, Croatas e Serbios, Reino de Romanía, Checoslovaquia e Segunda República Polaca | ||||
| Organización política | |||||
| Forma de goberno | monarquía constitucional monarquía dual monarquía | ||||
| Órgano lexislativo | Conselho Imperial (Áustria) (pt) , | ||||
| Membro de | |||||
| Moeda | Austro-Hungarian gulden (en) | ||||
.svg&lang=gl)
O que fora o Imperio Austrohúngaro repártese na actualidade en trece estados europeos: Austria, Hungría, República Checa, Eslovaquia, Eslovenia, Croacia, Bosnia e Hercegovina e as rexións de Voivodina en Serbia, Bocas de Kotor en Montenegro, Trentino-Alto Adige e Trieste en Italia, Transilvania e parte do Bánato en Romanía, Galitsia en Polonia e Rutenia (rexión Subcarpática na Ucraína).
Historia
O Imperio Austrohúngaro ten a súa orixe en 1867 co Compromiso austrohúngaro. En 1879 tivo lugar a alianza de Austria-Hungría co Imperio Alemán, e en 1882 Italia uniuse á Tripla Alianza.
En 1892 entrou en circulación a coroa de ouro. En 1907 entra en vigor o sufraxio masculino para todo home maior de 24 anos, e nese ano tiveron lugar as primeiras eleccións en Austria e renovouse o compromiso entre Austria e Hungría. En 1908 levouse a cabo a anexión de Bosnia e Hercegovina. En 1912 Serbia e Bulgaria formaron unha alianza contra o Imperio Austrohúngaro.
O 28 de xuño de 1914 o arquiduque Francisco Fernando e a súa esposa Sofía Chotek foron asasinados en Saraxevo por un terrorista serbobosníaco. A declaración de guerra de Austria-Hungría a Serbia provoca declaracións de guerra en cadea, dando inicio á primeira guerra mundial. En 1915 o Imperio Austrohúngaro declarouse disposto a ceder a rexión de Trieste. Asínase o Tratado de Londres, segredo entre o Reino Unido, Francia, Rusia e Italia: Italia cambia de bando obtendo Trieste como incentivo.
O 21 de novembro de 1916, en plena guerra, finou o emperador Francisco Xosé I, após 68 anos de reinado. O novo emperador, Carlos I, procurou en 1917 conseguir a paz por separado con Francia, sen resultado.
En 1918 Carlos enviou a Guillerme II de Alemaña un telegrama anunciándolle o fin da alianza. O 28 de outubro dese ano proclamouse a república de Checoslovaquia, e o 31 dese mes tivo lugar a secesión de Hungría. O 3 de novembro levouse a cabo o armisticio entre o Imperio Austrohúngaro e os aliados. O 7 de novembro proclamouse a república de Polonia (que se adxudicou a rexión austríaca de Galitzia), e o 16 de novembro proclamouse a república de Hungría. O 1 de decembro as rexións do sur do Imperio uníronse a Serbia e Montenegro, formando o Reino dos Serbios, Croatas e Eslovenos. O 24 de decembro tivo lugar a unificación de Transilvania e Romanía.
O Imperio Austrohúngaro desapareceu por completo en 1919 tralos tratados de Saint-Germain e Trianon.
Notas
Véxase tamén
Outros artigos
This article uses material from the Wikipedia Galego article Imperio Austrohúngaro, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Todo o contido está dispoñible baixo a licenza CC BY-SA 4.0, agás que se indique o contrario. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Galego (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.