Kalín: Frumefni með efnatáknið K og sætistöluna 19

Kalín, eða kalíum (latína: kalium úr arabísku: القَلْيَه‎ al-qalyah „jurtaaska“, orðið alkalí er af sömu rót) er frumefni með efnatáknið K og er númer nítján í lotukerfinu.

Þetta er mjúkur, silfurhvítur, málmkenndur alkalímálmur sem í náttúrunni finnst aðeins sem jónískt salt, bundinn öðrum frumefnum í sjó og mörgum steinefnum.

  Natrín  
Kalín Kalsín
  Rúbidín  
Kalín: Frumefni með efnatáknið K og sætistöluna 19
Efnatákn K
Sætistala 19
Efnaflokkur Alkalímálmur
Eðlismassi 856,0 kg/
Harka 0,4
Atómmassi 39,0983 g/mól
Bræðslumark 336,53 K
Suðumark 1032,0 K
Efnisástand
(við staðalaðstæður)
Fast efni
Lotukerfið

Kalín er nauðsynlegt virkni frumna í öllum lífverum og finnst því í vefjum bæði dýra og jurta, sérstaklega í jurtafrumum þar sem mestur þéttleiki kalíns er í ávöxtum. Kalín oxast fljótt í lofti, er mjög hvarfgjarnt, sérstaklega í snertingu við vatn, og líkist natríni efnafræðilega.

Almenn einkenni

Kalín er eðlisléttara en vatn og annar léttasti málmurinn, á eftir litíni. Það er mjúkt, fast efni sem auðveldlega má skera með hníf og er silfrað á litinn þegar yfirborðið er tært. Það oxast hratt þegar það kemst í snertingu við loft og verður því að geyma það í jarð- eða steinolíu.

Líkt og aðrir alkalímálmar hvarfast kalín af miklum krafti við vatn og myndar þá vetni. Ef því er dýft í vatn getur kviknað í því sjálfkrafa. Sölt þess gefa frá sér fjólubláan lit ef þau eru sett í eld.

Notkun

  • Kalínoxíð er aðallega notað í áburð.
  • Kalínhýdroxíð er mikilvægt iðnaðarefni, notað sem sterkur lútur.
  • Saltpétur (KNO3) er notaður í byssupúður.
  • Kalínkarbónat (K2CO3), einnig þekkt sem pottaska, er notað í framleiðslu á gleri.
  • Gler, sem meðhöndlað er með kalíni í vökvaformi, er mun sterkara en venjulegt gler.
  • NaK, málmblanda natríns og kalíns, er notað sem varmaleiðandi efni.
  • Kalín er nauðsynlegt vexti jurta og finnst í flestum tegundum jarðvegs.
  • Í frumum dýra eru kalínjónir nauðsynlegar til að halda frumunum á lífi (sjá kalínjónadæla).
  • Kalínklóríð er notað sem staðgengill matarsalts og einnig til að stöðva hjartað, eins og til dæmis í hjartaskurðlækningum eða í aftökum með banvænum lyfjaskammti.
  • Ofuroxíðið KO2 er notað sem færanleg uppspretta súrefnis og sem koltvíoxíðgleypir. Það er nytsamlegt í færanlegum öndunartækjum.
Kalín: Frumefni með efnatáknið K og sætistöluna 19   Þessi efnafræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.

Tags:

AlkalímálmurArabískaEfnatáknFrumefniLatínaLotukerfiðSjóSteinefni

🔥 Trending searches on Wiki Íslenska:

PóllandFermetriHjartaSameinuðu arabísku furstadæminXXX RottweilerhundarBlaðlaukurEmmsjé GautiRöskva (stúdentahreyfing)ME-sjúkdómurBrest (Frakklandi)SauðféEvrópukeppnin í knattspyrnu 2008Davíð OddssonViðtengingarhátturÍshokkíRamadan24. marsÁsgeir ElíassonKörfuknattleikurKnattspyrnufélag AkureyrarGoogle TranslateSagnorðEvrópskur sumartímiÍþróttabandalag AkranessKrákaÞorskastríðinFrakklandKonungur ljónannaFinnlandOfnæmiÍrska lýðveldiðTyrkjarániðMeltingarkerfiðMakíjívkaHöfuðborgarsvæðiðNýja-SjálandKvarsSvartur á leikRisottoSuðurskautslandiðGarðabærSólheimajökullKári ÁrnasonSeinni heimsstyrjöldinJón Sigurðsson (forseti)Albert GuðmundssonKauphöllin í New YorkÁstralíaDaði Freyr PéturssonSeyðisfjörðurSmjörAmerísk frumbyggjamálAlfræðiritVladímír PútínKnattspyrnufélagið ValurSkeiðarárbrúJesúsÍslenska sauðkindinÍslenska stafrófiðLeikurÍslenska þjóðkirkjanKanillSprengigosPaul PogbaÞriðjudagurWiki CommonsDymbilvikaVigdís FinnbogadóttirKnattspyrnusamband ÍslandsTorah🡆 More