Wolfgang Amadeus Mozart
Bha Wolfgang Amadeus Mozart (27 am Faoilleach 1756 – 5 an Dùbhlachd 1791) ’na cho-ghleusaiche sa linn chlasaigeach, às an Ostair.
Sgrìobh e barrachd air 600 pìosan obrach agus tha fèill mhòr air an obair aige fhathast. Bha e pòsta agus mhair dithis mhac dha beò. Chaochail e nuair a bha e 35 bliadhna a dh'aois agus tha miotas air a bhàs an-diugh. Tha an ceòl aig Mozart gu math ainmeil agus buadhmhor.
| Wolfgang Amadeus Mozart | |
|---|---|
 | |
| Beatha | |
| Ainm slàn | Johannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart |
| Breith | Salzburg, 27 dhen Fhaoilleach 1756 |
| Dùthaich | Archbishopric of Salzburg Àrd-diùcachd na h-Ostaire Ìmpireachd Naomh na Ròimhe |
| Àite-fuirich | Mozart's birthplace (en)  |
| Ciad chànan | Gearmailtis |
| Bàs | Vienna agus Rauhensteingasse (en) , 5 dhen Dùbhlachd 1791 |
| Àite-adhlacaidh | Cladh St. Marx |
| Nàdar a’ bhàis | (unknown value) |
| Teaghlach | |
| Athair | Leopold Mozart |
| Màthair | Anna Maria Mozart |
| Cèile | Constanze Mozart (4 dhen Lùnastal 1782 - 5 dhen Dùbhlachd 1791) |
| Clann | liosta
|
| Bràithrean ⁊ peathraichean | liosta
|
| Fine | Mozart family (en) |
| Foghlam | |
| Cànain | Gearmailtis Eadailtis Beurla Fraingis Laideann |
| Luchd-teagaisg | Johann Schobert (en) Johann Christian Bach (en) Leopold Mozart (en) Giovanni Battista Martini (en) |
| Oileanaich | Johann Nepomuk Hummel (en) Franz Xaver Süssmayr (en) Barbara Ployer (en) Thomas Attwood Ignaz von Seyfried (en) |
| Dreuchd | |
| Dreuchd | ceòl-sgrìobhaiche, tidsear ciùil, cluicheadair piàna, neach-ciùil, organaiche agus cluicheadair fìdheallain |
| Àirde | 1.63 meatair |
| Àitichean-obrach | Salzburg agus Vienna |
| Fastaichean | Count Hieronymus von Colloredo (en) Joseph II, Holy Roman Emperor (en) |
| Obraichean comharraichte | The Magic Flute (en) The Marriage of Figaro (en) Don Giovanni Così fan tutte (en) Die Entführung aus dem Serail (en) Symphony No. 40 (en) Eine kleine Nachtmusik (en) Requiem (en) |
| Duaisean a fhuaras | liosta
|
| Buaidh | Johann Joseph Fux (en) agus Johann Sebastian Bach |
| Gluasad | an linn chlasaigeach |
| Gnè ealain | an linn chlasaigeach sardana (en) ceòl-seòmair opra simphnidh |
| Inneal-ciùil | organ clabha-chòrd cruit-chòrda fortepiano (en) fìdheallan ailt piàno Òrgan |
| Creideamh | |
| Creideamh | Caitligeachd |
| IMDb | nm0003665 |
 | |
Beath-eachdraidh
Bliadhnaichean tràth
Rugadh Mozart ann an Getreidegasse 9, Salzburg, san Ostair a rèir ainm na dùthcha sa là an-diugh. B' e Leopold agus Anna Maria Perti Mozart a phàrantan. Bha piuthar na bu shine aige, Maria Anna (1751-1829), Nannerl a far-ainm. Bhaisteadh Mozart ann an Cathair-eaglais an Naoimh Rupert an là as dèidh a bhreith. B’ e Johannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart an t-ainm slàn a bh' air.
Bha athair à Augsburg. B' e Kapellmeister (maighstir-ciùil) ann an orcastra-cùirt a bh' ann airson Àrd-easbaig Salzburg. B' e co-ghleusaiche agus tidsear a bh' annsan cuideachd.
Thòisich a phiuthar air a’ phiàno ionnsachadh nuair a bha i 7, agus bha Mozart 3 bliadhna a dh'aois aig an àm. Choimhead Mozart air na leasanan. Thuirt a phiuthar:
- Gu tric, chuir e seachad mòran ùine air a' chlabhier, a' cluich treasan [...] agus ghabh e tlachd às an fhuaim [...] Anns a' cheathramh bliadhna aige thòisich a athair, mar gheama, a theagaisg beagan minuet agus pìosan eile dha air a' chlabhier [...] B' urrainn dha an cluich gun mhearachd agus le maothalachd mhòr, agus tìm a chumail gu math. [...] Aig 5 bliadhna a dh'aois bha e a' sgrìobhadh phìosan beaga mu thràth agus sgrìobh a athair sìos iad.
Tha na pìosan sin ann an Nannerl Notenbuch (leabhar-nòta aig Nannerl).
Nuair a dh’aithnich a athair comas a mhic, sguir e fhèin air ceòl a sgrìobhadh. B’ e Leopold an aon tidsear a bh’ aig Mozart. Theagaisg e ceòl, cànain, agus cuspairean sgoilearach eile dhan chloinn.
Na h-Oparan
- Die Schuldigkeit des ersten Gebots (Dleastanas na ciad àithne)
- Apollo et Hyacinthus
- Bastien und Bastienne
- La finta semplice
- Mitridate, re di Ponto
- Ascanio in Alba
- Il sogno di Scipione
- Lucio Silla
- La finta giardiniera (dà atharrachadh)
- Il re pastore
- Zaide
- Idomeneo (dà atharrachadh)
- Die Entführung aus dem Serail
- L'oca del Cairo
- Lo sposo deluso
- Der Schauspieldirektor (Stiùiriche an taigh-cluich)
- Le nozze di Figaro
- Don Giovanni (dà atharrachadh)
- Così fan tutte
- Die Zauberflöte (An duiseal-dhraoidheachd)
- La clemenza di Tito
Iomraidhean
This article uses material from the Wikipedia Gàidhlig article Wolfgang Amadeus Mozart, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Tha an t-susbaint seo ri fhaighinn fo CC BY-SA 4.0 mur eil an caochladh 'ga innse. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Gàidhlig (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.