B' e sgoilear agus ministear a bh' anns an Urramach Uilleam MacMhathain (25 an Lùnastal 1910–30 an t-Samhain 1995) (Far-ainm: Uilleam a' Mhiseanaraidh; Beurla: Rev.
William Matheson)
Uilleam MacMhathain | |
---|---|
Beatha | |
Breith | Malacleit, 25 dhen Lùnastal 1910 |
Dùthaich | Alba |
Bàs | 30 dhen t-Samhain 1995 |
Teaghlach | |
Bràithrean ⁊ peathraichean | liosta |
Foghlam | |
Foghlam | Boroughmuir High School (en) Acadamaidh Rìoghail Inbhir Nis Oilthigh Dhùn Èideann (1929 - 1933) Colaiste Ùr Dhùn Èideann (1938 - 1943) |
Cànain | Beurla |
Dreuchd | |
Dreuchd | ministear agus sgoilear |
Creideamh | |
Creideamh | Eaglais na h-Alba |
Tha cliù aige mar sgoilear Gàidhlig cho barraichte 's bha anns an fhicheadamh linn le 'cas an dà chuid an academia agus am beul-aithris'. B' e an t-Ollamh Aonghas MacMhathain a bhràthair na b' òige a bha Cathair na Ceiltis aig Oilthigh Ghlaschu.
Rugadh e ann am Màlacleit agus thogadh e ann an Solas, Uibhist a Tuath.
B' e mac Calum MacMhathain agus Màiri Mhoireach a bh' ann. B' ann à Leòdhas a bha an dithis aca. B' e miseanaraidh aig an Eaglais Shaor Aonaichte a bh' ann a athair a thug far-ainm do Uilleam.
Leis a bhràthair Aonghas, chaidh e dhan tìr-mhòr airson àrd-sgoil. Chuir Uilleam seachad dà bhliadhna aig Àrd-sgoil Boroughmuir annan Dùn Èideann ach chaidh e an uair sin dhan Acadamaidh Rìoghail Inbhir Nis ann an 1926.
Thug MacMhathain a-mach a bhith na mhinistear as dèidh dha ceumnachadh. Thòisich e an ceann coitheanal anns a' Bhlàr Dhubh (eadar 1941-1945) agus an uair sin ann an Tobar Mhoire (eadar 1945-1952).
B' ann air Oilthigh Dhùn Èideann a thug e aghaidh ann an 1929, far an d' fhuair e ceum le urram ann an Eachdraidh ann an 1933. Mus chuir e crìoch air an ceum ann an eachdraidh, chaidh a tharraing am measg coimhearsnachd sgoilearachd na Gàidhlig aig an Oilthigh a stiùir an t-Àrd-Ollamh Uilleam MacBhatair agus nuair a bha Somhairle MacGill-Eain, Kitty NicLeòid agus Seumas MacGilleMhìcheil MacBhatair ann. B' ann às an rannsachaidh sin a thàinig an leabhar The Songs of John MacCodrum: an dàrna leabhar a dh'fhoillsich Comann Litreachas Gàidhlig na h-Alba.
Fhad's a bha e sa mhinistrealachd, ghabh e an cothrom eòlas fhaighinn air beul-aithris agus eachdraidh gach sgìre far an robh e ag obair.
Bha e na Leughadair (Reader) ann an Ceiltis aig Oilthigh Dhùn Èideann. Thar nam bliadhnaichean, chlàr Uilleam beul-aithris agus òrain as leth Sgoil Eòlais na h-Alba. Chlàr e timcheall air 200 òran còmhla ri Seumas Ros anns an 50an. As dèidh dha a dhreuchd a leigeil dheth, rinn e clàraidhean dhe fhèin dhan Sgoil Eòlais le a charaid Iain Peadarsan. Tha 540 clàraidhean air Tobar an Dualchais far a bheil Uilleam MacMhathain a’ nochdadh mar fhiosraiche agus 33 clàraidhean mar neach-clàraidh.
Tha Willie Gillies a' meas gur e sgoilear thar chàch a bh' ann agus gun tug e buaidh làidir air sgoilearachd na Gàidhlig. Bha a saothair a rinn e airson eachdraidh agus luach nan òran Gàidhlig a thaisbeanadh air leth.
Dh'ionnsaich Ceana Chaimbeul agus a theaghlach iomadach òrain bho Uilleam.
Nota: Litreachadh a' leantainn CD le Greentrax CDTRAX 9016D 2000
Clàr 1 (Iorram):
Clàr 2 (Amhran):
Seasaidh NicLachlainn • Marsaili NicUalraig Fhriseal • Uilleam MacMhathain • Ceana Chaimbeul • Seumas Caimbeul • Anna Latharna NicGillÌosa • Christine Primrose • Maighread Bennett • Maighread Stiùbhart • Anna Mhàrtainn • Brian Ó hEadhra • Màiri Anna NicUalraig • Caitlin NicAonghais • Julie Fowlis • Joy Dunlop • Griogair Labhruidh • Alasdair MacIlleBhàin • Ellen NicDhòmhnaill |
This article uses material from the Wikipedia Gàidhlig article Uilleam MacMhathain, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Tha an t-susbaint seo ri fhaighinn fo CC BY-SA 4.0 mur eil an caochladh 'ga innse. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Gàidhlig (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.