Menachim Begin
Bhí Menachim Begin (1913-1992) ina phríomhaire ar Iosrael.
 (1978)  | |
| Ainm sa teanga dhúchais | (he) מנחם בגין |
|---|---|
| Beathaisnéis | |
| Breith | 16 Lúnasa 1913 Brest (Impireacht na Rúise) |
| Bás | 9 Márta 1992 78 bliana d'aois Tel Aviv, Iosrael |
| Siocair bháis | Bás nádúrtha (Ionfharchtadh miócairdiach) |
| Áit adhlactha | Mount of Olives Jewish Cemetery (en)  |
| Minister of Agriculture and Rural Development (en) | |
| 19 Meitheamh 1983 – 10 Deireadh Fómhair 1983 ← Simha Erlich – Pesah Grupper → Ball de chomh-aireacht: Nineteenth government of Israel (en) | |
| Minister of Defence (en) | |
| 14 Feabhra 1983 – 23 Feabhra 1983 ← Airiél Searón – Moshe Arens → Ball de chomh-aireacht: Nineteenth government of Israel (en) | |
| Ball den Knesset | |
| 20 Iúil 1981 – 13 Lúnasa 1984 Téarma parlaiminte: 10th Knesset (en) | |
| Minister of Defence (en) | |
| 28 Bealtaine 1980 – 5 Lúnasa 1981 ← Ezer Weizman – Airiél Searón → Ball de chomh-aireacht: Eighteenth government of Israel (en) | |
| 6 Príomh-Aire Iosrael | |
| 20 Meitheamh 1977 – 10 Deireadh Fómhair 1983 ← Yitzak Rabin – Yitzhak Shamir → | |
| Minister of Communications (en) | |
| 20 Meitheamh 1977 – 24 Deireadh Fómhair 1977 ← Aharon Uzan – Meir Amit → Ball de chomh-aireacht: Eighteenth government of Israel (en) | |
| Ball den Knesset | |
| 13 Meitheamh 1977 – 20 Iúil 1981 Téarma parlaiminte: 9th Knesset (en) | |
| Ball den Knesset | |
| 21 Eanáir 1974 – 13 Meitheamh 1977 Téarma parlaiminte: 8th Knesset (en) | |
| Ball den Knesset | |
| 17 Samhain 1969 – 21 Eanáir 1974 Téarma parlaiminte: 7th Knesset (en) | |
| Minister without portfolio (en) | |
| 5 Meitheamh 1967 – 6 Lúnasa 1970 Ball de chomh-aireacht: Thirteenth government of Israel (en) , Fifteenth government of Israel (en) , Fourteenth government of Israel (en) | |
| Ball den Knesset | |
| 22 Samhain 1965 – 17 Samhain 1969 Téarma parlaiminte: 6th Knesset (en) | |
| Ball den Knesset | |
| 25 Bealtaine 1965 – 22 Samhain 1965 Téarma parlaiminte: 5th Knesset (en) | |
| Ball den Knesset | |
| 4 Meán Fómhair 1961 – 25 Bealtaine 1965 Téarma parlaiminte: 5th Knesset (en) | |
| Ball den Knesset | |
| 30 Samhain 1959 – 4 Meán Fómhair 1961 Téarma parlaiminte: 4th Knesset (en) | |
| Ball den Knesset | |
| 15 Lúnasa 1955 – 30 Samhain 1959 Téarma parlaiminte: 3rd Knesset (en) | |
| Ball den Knesset | |
| 20 Lúnasa 1951 – 15 Lúnasa 1955 Téarma parlaiminte: 2nd Knesset (en) | |
| Ball den Knesset | |
| 14 Feabhra 1949 – 20 Lúnasa 1951 Téarma parlaiminte: Constitutive Assembly (Israel) (en) | |
| Faisnéis phearsanta | |
| Reiligiún | An Giúdachas |
| Scoil a d'fhreastail sé/sí | Faculty of Law and Administration, University of Warsaw (en) |
| Gníomhaíocht | |
| Suíomh oibre | Iarúsailéim |
| Gairm | polaiteoir |
| Ball de pháirtí polaitíochta | Likud Gahal Herut |
| Teangacha | An Eabhrais agus an Pholainnis |
| Gairm mhíleata | |
| Brainse míleata | 2nd Polish Corps (en) |
| Céim mhíleata | ceannaire |
| Coinbhleacht | An Dara Cogadh Domhanda agus Ionradh na Polainne |
| Teaghlach | |
| Céile | Aliza Begin |
| Páiste | Benny Begin |
| Athair | Zeev Dov agus Hassia Biegun |
Gradam a fuarthas
| |
Síniú  | |
| |
   | |
Luathshaol
B'as an Rúis ó thús dó. In aois a 16 thosaigh sé ag cur spéise i ngluaiseachtaí ógra de chuid na Siónach.
Tar éis dó tamall a chaitheamh i sluachampaí géibhinn san Aontas Sóivéadach, d'éirigh le Begin teitheadh go dtí an Phalaistín, áit ar ghlac sé ceannaireacht ar an Irgun i 1943.
Ghlac sé páirt mhór ar ball sa troid ar son na saoirse roimh imeacht na Sasanach agus ina dhiaidh, agus an t-ionsaí ar Deir Yassin i 1948 san áireamh.
Polaitíocht
Tar éis d'Iosrael neamhspleáchas a bhaint amach, bhunaigh Begin an páirtí Herut (Saoirse). Toghadh ina fheisire sa Knesset é.
Bhí an páirtí Herut go láidir ar thaobh an náisiúnachais agus mhol siad seilbh a ghabháil ar thailte ar gach taobh d'abhainn na hlordáine.
Ina dhiaidh sin cheangail an páirtí Herut le páirtithe eile ar an eite dheas chun an grúpa Likud (Aontas) a bhunú.
I rith an Chogaidh Sé Lá glacadh leis an dearcadh neamhghéilliúil a bhí aige, agus i ndeireadh na dála toghadh é ina Phríomh-Aire i 1977.
Taidhleoireacht
Nuair a chuaigh sé chun cainte le hAnwar Sadat an bhliain sin, ba é an chéad cheannaire losraelach riamh a bhuail le ceannaire Arabach.
Bronnadh Duais Nobel na Síochána ar an mbeirt acu de bharr a gcuid oibre maidir le Comhaontú Camp David.
Síónachas
Mar sin féin bhí sé sásta i gcónaí seasamh go láidir chun Iosrael a chosaint. Sular éirigh sé as mar Phríomh-Aire sa bhliain 1983 cheadaigh sé ionradh ar an Liobáin i 1982.
Tagairtí
This article uses material from the Wikipedia Gaeilge article Menachim Begin, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Content is available under CC BY-SA 4.0 unless otherwise noted. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Gaeilge (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.