Mhair an Impireacht Otamánach (Tuircis Otamánach: دَوْلَتِ عَلِيّهٔ عُثمَانِیّه Devlet-i ʿAliyye-yi ʿOsmâniyye, Tuircis an lae atá inniu ann: Osmanlı İmparatorluğu or Osmanlı Devleti) ó 1299 go 1923.
An Impireacht Otamánach | |||||
---|---|---|---|---|---|
دولت عالیه عثمانیه (ota) | |||||
| |||||
Aintiún | Imperial anthems of the Ottoman Empire | ||||
Mana | «دولت ابد مدت» | ||||
Ainmnithe in ómós | Osman I | ||||
Suíomh | |||||
| |||||
Príomhchathair | Cathair Chonstaintín | ||||
Daonra | |||||
Teanga oifigiúil | An Tuircis Otamánach | ||||
Reiligiún | Ioslam | ||||
Tíreolaíocht | |||||
Cuid de | Na Cumhachtaí Láir | ||||
Achar dromchla | 5,200,000 km² | ||||
Ar theorainn le | |||||
Sonraí stairiúla | |||||
Leanann sé/sí | Califeacht na nAbasach, an Impireacht Bhiosántach, Beylik of Osman (en) , Beylik of Bafra (en) agus Maona of Chios and Phocaea (en) | ||||
Díscaoileadh | 17 Samhain 1922 | ||||
29 Iúil 1299 c. 1300 | |||||
Á leanúint ag | Government of the Grand National Assembly (en) agus occupation of Smyrna (en) | ||||
Eagraíocht pholaitiúil | |||||
Córas rialtais | monarcacht absalóideach, dual monarchy (en) , monarcacht absalóideach, dual monarchy (en) , stát aonpháirtí (polaitíocht) agus deachtóireacht mhíleata | ||||
Comhlacht reachtach | General Assembly of the Ottoman Empire (en) | ||||
Eacnamaíocht | |||||
Airgeadra | Akçe |
Taoiseach Turcach darbh ainm Osman I a bhunaigh rítheaghlach na nOtamánach. Tháinig borradh agus fás ar an impireacht faoi cheannas na sabhdán (sultan) a tháinig i gcomharbas air. I mbarr a réime bhí críocha i dtrí mhór-roinn faoi smacht na dTurcach; cuid mhaith d'oirthuaisceart na hEorpa, iarthar na hÁise agus tuaisceart na hAfraice. Bhí 29 cúige san impireacht, chomh maith le fostáit. Bhí tionchar ag an Impireacht ar chriocha áirithe thar lear i bhfad ón dTuirc, mar shampla Aceh sa bhliain 1565 agus oileáin Atlantacha mar Lanzarote (1585).
Bhí ról lárnach ag an impireacht i ngach sórt caidrimh idir an Domhan Thoir agus an Domhan Thiar ar feadh 600 bliain. Deirtear gurbh iad na hOtamánaigh comharbaí Ioslamacha na mBiosántach agus a bpríomhchathair i gCathair Choonstaintín agus seilbh ar críocha ar fud oirthir na Meánmhuire.
Tháinig meath ar an impireacht san ochtú agus sa naoú céad déag, agus tháinig Poblacht na Tuirce i gcomharbas uirthi sa bhliain 1923.
Osman I | 1258/1259 - 1326 | 1288 - 1326 |
Orhan | 1281 - 1359 | 1326 - 1359 |
Murat I | 1326 - 1389 | 1359 - 1389 |
Bajazid I | 1360 - 1403 | 1389 - 1402 |
Sulejman | ? - 1410 | 1402 - 1410 |
Musa | ?- 1413 | ? - 1413 |
Isa | ? - 1408 | ? - ? |
Mehmed I | 1389 - 1421 | 1413 - 1421 |
Murat II | 1403 - 1451 | 1421 - 1444 i 1445 - 1451 |
Mehmed II | 1432 - 1481 | 1444 i 1451 - 1481 |
Bajazid II | 1447 - 1512 | 1481 - 1512 |
Selim I | 1470 - 1520 | 1512 - 1520 |
Suleiman Ollásach | 1495 - 1566 | 1520 - 1566 |
Selim II | 1524 - 1574 | 1566 - 1574 |
Murat III | 1546 - 1595 | 1574 - 1595 |
Mehmed III | 1566 - 1603 | 1595 - 1603 |
Ahmed I | 1590 - 1617 | 1603 - 1617 |
Mustafa I | 1592 - 1639 | 1617 - 1618 i 1622 - 1623 |
Osman II | 1604 - 1622 | 1618 - 1622 |
Murat IV | 1612 - 1640 | 1623 - 1640 |
Ibrahim I | 1615 - 1648 | 1640 - 1648 |
Mehmed IV | 1642 - 1693 | 1648 - 1687 |
Sulejman II | 1642 - 1691 | 1687 - 1691 |
Ahmed II | 1643 - 1695 | 1691 - 1695 |
Mustafa II | 1664 - 1703 | 1695 - 1703 |
Ahmed III | 1673 - 1736 | 1703 - 1730 |
Mahmud I | 1696 - 1754 | 1730 - 1754 |
Osman III | 1699 - 1757 | 1754 - 1757 |
Mustafa III | 1717 - 1774 | 1757 - 1774 |
Abdul Hamid I | 1725 - 1789 | 1774 - 1789 |
Selim III | 1761 - 1808 | 1789 - 1807 |
Mustafa IV | 1779 - 1808 | 1807 - 1808 |
Mahmud II | 1785 - 1839 | 1808 - 1839 |
Abdul Medžid I | 1823 - 1861 | 1839 - 1861 |
Abdul Aziz | 1830 - 1876 | 1861 - 1876 |
Murat V | 1840 - 1904 | 1876 |
Abdul Hamid II | 1842 - 1918 | 1876 - 1909 |
Mehmed V | 1844 - 1918 | 1909 - 1918 |
Mehmed VI | 1861 - 1926 | 1918 - 1922 |
This article uses material from the Wikipedia Gaeilge article An Impireacht Otamánach, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Content is available under CC BY-SA 4.0 unless otherwise noted. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Gaeilge (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.