Florence Nightingale

Deirtear gurbh í Florence Nightingale máthair altranas nua-aoiseach, mar gheall ar an obair a rinne sí ar thaobh na mBriotanach i gCogadh na Crimé.

Florence Nightingale

Ainm sa teanga dhúchais	(en) Florence Nightingale Smith
Beathaisnéis
Breith	12 Bealtaine 1820 Flórans (Ard-Diúcacht na Tuscáine)
Bás	13 Lúnasa 1910 90 bliana d'aois Londain (Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus na hÉireann)
Áit adhlactha	Wellow
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	Anglacánachas
Áit chónaithe	Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus na hÉireann
Gníomhaíocht
Réimse oibre	Cúram sláinte
Gairm	altra, polaiteoir, scríbhneoir, staitisteoir, múinteoir
Ball de	Royal Statistical Society (en)
Ainm cleite	The Lady with the Lamp
Teangacha	Béarla
Saothar
Suíomh a chartlainne	An Leabharlann Bhriotanach Leabharlann Ollscoil Leeds [ BC MS Misc. Letters 1 Masson/Nightingale] Archives New Zealand (en) University of Victoria Special Collections and University Archives (en) [ SC426] Thomas Fisher Rare Book Library (en)
Teaghlach
Céile	luach ar iarraidh
Athair	William Nightingale  agus Frances Smith
Siblín	Frances Parthenope Verney
Gradam a fuarthas (Samhain 1907)  Ord Fiúntais (1883)  Decoration of the Royal Red Cross (en) (Deireadh Fómhair 1858)  Fellow of the Royal Statistical Society (en)
Síniú
Veu de Florence Nightingale (Béarla na Breataine)

 

Rugadh Florence ar an 20 Bealtaine 1820. Fuair sí a hainm ón cathair ina rugadh í. Florence san Iodáil. Bhí a muintir, as Sasana, saibhir agus ba í Florence an iníonn is óige. Níor d’fhreastail Florence ná a deirfiúr níos sine, Parthenope, ar scoil; bhí múinteoirí príobháideach aici sa mbaile.

Níos déanaí, ní raibh Florence sásta pósadh; bhí sí ag iarraidh difear ceart a dhéanamh agus saol daoine a fheabhsú. Rinne Florence cinneadh a bheith ina banaltra. Ní raibh a mhuintir sásta leis an cinneadh seo. Ní raibh aon mheas ar bhanaltraí ag an am. Ní bhfuair siad aon oiliúint. Níor fhreastail ach daoine bochta ar ospidéil mar go raibh siad salach. Bhí dochtúir príobháideach ag daoine saibhir agus ní raibh orthu dul chuig an ospidéil.

Chuaigh Florence chuig Alexandria, san Éigipt, l’oiliúint a fháil. Ansin fuair sí post mar bhanaltra in ospidéal in Londain.

Thosaigh Cogadh na Crimé sa bhliain 1853. Bhí saighdiúirí Briotanach seolta ann ag Sidney Herbert, aire sa rialtas. Bhí orthu troid in aghaidh an Rúis. Chuala Herbert faoi obair Florence Nightingale. D’iarr sé ar Nightingale altraí a thabhairt chuig an cogadh agus aire a thabhairt do na saighdiúirí. Ag an am, bhí níos mó saighdiúirí ag fáil bháis ó galar srl ná mar a bhí ón gcath, creid nó ná creid.

Sa Chrimé, bhí Nightingale ag gabháil timpeall agus ag seiceáil ar na hothair gach oíche. Bhí lampa aici agus í ag dul ó othar go hothar. Ghlaoigh na saighdiúirí, "An Bhean leis an Lampa" uirthi.

• Cogadh na Crimé