Eugenio Montale: File Iodálach

Eugenio Montale
	;
Beathaisnéis
Breith	12 Deireadh Fómhair 1896; Genova, An Iodáil
Bás	12 Meán Fómhair 1981 ; 84 bliana d'aois; Milano, An Iodáil
Áit adhlactha	Cemetery of San Felice a Ema (en)
Italian senator for life (en)
	13 Meitheamh 1967 – 12 Meán Fómhair 1981 (bás in oifig) ; Ceaptha ag: Giuseppe Saragat
Teanga dhúchais	an Iodáilis
Gníomhaíocht
Suíomh oibre	An Róimh
Gairm	file, scríbhneoir próis, eagarthóir, criticeoir ceoil, leabharlannaí, aistritheoir, polaiteoir, iriseoir, léirmheastóir liteartha
Fostóir	Gabinetto Vieusseux (en) , stiúrthóir (1929–1938)
Ball de pháirtí polaitíochta	Páirtí Poblachtánach na hIodáile
Teangacha	An Iodáilis
Gairm mhíleata
Coinbhleacht	An Chéad Chogadh Domhanda
Saothar
	Saothar suntasach (1925) Ossi di seppia; (1939) Le occasioni; (1956) Farfalla di Dinard; (1956) La bufera e altro; (1966) Xenia; (1966) Auto da fé; (1971) Satura ;
Teaghlach
Céile	Drusilla Tanzi (1962–1963)
Athair	Domenico Montale agus Giuseppina Ricci
Siblín	Alberto Montale
	Gradam a fuarthas (1975) Duais Nobel sa Litríocht; (1973) Golden Wreath (en) ; (2 Meitheamh 1965) Knight Grand Cross of the Order of Merit of the Italian Republic (en) ; (27 Nollaig 1961) Grand Officer of the Order of Merit of the Italian Republic (en) ; Duais Feltrinelli ;
	Ainmnithe do (1961) Duais Nobel sa Litríocht; (1955) Duais Nobel sa Litríocht;
	Síniú

Bhain sé Duais Nobel na Litríochta amach sa bhliain 1975.

Saol

An duine ab óige de sheisear a bhí ann. Chuaigh sé sna saighdiúirí sa bhliain 1917 agus chaith sé an bhliain dheireanach den Chéad Chogadh Domhanda ag troid sa Tioróil Theas i dtuaisceart na hIodáile.

Ag deireadh an chogaidh, chuir sé faoi in Genova agus músclaíodh a shuim i gcúrsaí litríochta. Chuir sé aithne ar scríbhneoirí agus ar léirmheastóirí na háite agus bhí sé ina chomhbhunaitheoir ar an nuachtán Primo Tempo.

Cuireadh a chéad leabhar, Ossi di Seppia, i gcló sa bhliain 1925. Thug an nádúr inspioráid dó, agus faoin am seo, scríobh sí go spéisiúil faoi thírdhreach agus atmaisféir Liguria.

Dhá bhliain ina dhiaidh sin bhog sé go dtí Flórans mar a raibh an leabharlann Gabinetto Vieusseux faoina chúram.

Briseadh as an bpost sin é sa bhliain 1938 toisc gur dhiúltaigh sé dul sa pháirtí faisisteach. An bhliain dár gcionn d'fhoilsigh Montale an dara leabhar aige, Le Occasioni. Faoin am seo bhí sé ag obair le nuachtán i bhFlórans. Ó 1948 amach, bhí sé le Corriere della Sera in Milano.

Tháinig La Bufera ar an saol sa bhliain 1956, agus Satura sa bhliain 1971.

Saothar

1925/28 - Ossi di seppia
1938 - Le Occasioni
1943 - Finisterre
1956 - La bufera e altro
1971 - Satura
1973 - Diario del '71 del '72

Filíocht

PLANDAÍ — do Eugenio Montale, le Seán Ó Leocháin

Nach dtabharfá chugam an bláth beag buí? –

tá a fhios agat an ceann,

é agat leis na blianta ar chúl an tí.

Má théann sé i bhfréamh

i mo chréafóg thanaí

tiocfaidh fad ar mo shaol:

a cheann chun na spéire aige,

gan ach scamaill os a chionn

is gan a mhalairt i ndán dó

chomh fada ó bhaile, é lán d’imní,

an séasúr le cur de aige

ag teacht chuige féin

nó ag dul ar neamhní.

Na nithe a bhí doiléir,

tá siad doiléir i gcónaí:

cé gurb olc an comhartha

mar a sheasann sé an fód,

beo ar éigean chomh fada óna thaithí

is gan tógáil a chinn aige

i gceartlár an ghairdín,

mairfidh sé go brách

má éiríonn leis teacht tríd

cé nach féidir linn a rá

go mbeidh sé chomh maith is a bhí,

a aghaidh chun na spéire aige,

é ag dul le báiní.

Féach freisin

Buaiteoirí Dhuais Nobel na Litríochta

Tagairtí

This article uses material from the Wikipedia Gaeilge article Eugenio Montale, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Content is available under CC BY-SA 4.0 unless otherwise noted. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Gaeilge (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.