1978

Aquesta pagina concernís l'an 1978 del calendièr gregorian.

Occitània

França

Euròpa

Polonha

Ja afeblit per de crisis financieras e economicas recurrentas, lo govèrn comunista foguèt encara afeblida per l'eleccion a la papautat dau cardenau polonés Joan Pau II que venguèt un simbòl e una autoritat morala importanta de l'oposicion intèrna au comunisme.

Africa

Etiopia

Perseguida e fin de la Guèrra d'Ogaden còntra Somalia. D'efèct, gràcias a l'importància de l'ajuda dau blòt sovietic (liurasons d'armaments, còrs expedicionaris cuban e sud-iemetina... etc.) e de la demografia dau país (40 milions d'abitants còntra 4), l'armada etiopiana aquistèt una superiotat clara entre novembre de 1977 e genier de 1978. Lo 23 de genier, la còntra-ofensiva deis Etiopians e dei Cubans acomencèt. Lo 12 de febrier, lei sètges de Harar e de Dire Dawa foguèron romputs e lo 5 de març, la vila de Jijiga foguèt reconquistada. Lei darriereis unitats somalianas se retirèron dau territòri etiopian e la guèrra s'acabèt lo 23 de març. Aquela victòria e sostèn important de part dau blòt de l'Èst permetèron a Mengistu Haile Mariam d'assegurar definitivament sa posicion a la tèsta dau Derg.

Oceania

Illas Salamon

Independéncia dau país lo 7 de julhet.

Tuvalu

Independéncia dau país lo 1^èr d'octòbre.

Arts

Sciéncias e tecnicas

Armament

 

 

Dins lo domeni de l'aviacion militara, intrada en servici de l'avion de combat multiròtle estatsunidenc F-16 Fighting Falcon. Per sa concepcion, leis engenhaires estatsunidencs inventèron ges de tecnologia novèla mai utilizèron lo retorn d'experiéncia aquistat sus leis avions precedents. Obtenguèron ansin un avion fòrça eficaç amb un còst relativament limitat que foguèt comandat per mai d'un país e venguèt una referéncia.

Dins lo domeni de l'armament dau fantassin, intrada en servici dei fusius d'assaut « bullpup » FAMAS e Steyr AUG, premiereis armas modèrnas qu'adoptan aquela concepcion compacta inventada en 1936. Permet de realizar de fusius pus compactes que leis armas de tipe tradicionau coma, per exemple, lei AK-47 e sei derivats.

Economia

• 25 de genièr - Charlene Wittstock, nadaira sudafricana e princesa de Mónegue
• 9 de setembre - Céline Bara, actritz de cinèma pornografic francesa
• 27 de setembre - Ani Lorak, cantaira ucraïniana
• 8 d'octobre - Alison Balsom, trompetista anglesa
• 27 d'octobre - Vanessa-Mae, violonista classica de Singapor
• 30 de novembre - Gael García Bernal, actor mexican
• 2 de decembre - Nelly Furtado, cantaira canadiana

• 18 de genièr - John Lyng, primièr ministre de Norvègia (n. 1905)
• 11 de febrièr - Harry Martinson, escrivan suedés, Prèmi Nobel (n. 1904)
• 15 de febrièr - Federico Chávez Careaga, president de Paraguai (n. 1882)
• 19 de març - Gaston Julia, matematician francés (n. 1893)
• 21 de març - Cearbhall Ó Dálaigh, president d'Irlanda (n. 1911)
• 16 d'abril - Philibert Tsiranana, president de Madagascar (n. 1912)
• 9 de mai - Aldo Moro, ex-primièr ministre d'Itàlia (n. 1916)
• 14 de mai - Robert Menzies, primièr ministre d'Austràlia (n. 1894)
• 7 de junh - Ronald George Wreyford Norrish, quimista britanic, Prèmi Nobel de Quimia (n. 1897)
• 6 d'agost – Papa Pau VI (n. 1897)
• 22 d'agost - Jomo Kenyatta, primièr ministre e president de Kenya (n. 1894)
• 7 de setembre - Keith Moon, musician britanic (The Who) (n. 1946)
• 10 de setembre - Ronnie Peterson, pilòt suedés de Formula 1 (n. 1944)
• 26 de setembre - Karl Manne Georg Siegbahn, fisician suedés, Prèmi Nobel (n. 1886)
• 28 de setembre – Papa Joan Pau I (n. 1912)
• 9 d'octobre - Jacques Brel, actor e cantaire bèlga (n. 1928)
• 8 de novembre – Norman Rockwell, artista american (n. 1894)
• 15 de novembre – Margaret Mead, antropologa americana (n. 1901)
• 20 de novembre - Giorgio de Chirico, pintor italian (n. 1888)
• 8 de decembre – Golda Meir, primièra ministra d'Israèl (n. 1898)
• 10 de decembre - Emilio Portes Gil, president de Mexic (n. 1880)
• 11 de decembre - Vincent du Vigneaud, quimista american, Prèmi Nobel de Quimia (n. 1901)
• 27 de decembre - Houari Boumédiènne, president d'Argeria (n. 1932)
• 27 de decembre - Alexandre Deulofeu politic e filosòf catalan (n. 1903)
• Raúl Alberto Lastiri, president d'Argentina (n. 1915)
• Andrieu Mols, poèta audenc (n. 1910)

• Prèmi Nobel de Fisica : Piotr Leonidovich Kapitza, Arno Allan Penzias, Robert Woodrow Wilson
• Prèmi Nobel de Quimia : Peter D. Mitchell
• Prèmi Nobel de Fisiologia o Medecina : Werner Arber, Daniel Nathans, Hamilton O. Smith
• Prèmi Nobel de Literatura : Isaac Bashevis Singer
• Prèmi Nobel de la Patz : Anouar el-Sadate e Menachem Begin
• Prèmi Nobel d'Economia : Herbert Simon