लुं
लुँ रसायनिक चिं Au (ल्याटिन भाषा: औरम, aurum ) व रसायनिक ल्याखँ ७९ दूगु छगू रसायन ख। थ्व छगू उच्च मांग दूगु बहुमूल्य धातु ख। थुकियात मूर्तिकला, अलंकरण, तिसा आदिइ इतिहासया शुरुवात निसें हे उच्च कोटी बिया छ्येलातःगु खने दु। थ्व धातु nuggets वा grainया रुपय् लोंहय् व alluvial डिपोजिटय् आपालं लुइगु या। लुँ छगू ताकुगु (dense), नाइसेच्वंगु, रश्मियुक्त व ज्ञात धातुइ दक्ले अप्व लचक दूगु (malleable) व धालेयाछिंगु (ductile) धातु ख। शुद्ध लुँया फे, निभा व लखँ मस्येंकिगु व खतं मनैगु प्वाला-प्वाला थाइगु म्हासुइसे च्वंगु रंग व आलोकयात पारम्परिक कथं आकर्षक धका हनिगु या। थ्व छगू मौद्रिक धातु (coinage metal) नं ख व सन् १९७१य् ब्रेटन वुड्स व्यवस्थाया पतन स्वया न्ह्यः गोल्ड स्ट्यान्डर्डया आधार नं थ्व हे धातुं देकाःतल।
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| साधारण | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| नां, सिम्बोल, ल्याखं | लुँ, Au, 79 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| रसायनिक सिरिज | संक्रमण धातु | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ग्रुप, पिरियड, ब्लक | 11, 6, d | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| रुप | metallic yellow  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| एटमिक मात्रा | 196.966569(4) ग्राम/मोल | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| एलेक्ट्रोनिक कन्फिगुरेसन | [Xe] 4f14 5d10 6s1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| एलेक्ट्रोन प्रति शेल | 2, 8, 18, 32, 18, 1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| भौतिक गुण | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| फेज | solid | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| घनत्व (रू.ता.नापं) | 19.3 जी·सि एम−३ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| तरल घनत्व नाइगु फुतिय् | 17.31 g·cm−3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| नाइगु फुति | 1337.33 के (1064.18 °से, 1947.52 °फ) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| दासिवैगु फुति | 3129 के (2856 °से, 5173 °फ) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| फ्युजियनयागु ताप | 12.55 के जे·मोल−१ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| वाष्पिकरणयागु ताप | 324 के जे·मोल−१ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ताप क्षमता | (२५ °से) 25.418 जे·मोल−१·के−१ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| एटमिक गुण | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| कृस्टल स्ट्रक्चर | cubic face centered | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| अक्सिडेसन स्टेट | −1, 1, 2, 3, 4, 5 (amphoteric oxide) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| एलेक्ट्रोनग्राभिटी | 2.54 (पौलिंग स्केल) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| आयोनाइजेसन उर्जा | 1st: 890.1 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2nd: 1980 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| एटमिक ब्यास | 135 पि एम | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| एटमिक ब्यास (हिसाबी) | 174 पि एम | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| कोभ्यालेन्ट ब्यास | 144 पि एम | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| भ्यान डर वाल ब्यास | 166 पि एम | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| मेमेगु | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| चुम्बकिय गुण | diamagnetic | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| इलेक्ट्रिकल रेजिस्टिभिटी | (२० °से) 22.14 n &Oमेगा;·मे | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ताप संचालन | (३०० के) 318 वा·मि−१·के−१ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| थर्मल एक्स्पान्सन | (२५ °से) 14.2 µm·m−१·के−१ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| सःया गति (थिन रड) | (आर.टि.) (hard-drawn) 2030 एम·एस−१ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| यंगयागु मोडुलस | 78 GPa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| टेन्साइल स्ट्रेन | 0.00157 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| श्यर मोडुलस | 27 GPa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| बल्क मोडुलस | 180 GPa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| पोइसोनयागु रेसियो | 0.44 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| मोहयागु हार्डनेस | 2.5 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| भिकरयागु हार्ड्नेस जांच | 216 MPa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ब्रिनेल हार्डनेस जांच | ? 2450 MPa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| सि ए एस् रेजिस्ट्री ल्या | 7440-57-5 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ल्येयातगु आइसोटोप | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| स्रोत | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
आधुनिक औद्योगिक लागाय् लुँयात थुकिया अक्सिदेतिभ करोजनया विरुद्धया प्रतिरोधात्मक लक्षणया निंतिं दन्त चिकित्सा व इलेक्ट्रोनिक्सय् छ्येलिगु या। रसायनिक कथं लुँ छगू संक्रमण धातु (transition metal) ख व थुकिलिं सल्भेसनय् (solvation) त्रिसंयोजक (trivalent) व एकल संयोजक (univalent) क्याटायन देकेफु। एसटीपीइ थुकियात एक्वा रेजिया (एसिडतेगु छगू मिश्रण)द्वारा रियाक्सन याना क्लोरोऔरिक एसिड व सायनाइडया अल्कालाइन सोलुसनं रियाक्सन यायेफु तर छगू जक एसिड(अम्ल) दसु हिड्रोक्लोरिक, नाइट्रिक, सल्फ्युरिक आदि एसिडं धाःसा थ्व तत्त्वनाप रियाक्सन याये मफु। लुँ पारोय् घोलेजुया मिश्र धातु (amalgam alloy) देकी तर पारोनाप रसायनिक प्रक्रिया धाःसा याइमखु।
स्वयादिसँ
| विकिमिडिया मंका य् थ्व विषय नाप स्वापु दुगु मिडिया दु: Gold |
This article uses material from the Wikipedia नेपाल भाषा article लुं, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Content is available under CC BY-SA 4.0 unless otherwise noted. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki नेपाल भाषा (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.