Indiska: Stat w južnej Aziji
Indiska je wulki njewotwisny stat w južnej Aziji na indiskim subkontinenće.
Je zwjazkowa republika z 28 zwjazkowymi statami a sydom zwjazkowymi teritorijemi. Indiska je multietniski kraj a z wjace hač 1,25 miliardami wobydlerjow druhi najwjetši stat swěta po wobydlerstwje. Tež po přestrjeni słuša k dźesać najwjetšim krajam.
 |  |
| hesło Satyameva Jayate | |
| zakładne daty: | |
| swójske mjeno | भारत गणराज्य Bhārat Ganarājya Republic of India |
| stolica | Nowy Delhi |
| přestrjeń | 3.287.590 km² |
| wobydlerstwo | 1.251.695.584 (2015) |
| hustosć | 380,7 wob./km² |
| forma knježerstwa | parlamentariska zwjazkowa republika |
| hłowa stata | prezident Ram Nath Kovind |
| šef knježerstwa | ministerski prezident Narendra Modi |
| měna | indiska rupija |
| hamtska rěč | hindišćina, jendźelšćina a dalšich 21 rěčow |
| hymna | Vandē Mātaram |
| časowe pasmo | UTC+5:30 |
| njewotwisnosć | 15. awgusta 1947 wot Zjednoćeneho kralestwa |
| Top Level Domain | .in |
| telefon | +91 |
| Połoženje Indiskeje na zemi | |
 | |
W lěće 1947 sta so Indiska njewotwisna wot Zjednoćeneho kralestwa, wostanje pak čłon Commonwealtha.
W hindišćinje rěka kraj Bhārat, mjeno w europskich rěčach pochadźa wot rěki Indus.
Geografija
Mjezuje z Pakistanom na sewjerozapadźe, z Chinskej a z Nepalom na sewjerowuchodźe a z Bangladešom na wuchodźe. Na sewjeru je Himalaja přirodna hranica kraja, w juhu wobdawa Indiski ocean strony. Susodne kraje w oceanje su Sri Lanka a Malediwy.
Najwjetše metropolowe kónčiny w Indiskej su Delhi, Mumbai (prjedy Bombay), Kolkata (Kalkutta), Chennai (Madras), Bengaluru (Bangalore), Hyderabad, Ahmedabad a Pune.
Rěče
W Indiskej so wjace hač 400 rěčow rěči. Wjetšina Indičanow rěči indoariske rěče. Z nich je hindišćina najwažniša. Na juhu Indiskeje so přewažnje drawidske rěče rěča, na přikład tamilšćina. 21 rěčow je oficielnje připóznate.
72% su Indoariske rěče.
25% su Drawidske rěče.
Druhe w Indiskej wužiwane rěče su Awstro-aziske rěče kaž Santali a Tibeto-burmaske rěče kaž Manipuri.
Klima
Wjedro na subkontinenće je prěnjorjadnje wot dešćoweho časa (monsuna) wotwisne. Wón započina kónc meje při pobrjoze Kerale w juhozapadźe Indiskeje połkupy a ćehnje w běhu přichodneho połdra měsaca do sewjerowuchodneho směra přez kraj.
Wosebje w pralěsowych kónčinach w sewjerowuchodźe a w Bengalskej nižiny móže w tutym času k ćežkim powodźenjam přińć, a při kromje Himalaje njejsu wotwalenja hory zrědka. Spočatk septembra je sewjer přewažnje bjez dešća, ale traje dalšej měsacaj doniž so tež mróčele na južnym Dekkanje a w Kerali njezminu.
Wuchodny pobrjóh Andry Pradeša a Tamil Nadu kaž tež južna Kerala dožiwja mjez oktobrom a decembrom dla sewjerozapadneho monsuna hišće druhi dešćowy čas.
Administratiwne dźělenje
Indiska republika je rozdźělena do 28 zwjazkowych statow a 7 teritorijow.
Zwjazkowe staty
| AP | Andra Pradeš |
| AR | Arunačal Pradeš |
| AS | Asam |
| BR | Bihar |
| CG | Čatisgar |
| GA | Goa |
| GJ | Gudźarat |
| HP | Himačal Pradeš |
| HR | Harjana |
| JH | Dźarkand |
| JK | Dźamu a Kašmir |
| KA | Karnataka |
| KL | Kerala |
| MH | Maharaštra |
| ML | Megalaja |
| MN | Manipur |
| MP | Madja Pradeš |
| MZ | Mizoram |
| NL | Nagaland |
| OR | Orisa |
| PB | Pandźab |
| RJ | Radźastan |
| SK | Sikkim |
| TN | Tamil Nadu |
| TR | Tripura |
| UA | Utar Ančal |
| UP | Utar Pradeš |
| WB | Zapadna Bengalska |
Zwjazkowe teritorije
| AN | Andamany a Nikobary |
| CH | Čandigar |
| DD | Daman a Diu |
| DL | Delhi |
| DN | Dadra a Nagar Haveli |
| LP | Lakšadwip |
| PY | Pudučeri (prjedy Pondicherry) |
Žorła
Wotkaz
Commons: Indiska – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Afghanistan • Armenska • Azerbajdźan • Bahrain • Bangladeš • Bhutan • Brunei • China • Cypernska • Egyptowska2 • Filipiny • Georgiska • Indiska • Indoneska3 • Irak • Iran • Israel • Japanska • Jemen • Jordaniska • Južna Koreja • Kambodźa • Katar • Kazachstan1 • Kirgiska • Kuwait • Laos • Libanon • Malajzija • Malediwy • Mongolska • Myanmar • Nepal • Oman • Pakistan • Ruska1 • Sawdi-Arabska • Sewjerna Koreja • Singapur • Sri Lanka • Syriska • Tadźikistan • Taiwan • Thailandska • Turkmenistan • Turkowska1 • Uzbekistan • Vietnam • Wuchodny Timor • Zjednoćene Arabske Emiraty
Wotwisne teritorije
Hodowna kupa • Hongkong (China) • Kokosowe kupy • Macao (China) • Palestina • Tibet (China) • Ujgurska (China)
Zwadne teritorije
Abchaziska • Južna Osetiska • Nahórski Karabach • Turkowska republika Sewjerna Cypernska
1 leži zdźěla w Europje. 2 leži zwjetša w Africe. 3 leži zdźěla w Oceaniji.
This article uses material from the Wikipedia Hornjoserbsce article Indiska, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Wobsah pod CC BY-SA 4.0 k dispoziciji steji, jeli njeje so hinak podało. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Hornjoserbsce (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.