Miz Meurzh

Er bloavezhioù bizeost e krog Meurzh er memes deiz ha miz Du, hag er bloavezhioù ordinal er memes deiz ha C'hwevrer.

War-dro an 20 e vez ar gedez, a zo deiz kentañ an nevezamzer ofisiel en hantervoul norzh.

Dont a ra eus anv ar miz latin Martius, savet diwar anv Mars, anv an doue Meurzh e relijion Henroma.

Miz Meurzh e oa anv ar miz kentañ en Henroma, miz an nevezamzer ha hini ar brezelioù : echu ar goañv, dousoc'h an amzer, izeloc'h an dour er stêrioù, gallout a rae an armeoù mont dre ar maezioù adarre.

Genver a zeuas da vout kentañ miz ar bloaz en amzer ar roue Numa Pompilius (war-dro 713 kent JK), pe dindan an Decemvires war-dro 450 kent JK : disheñvelder zo e testenioù ar skrivagnerien roman.

Meur a sevenadur ha relijion a laka ar bloaz da gregiñ e miz Meurzh.
Kregiñ a rae ar bloaz d'ar 1añ a viz Meurzh e Rusia betek dibenn ar XV^vet kantved. Betek 1752 e kroge d'ar 25 a viz Meurzh e Breizh-Veur hag he zrevadennoù; gant an deiziadur gregorian e voe graet goude.

• « Berr, berr, miz C'hwevrer, karg an ant hag ar foz / Me o disec'ho en un deiz hag un noz »
• « Bleuñv e Meurzh, feurm en Abril / A ya holl gant ar morzil »^,
• « C'hoario Meurzh ar pezh a garo / Ur c'hostez ag ar c'hleuz a dommo »
• « Da c'houel Paol / Laka merenn vihan war an daol »
• « Da c'houel sant Jozeb / Mar bez klouar, taol al lin war an Douar »
• « Da c'houel sant Jozeb pe sant Benead / Gounid ar panez hag al lin mat »
• « Da Sul Fask / E lamm ar saout dreist o nask »
• « Da Wener ar Groaz e kroaz ar big he neizh »
• « Da Sul ar Bleunioù, kont ar vioù / Da Sul Fask, torr o fennoù / Da Sul ar C'hazimodo, frik ar c'hozh podoù »
• « Deiz Sul ar Bleunioù / E teu an naered eus ar c'hleuzioù »
• « Deuet Meurzh e-giz ma karo / Gwrac'h e korn ar c'hleuz a dommo »
• « E miz Meurzh glav hag avel foll / A ray lakaat evezh d'an holl »
• « E-pad ar sizhun santel / Amzer goloet, avel »
• « Heol Meurzh a c'hloaz / Heol Ebrel a lazh »
• « Meurzh a lazh gant e vorzholioù / An ejen bras e korn ar c'hraou »
• « Meurzh da Veurzh : tan-gwall, chas klañv ha naered »
• « Meurzh e skoulm / Ebrel e bodenn / Mae e bleuñv / Even e greunenn / Gouere e gwastell wenn »
• « Meurzh gant ur c'hwezhadenn / A zisec'h ar foz penn-da-benn »
• « Meurzh, gant e veurzheri / A ra d'ar wrac'h staota en ti / Ha d'he merc'h kerkoulz hag hi »
• « Miz Meurzh gant e vorzholioù / A lazh al leueoù en o mammoù »
• « Miz Meurzh gant e vorzholioù / A sko ker gwazh hag an Ankoù »
• « Miz Meurzh gant e vorzholioù / A zeu da skeiñ war hon dorioù »
• « Miz Meurzh gant ur c'hwezhadenn / A lazh meur a vagadenn »
• « Pa glevfet an drask o kanañ / Serret keuneud mat da dommañ / Pa glevfet ar voualc'h goude-se / Taolit ho chupenn a-gostez »
• « Tri deiz goude ma kan an drask / Ez a ar vuoc'h joaus d'he nask »
• « Tri devezh e Meurzh, tri devezh en Ebrel / E teu ar goukoug da dennañ ur vi erer pe ur vi sparfell »